УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн Оюутолгойтой холбоотой асуудлаар мэдээлэл өглөө.
Тэрбээр “Ерөнхий сайдын нэр дээр Рио-Тинтогоос захидал ирсэн. Захидалд дурдсан саналуудыг та бүхэн мэдэж байгаа. Гэхдээ энэ санал УИХ-ын 92 дугаар тогтоолын дагуу Монгол Улсын эрх ашгийг хэр хангаж байгааг авч үзэх ёстой. Түүнээс биш 1 их наядын сургаар тухайн асуудлыг шийдэж болохгүй.
Энэ нь гадагшаа урсаж байгаа мөнгөний хажууд өчүүхэн жаахан мөнгө юм.
Хэрэв манай улс Арбитрын маргаанд ялбал авах мөнгө нь л 1 их наяд байхгүй юу. Тиймээс үүнд ач холбогдол өгөөд байгаа зүйл Засгийн газар, УИХ-ын түвшинд ч байхгүй. Бидний гол санаа зовоож байга зүйл нь зээлийн болон менежментийн хүү. Зээлийн хүүгийн хувьд Монголын талын 34 хувийн хүүг бууруулах ажил хэлэлцээрийн шатанд үргэлжилбэл тэглэх. Энэ бол Засгийн газрын түвшинд нааштай, амжилтанд хүрсэн гэж хэлж болох хэлцэл. Гэхдээ гол нь том ордыг ашиггүй болгож байгаа зүйл нь зээлийн асуудал. Мөн зардлын хэтрэлт юм.
Яг үнэндээ 5.1 тэрбум ам.доллараар бүх зүйлийг шийднэ гэж байсан бол хэтрээд явчихлаа.
Үндсэндээ гарсан зардал 20 тэрбум ам.доллар болчихсон. Энэ нь анх төлөвлөж байснаасаа 10 гаруй тэрбум ам.доллараар хэтэрсэн гэсэн үг. Тиймээс 1 их наяд төгрөг, 1 тэрбум ам.доллараар энэ асуудлыг шийдэхгүй. Зардлын асуудлыг сайн нягтлах ёстой.
Дубайн гэрээгээр авсан 6 тэрбум ам.доллар хаашаа орсныг мөн нягтлах ёстой.
Энэ мэт олон асуудал бий. Үйлдвэрээ ашиггүй ажиллуулж, төлөвлөсөн хугацааг нь хойшлуулчихаад ийм их төлбөр авч болохгүй. Үүнийг бараг буцаах тухай асуудал ярих ёстой.
Үйлчилгээ үзүүлсэн, менежментийн, зээлийн үйлчилгээ үзүүлсний гээд хаана ч байдаггүй хэд хэдэн төлбөр тавьж байна.
Хөрөнгө оруулагч тал үүгээрээ ашгаа авдаг. Манайх ногдол ашгаараа авах ёстой ч зардал нь өсөөд зээлийн хүү төлж байгаа учраас ямар ч ашиггүй ажиллаж байна.
Анхан шатанд хоёр тэрбумын зээлийн хүүг бууруулах цаашлаад уг хүүг тэглэж болохоор харагдаж байгаа. Цаана нь байгаа 6.1 тэрбум ам.долларын зээл байна. Дахин 1.4 тэрбум ам.долларын зээл авъя гээд байгаа. Ийм зүйл байж болохгүй. Ингэвэл ногдол ашиг хойшлох, ашгаа хүртэхгүй байх хугацаа сунжрах нөхцөл байдалд хүрнэ. Мөн бидэнд илгээсэн захидлын төлөө Арбитрын шүүхээс нэхэмжлэлээ татаж авах шаардлагагүй гэж харж байгаа" гэлээ.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (14)