Ингэж хэлснээр салбар хариуцсан яамыг муулах гэсэнгүй. Үнэн бодит дүр төрх нь ийм болохоор дуулгаж байгаа хэрэг. Боловсролын систем дэх асуудал цэгцрэхгүй, яам нь төрийн нарийн, дэд сайдгүй явсаар. Ийм асуудлаас үүдэлтэй зарим нэг бухимдлууд ч ар араасаа хөвөрсөөр байгааг нуух юун. Учир нь, энэ салбар шиг дампуурсан газар алга гэх гомдол тасрахаа байжээ.

Жил бүр олон зуун хүүхэд дунд сургууль дүүргэж, их дээд сургуульд элсэх, эх орныхоо гэрэлт ирээдүйн бүтээгч байх бэлтгэлээ хангах шаардлагатай тулна. Мөн алдрай бяцхан үрс эрдэм сурах их аяны анхны алхмаа хийх, “А” үсэг заалгахаар эрдмийн өргөө тийш зүглэдэг билээ. Гэтэл өнөөдөр бодлого тодорхойлох яам нь төрийн нарийн бичгийн дарга, дэд сайдгүй үүрэгт ажлаа явуулсаар. Яагаад гэвэл халагдсан, гадаадад элчин элчин сайдаар томилогдох хугацаагаа хүлээснээс үүрэгт ажлуудаа өгчээ, дээрх албан тушаалын хүмүүс. Оршин тогтноод 100 хоногоо сүр дуулиантайхан тэмдэглэж байсан У.Хүрэлсүхийн танхимд үлгэн салган, тахир дутуу мэт яваа нь БСШУСЯ. Магадгүй ор залгах дарга, сайдын суудалд тухлах нөхдүүд томилгооны найраагаа хийж яваа биз. Зөвхөн хэзээ баталгаажих бол гэдэг хүлээгдэнэ. Сайд нь гэх хүн олимп үзэж, өөрийгөө зугаацуулсан шигээ ажлаа хийж байх. Ерөнхийдөө гадаадад төрийн мөнгөөр зугаалж, ажлаа хийдэг гээд хэлчихэд нэг их буруудахгүй биз. Түүний хийсэн дорвитой гэх ажил нүдэнд үзэгдэхгүй юм. Аль ч засаглалын үед байдаг халаа сэлгээг хэсэг хийсэн. Үүнийг нь ажил тооцвол шүү дээ. Бодлогын түвшинд чухам юу хийснээ тайлбарлавал ямар вэ Ц.Цогзолмаа сайд аа.

Таныг халаа сэлгээ хийж, тив дэлхийн аварга тодруулах наадам үзэх зуур багш нар тэмцэл, бослого гаргах дээрээ тулчихсан байна. Сайд юм бол та энэ хэдэн багш нартаа жаахан ч гэсэн анхаарч, салбарын бодлого, эх орны ирээдүй болсон хүүхэд, залууст боловсрол олгох газрууддаа анхаарах нь дээр болж. Монгол Улсын боловсролын салбарын түвшин дэлхийн улс орнуудаас аль хэсэгт орж байгаа юм бол. Лав л мундаг сайн хэсэгт багтахгүй нь ойлгомжтой. Тэгвэл хэрхэн өөд татах гарц гаргалгаа танд байна уу. Оюутан, сурагчдын сурлагын түвшинг та анзаарав уу. Шинэ залуу боловсон хүчний мэдлэг, ур чадвар хэр байгаа, ажлын талбарт суралцагсдын хэдэн хувь тэнцэж, хэд нь гологдов гээд асуух олон зүйл байна.

Үүнээс гадна багш нарын цалин хөлсний асуудал яригдаж эхэллээ. Энэ асуудлыг хэрхэн харж, багш нарын цалинг нэмэх боломжтой эсэх, нэмэхдээ ямар шалгуураар, аль түвшнийхнийг хэдэн хувиар илүү цалинжуулах вэ гэдгийг ч лавлах шаардлага бий болчихлоо, сайд аа. Багш нар ажлын байрны өртгийг тодорхой болгож, нэмэгдүүл хэмээн хурал хийсээр байна. Ямар учраас гэсэн асуултад тэд “Ажлын байрны цалин муу, амьжиргааны түвшин нэмэгдсэн. Гадаадад багш нар хэд дахин өндөр цалин авч байна. Бид ирээдүйн иргэдэд боловсрол олгодог учир цалин хөлсөө нэмэх шаардлагатай. Нэг багш 40-60 хүүхдэд хичээл ордог. Цагийн үнэлэмжийг нэг ам.доллар биш 10 болгох хэрэгтэй” гэсэн зүйлийг хэлэв. Та үүнтэй санал нэгдэх үү, эсвэл эсэргүүцэж хойш тавих уу гэсэн зүйл ч байна. Нийгмийн амьжиргаа хэцүүхэн, багш нарын цалин бага болохоор амьдрахад хүндрэлтэй байгаа нь үнэн. Гэхдээ тэд хичээлээ хүүхдэд төгс зааж байгаа юу гэвэл бас л асуудалтай. Үүнтэй хэн бүхэн санал нэгдэнэ. Тэгвэл асуудлыг яаж шийдэх нь яам болон Засгийн газрын асуудал болж хувирах нь гарцаагүй.

Дээрх асуудлыг шийдэх гол түлхүүр нь эрхэм сайд Ц.Цогзолмаа. Эрхлэх асуудлынхаа хүрээнд шаардлага тавих багш нартай уулзаагүй явна. Аргагүй ч юм уу, сайд хүн болохоор. Албан тасалгааныхаа цонхоор амьдралыг тольдож, салбар сайхан байна хэмээн дүгнэдэг байх. Хөгжилд хүрсэн салбарыг хөгжүүлэх шаардлагагүй гэж бодсон ч юм уу. Эсвэл цааш нь хөгжүүлэх гарц, гаргалгааг олж чадахгүй яваа гэсэн хоёр л зүйлийг иргэд, багш нар хэлж байгаа. Энд тэнд хурал зөвлөгөөнд оролцож их л ухаантай зүйл ярьдаг бололтой. Гэвч ажил хэрэг болж байгаа нь хэр олон нь сонирхол татна. 

Дэд сайд нь АНУ-д элчин сайдаар томилуулах гээд ажлаа өгчих, төрийн нарийн нь халагдсан, салбарын сайд нь юу хийхээ мэдэхгүй дүлэгнэсэн ийм л дүр зурагтай яам У.Хүрэлсүхийн танхимд нэг бий. Уг нь, улс орны хөгжлийн бодлогыг тодорхойлох иргэдийг бэлтгэх асуудлыг хариуцсан томоохон яам.

Ямартай ч амьтай голтой салгалж, хэдэн шүүмжлэлд хариу өгдөг юм билээ. Үүнтэйгээ адил салбарын бодлогоо барьж, үүссэн асуудал, ирээдүйн чиг хандлагаа тодорхойлбол дээр юмсан, Ц.Цогзолмаа сайд аа.