Өнөөдөр алс баруун хязгаар Баян-Өлгий аймаг болон Налайх дүүрэг, бусад газарт амьдран суудаг Казак түмний уламжлалт “Наурыз”-ын баярын өдөр юм. Энэ баярын өдөр Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх алс баруун хязгаар Баян-Өлгий аймгийн ард иргэдтэй үндэснийх нь их баяр “Наурыз”-ын түүхэн баярыг тэмдэглэж, сэтгэл өөдрөг өнгөрүүлэх нь тодорхой билээ. Мөн өнөөдөр Казахстан Монгол Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 26 жилийн ой болон "Наурыз"-ын баярыг тохиолдуулан “Наурыз 2018” хүндэтгэлийн арга хэмжээ болох нь тодорхой юм. 

Өнөөдөр Монгол-Казакстан улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 26 жилийн ойг тохиолдуулан Улаанбаатар хотын Засаг дарга бөгөөд нийслэлийн захирагч С.Батболд “Та бүхний эртнээс уламжлан ирсэн баяр болох Наурызын баярыг тохиолдуулан Улаанбаатар хот болон Баян-Өлгий, Ховд, Дархан-Уул, Орхон аймаг бусад хот суурин газарт оршин сууж, ажиллаж амьдарч буй нийт Казах иргэд та бүхэнд нийслэлчүүдийнхээ өмнөөс болон хувиасаа чин сэтгэлийн халуун мэндчилгээ дэвшүүлье. Наурыз бол өвлийг өнтэй давж, удаан хүлээсэн хаврын урин цагтай учран золгосныг бэлгэдэн хотол олноороо амар мэндээ мэдэлцэх, ахмадуудаа хүндлэн, тэдний замналаас суралцаж, сургаалийг сонсох жил бүрийн өдөр шөнө тэнцсэн өдөр тохиодгоороо онцлог билээ.

Наурызын баярт дэлхий ач холбогдол өгч, бүх нийтээрээ тэмдэглэн өнгөрүүлэхээр зарласан. Энэ дагуу Монгол Улсын төр засаг, хэвлэл мэдээллийн байгууллага өндөр ач холбогдол өгснөөр баярын утга агуулга өргөжиж байгаа бөгөөд уламжлалт, шинэчилэлтийг хослуулан хот хөдөөд өргөн дэлгэр тэмдэглэх боллоо.

Монгол Улсын тэр дундаа Улаанбаатар хотын бүтээн байгуулалт, хөгжил дэвшил, шинэчлэлт, өөрчлөлтийн бүх цаг үед ажилч хичээнгүй авьяас билэгт зорьсондоо тууштай Казахын иргэд үнэлж баршгүй хувь нэмэр оруулсаар ирсэн. Казах иргэдийн дотор Улсын болон Хөдөлмөрийн баатар цолтон хөдөө аж ахуй, аж үйлдвэр, уул уурхай, барилга, эрүүл мэнд, соёл урлаг, шийнжлэх ухаан боловсролын салбараас олноор төрөн гарсныг энэ өдөр тэмдэглэн хэлэхэд таатай байна.

Монгол Улсад аж төрж амьдран суудаг казах иргэд хэл, соёл, ёс заншлаа үндэсний уламжлалт төрхөөр нь эрхэмлэн хадгалж хойч үедээ өвлүүлэн уламжилж, орчин үетэйгээ хослуулан хөгжүүлж байгаа нь Казахын ард иргэдийн хичээл зүтгэл Монгол Улсын Засгийн газраас үндэсний цөөнхийн талаар явуулж ирсэн зөв бодлогын үр дүн билээ. Үндэсний уламжлалт Наурызын баяраа тэмдэглэж буй нийт Казах иргэд та бүхэн золгож буй шинэ жилдээ элгээрээ энх амгалан, төрлөөрөө төвшин амгалан байж санасан бүхэн нь сэтгэлчлэн бүтэх өлзийтэй ерөөл дэвшүүлье” хэмээн баяр хүргэх нь тодорхой юм. Учир нь С.Батболд дарга ноднин буюу 2017 оны энэ өдөр дээрх мэдэгдлийг хийж Казак түмэндээ баяр хүргэж байсан билээ.

Энд түүх сануулахад  2010 оны хоёрдугаар сарын 19-нд Нэгдсэн Үндэсний Байгууллагын Ерөнхий Ассамблейн шийдвэрийн дагуу "Наурыз"-ыг Олон улсын баяр болгон зарласан түүхтэй билээ. Жил болгон дэлхийн олон орон, үүний дунд Монгол Улсад ч мөн Наурызын баярыг өргөн дэлгэр тэмдэглэсээр ирсэн билээ.

Өнөөдөр болох хүндэтгэлийн арга хэмжээнд УИХ-ын гишүүн, Барилга хот байгуулалтын сайд Х.Баделхан, УИХ-ын гишүүн асан Аж үйлдвэрийн гавьяат ажилтан, Эрчим хүчний зохицуулах хорооны дарга А.Тлейхан, УИХ-ын гишүүн асан, академич А.Бакей, ХХААХҮ-ийн дэд сайд Ж.Сауле, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч С.Батболд болон Монгол Улсад суугаа Казахстаны иргэд уригдан оролцох нь тодорхой юм.

Энд сүнирхуулахад  жил бүрийн 3-р сарын 22-нд буюу өдөр, шөнө тэнцэх өдрөөр казах түмэн Наурызын баяр, Нарны баяраа тэмдэглэдэг бөгөөд энэхүү баярын өдөр нь яах аргагүй ёслол төгөлдөр баярын өдөр юм. Энэ өдөр тэд эртлэн босч, мандах нарны байдлыг шинжин угтах өдрүүдийн өнгийг хардаг ажээ. Наурыз гэдэг нь монголчилбол "Шинэ өдөр” гэсэн утгатай үг юм. Баяр угтаж эзэгтэй нар хэд хоногийн өмнөөс хашаа хороо, булаг шандны эхийг цэвэрлэж, дулаан газарт мод бут суулгадаг аж. Айл болгон хир буртагнаасаа салж, сүү, цагаан идээ, будаа, тос зэрэг долоон төрлийн амттанаар амталсан "Наурыз көже" буюу тусгай жорын шөлийг хүрэлцээтэй бэлтгэдэг аж. Наурыз баяраар өр ширээ дарж, өмнө нь муудалцсан хүнтэйгээ эвлэрэн сэтгэлээ ариусган, элдэв муу юм хийж, хараал зүхэл хэлэхийг цээрлэдэг. Баярын өдөр ахмад настныдаа эхэлж цуглах бөгөөд тэр нь бусдадаа сайн сайхныг бэлгэдэн ерөөлийн үг хэлнэ.

Дэлхий дахинд Ойрхи Дорнод, Балканы хойг, Төв Ази, Кавказ зэрэг газар нутгийн 300 сая гаруй хүн Наурыз баярыг өргөн тэмдэглэн өнгөрүүлдэг байна.

Казак түмэндээ “Наурыз”-ын баярын мэнд дэвшүүлж, хамгийн сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.

Д.Түвшин