Аливаа ажил хэргийг хийж гүйцэтгэхдээ оронцоглохыг "Нүглийн нүдийг гурилаар хуурах" гэнэ. Түгжрэл бол ажлаа оронцоглосны үр дүн.
Монгол Улсын Үндсэн хуульд зааснаар иргэд "Хөдлөх, үл хөдлөх хөрөнгө шударгаар олж авах, эзэмших, өмчлөх, өв залгамжлуулах эрхтэй. Улсынхаа нутаг дэвсгэрт чөлөөтэй зорчих, түр буюу байнга оршин суух газраа сонгох, гадаадад явах, оршин суух, эх орондоо буцаж ирэх эрхтэй". Тэгвэл монгол хүний эл эрх яаж гишгэгдэж буйг дурдъя.
Түгжрэлээс мултарч чадаагүй энэ олон жилийн хугацаанд иргэд үргэлж хүлцэнгүйгээр төрийн шийдвэрийг дагасаар ирсэн байна.
Дагаж, мөрдөхийн хэрээр одоо бол хувьдаа машинтай ч байж болохоо болиод буй. Өнөөдөр Монгол Улсын иргэдийн хэд нь "цоо шинэ байг гэхэд үйлдвэрлэгдээд удаагүй машин" худалдаж авах бэл бэнчинтэй, чинээлэг амьдарч байгаа билээ. Гэтэл үйлдвэрлэгдээд 10 жил болсон машинд улсын дугаар олгохгүй гэх зэрэг бодит амьдралтай нийцээгүй шийдвэр гаргасан. Энэ нь улсын дугаарын наймаа гаарах эхлэл болсон нь үндэсгүй зүйл гэж үү. Тэгээд зогсохгүй, автомашины татварыг нэмсэн. Тэгсэн хэр нь ээ, дугаарын хязгаарлалтаар зорчуулна. Ард нь татвараа яг таг авна. Хаана л хориг саад, татвар татаас тавьж болохоор байна, тэр бүр дээр тамгаа дарна. Өдгөө монголчууд улс орныхоо нийслэлд ч тайван, тааваараа өөрийн гэсэн өмч хөрөнгөтэйгөө явж болохоо байсныг "түгжрэлийг бууруулахад хүн бүрийн оролцоо" гэх үгээр хаадаг. Хөнжлийнхөө хэрээр л хөлөө жийж байгаа иргэдийн халааснаас ичгүүргүй суйлдаг нь хэн байна даа.
Түгжрэлдээ түүртсэн иргэдийн оюун санаагаар дарга нар яаж "тоглодог" гэдгийг нэг жишээгээр энд дурдъя л даа (Нэг хэсэг баахан хороо байгуулж манаргаагүй юу. Түүнийхээ балгаар хэд нь мөнгө цавчсан хэрэгтэн болоод дууссан аа даа).
2024 оны есдүгээр сарын 2-нд "20 минутын хот" Үндэсний хорооны дарга асан (Түгжрэлийн сайд) Р.Эрдэнэбүрэн "Энэ жил тэгш, сондгой дугаарын хязгаарлалтаар замын хөдөлгөөнийг зохицуулвал ирэх жил дахин тэгш, сондгойгоор хязгаарлахгүй гэдгийг Хотын даргатай зөвшилцөж байна" гэж амдуулж, аргалж байгаад л тэгш сондгойгоор зорчсон л санагдана. Хотын дарга Х.Нямбаатартай зөвшилцөлд хүрээгүй юм уу, зүгээр тэгж хэлмээр санагдсан юм уу энэ удаад дахиад л дугаар хязгаарлаж байна. Хотын дарга татвар нэмж, хааж боосоор эцэстээ "дүрдээ томдох болов".
Ингэж жил бүр аргацаасаар, үлгэрийн зүйл ярьж, зүүдэлж мөрөөдсөөр олон арваныг элээх нь.
Жил ирэх тусам автомашины тоо өсөж байгаагаас нийслэлийн хэмжээнд түгжрэл асуудал хурцдаж, аргаа барсан төрийнхөн түүнийг зохицуулах зорилгоор дугаарын хязгаарлалтыг хэрэгжүүлж эхэлсэн түүхтэй гэдэг. Ер нь "Автомашиныг дугаарын тэгш, сондгойгоор зорчуулж эхэлсний түүхт 100 жилийн ой гээд зогсож байх вий дээ".
Энд тэнд зам засаад л байдаг. Үнэндээ одоогоор гийгүүлсэн ч зүйл алга. Хаана түгжрэл буурах гээд байгаа юм, бурхан ч мэдэхгүй байх.
М.Гал
