
Уг нь М.Энхсайханыг Сангийн сайд болно гэдэг дээр бүх тохироо хийгдчихсэн байхад Н.Энхбаярын явуулгаар түүнийг хоосон үлдээсэн гэдэг. Бодвол Н.Энхбаярт эртний хамтрагч М.Энхсайханыгаа засагт оруулчихвал өөрөөс нь холдчихно гэсэн холын бодол байсан байж мэднэ.
эгээд ч М.Энхсайханы тэргүүлдэг МҮАН-ынхан яг цагаа тулахаар даргыгаа дэмжээгүй харин ч МАХН-ын Ч.Улааныг дэмжсэн гэж эх сурвалж тайлбарлав. Учир нь МҮАН-ын УИХ дахь 6 гишүүн одоогийн байдлаар дотроо хоёр хуваагдчихаад байгаа аж. М.Энхсайханы даалгавараар хөдөлдөг сайд М.Сономпил, Н.Батцэрэг, Ц.Цолмон гурав нэг талд нь гарчээ. Нөгөө талд нь УИХ-ын дэд дарга Л.Цог, гишүүн Д.Батцогт, Г.Уянга гурав зогсох болж. Ингэснээр асуудал нь нэлээд хурцдах болсон байна.
МҮАН-ын дотоод зөрчил М.Энхсайханыг сайд болгоогүйгээс гадна Л.Цогийг УИХ-ын дэд дарга болоход ч бас илэрчээ. Учир нь М.Энхсайханыг Сангийн сайд болохыг Л.Цог, Г.Уянга, Д.Батцогт гурав дэмжихгүй байжээ. Тэд сүүлийн үед М.Энхсайхан даргынхаа эсрэг бодлого явуулах болж. Ингээд М.Энхсайхан “Шударга ёс” эвсэлийнхнийхээ олонхийн саналыг авч Сангийн сайд болох нь байтугай МҮАН-ынхаа дэмжлэгийг авч чадаагүй байна. Түүнийг ердөө гуравхан гишүүн л дэмжиж. М.Энхсайханы концерт түр тасалдах болжээ.
Харин Л.Цог, Г.Уянга, Д.Батцогт гурав гайгүй тоглолт хийж, М.Энхсайхан даргыгаа муриж, МАХН-ын Ч.Улааныг дэмжиж сайд болгосныхоо шанд хоёр давхар тохироо хийжээ. Нэгд, УИХ-ын дэд даргыг авах. Хоёрт, эвсэлд ноогдох 5 дэд сайдын МҮАН-д оногдсон суудалд өөрсдийн хүмүүсийг МАХН-ынхантай хавсайдан олонхийн санал хураалтаар томилуулахаар ярилцжээ. Ингээд УИХ-ын дэд дарга хэн нь болох вэ гэдэг асуудал Л.Цог, Д.Батцогт, Г.Уянга гуравт тулгарчээ. Мэдээж Д.Батцогт, Г,Уянга хоёр нь дэд дарга болвол ард түмэнд хүлээн зөвшөөрөгдөхгүй, тэгээд ч дэндүү залуу байна гэж үзээд Л.Цогийгоо дэмжихээс өөр аргагүй байдалд хүрчээ. Тэгээд МҮАН-д ногдох дэд сайдыг Д.Батцогт, Г.Уянга хоёр нь мэдэхээр ярилцсан гэж эх сурвалж мэдээллээ. Үйл явдлыг харвал энэ дүр зураг маш их үнэмшилтэй аж.
Ингээд М.Энхсайханд ямар ч мэдэл үлдсэнгүй. Тэр зүгээр л сул иргэн болжээ. Өөрийнх нь дэмжиж улс төрд оруулж ирсэн залуустаа муриулаад бодлого тодорхойлох битгий хэл дэд сайдын ч мэдэлгүй үлдэж байгаа хүнийг хэн мундаг гэхэв дээ. Зүгээр л цагтаа мундаг байсан гэж ярих хэмжээнд аваачжээ.
“Шударга ёс” эвслийн үйл явдал үүгээр дууссангүй. Томилгоо яригдаад ирэнгүүт МАХН-ынхан нь МҮАН-хаа хэдийг мурих шинэ тоглоомын дүрмийг гаргаж иржээ. Автор нь Н.Энхбаяр аж. Тэр нь сонгуульд МАХН 70 хувь, МҮАН 30 хувийн оролцоотой байхаар гэрээ хийгдсэн. Санхүүжилтээ ингэж гаргасан. Сонгуулийн ажлаа бас ингэж нугласан. Тиймээс улс төрийн томилгоо бүртээ 70/30 гэсэн харьцаагаа барина. Өөрөөр хэлбэл “Шударга ёс” эвсэлд ноогдсон албан тушаалын 70 хувийг МАХН, 30 хувийг МҮАН авна гэжээ. Үүнийг нь МҮАН хүлээн зөвшөөрөх хэцүү, бас үгүй гэхэд хэцүү болжээ. Яг гэрээндээ сонгуульд 70/30 гэсэн харьцаагаар хүнээ дэвшүүлж оролцоно гэсэн болохоос биш албан тушаалаа ингэж хуваана гэж тусгаагүй байж. Арга ч үгүй биз. Ялвал 70/30 харьцаагаар албан тушаалаа хуваана гэвэл ард түмэн татаад уначихна биз. Ингээд МАХН хэмээх хамтрагчиддаа МҮАН мадлуулжээ. Энэ харьцааны дагуу Засгийн газарт МҮАН-аас ганцхан М.Сономпил сайд болсон юм.
Байдал ингэж эвгүйгээр эргэснээс гадна МҮАН-ын Л.Цог, Д.Батцогт, Г.Уянга гэсэн гурван гишүүн МАХН-ынхантай хэт сүжрэх болсон нь асуудлыг улам хурцатгах болжээ. Тиймээс УИХ-ын гишүүн Ц.Цолмон МАХН-МҮАН сонгуульд хамтарч орж эвсэл болон ажиллаж байгаа учир нэгдээд нэг нам больё гэсэн мэргэн санааг гаргах үндэслэл болжээ. Үүнийг нь МАХН-ынхан хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж ярилцжээ. Бас Л.Цог, Д.Батцогт, Г.Уянга гурав ч өөрсддөө ашиггүй шийдвэр гэж зөвлөлдсөн сурагтай.
“Шударга ёс” эвслийн албан тушаалаа хуваах 70/30 гэсэн харьцаа дэд сайд, төрийн нарийн бичгийн дарга нар, агентлагуудын томилгоон дээр ч хадгалагдах нь тодорхой боллоо. Энэ талаар УИХ-ын гишүүн Д.Батцогт “МҮАН-ынхан сайд нарын асуудалд МАХН-д буулт хийсэн учир энэ удаа МАХН-ынхан бидэнд буулт хийх байх гэж найдаж байна. Гэхдээ албан тушаалаас болж муудалцаж, эвсэл тарна гэж байхгүй” хэмээн ярьсан юм. Тэрээр зүгээр л манжилж МАХН-ынхандаа тал засчээ. Цаана нь бүх тохироо хийгдсэн байгаа. Үгэн дотор үг гэгчээр бол “албан тушаалаас болж муудалцаж, эвсэл тарна гэж байхгүй” гэдэгт их санаа агуулагдаж байгаа бололтой. Учир нь тэрээр Л.Цог, Г.Уянгатайгаа хамтраад, МАХН-ынхаа холбоотны дэмжлэгээр МҮАН-ынхаа 30 хувийн албан тушаалыг мэднэ. Тэгэхээр хүчний төвлөрөл М.Энхсайхан дээр биш Д.Батцогт, Г.Уянга хоёр дээр тулгуурлахаар болжээ.
Ийнхүү “Шударга ёс” эвсэлийнхэн албан тушаалаас болж тарахгүй гэж байгаа ч тарж мэдэхээр болчихоод байна. МҮАН дотроо хоёр хуваагдсанаас үүдэн “Шударга ёс” эвсэл гурван хэсэгт салбарлажээ. Тэдний даргыгаа хүртэл гол гаргаж бий болгосон албан тушаалынх төлөөх улайралтыг МАН-ынхан ашиглавал “сайхан зоог” болж мэдэхээр нөхцөл бүрдлээ.
С.Баянмөнх /24tsag.mn/
Сэтгэгдэл (5)