
Б.Чинбатын найруулсан хөгжим АНУ-ын ерөнхийлөгч Барак Обамагийн тангараг өргөх ёслол дээр эгшиглэж байв. Учир нь Арета Франклин АНУ-ын Ерөнхийлөгч Барак Обамагийн тангараг өргөх ёслол дээр “Country Tis’ of Thee” дуугаа дуулсан. Энэ дууны найруулгыг Монголоор овоглосон Чинбаа хийж байжээ.
Америкт хамтран ажиллаж байсан хөгжмийн зохиолч Жон Стийл түүний тухай “Тэр бол ямар ч төрлийн хөгжмийг нэг л сонсоод найруулан тавих маш нарийн мэдрэмжтэй. Зөвхөн өөрийн гэсэн тэр зүйлийг нэмж чаддаг ийм авьяас дэлхийд цөөхөн хүнд заяадаг” хэмээн “Дэйлихералд” сонинд өгсөн ярилцлагадаа бахдан ярьсан байдаг.
“Соулын хатан хаан”, “Соул хатагтай” хэмээн өргөмжлөгдсөн нэрт дуучин Арета Франклины “A Woman falling out love” шинэ цомогт Б.Чинбатын дөрвөн дуу орсон талаар хөгжмийн сайтууд мэдээлж байв. Тэрээр Арета Франклины үндсэн таван хөгжимчний нэгээр ажилладаг юм. Энэхүү дөрвөн дууны найруулгад Арета Франклин ихэд сэтгэл хангалуун байгаагаа түүнд өөрийн биеэр хэлж, хүндэтгэл үзүүлж байжээ.Түүний Америкаас ирснийхээ дараа найруулсан “Аравт” түүхэн киноны хөгжмийг найруулгыг хөгжмийн мастерууд ““Мандухай сэцэн хатан”-аас хойших түүхэн киноны хамгийн шилдэг хөгжмийн нэг болжээ” хэмээн өндрөөр үнэлсэн юм.

Жүжгийн найруулга сайн болсон нь мэдээж сайн зохиолтой холбоотой. Мөн найруулагч Ж.Сэнгэдорж жүжигчдийн дүрийн хувиарлалтыг зөв хийж тэднийг удирдсан /продюсер Ш.Жавхлан, Э.Цолмонбаяр, Д.Мягмар/ нь санаа бодлоо илэрхийлэхэд ихээхэн тус дэм болжээ. Түүний багт хөгжмийн зохиолч /Г.Онон/, бүжиг дэглээч/ Д.Энхгэрэл/, зураач /О.Баярмагнай/ жигд ажиллаж нэгдмэл сайхан бүтээл бий болгожээ. Тайзнаа хөшиг нээгдэхэд хүний тархийг олон утас гуурсаар ороосон байх бөгөөд тайзны ар талын гүнд ногоон улаан товчлууртай лифт байрлуулан өржээ. Мөн тайзнаа хүний хромосом гэлтэй бие барьсан цагаан хувцастай хүмүүс гүйлдэн эргэлдэх нь найруулгыг чимж өгч байлаа. Тайзан дээр өөр зүйл үгүй. Энд л үйл явдал өрнөнө. Жүжгийн эхний хэсэгт дүрүүд бүгд хар хувцастай байсан бол үйл явдал өрнөхийн хэрээр бүгд цагаан хувцас өмсөн хувирна. Найруулагч зохиолчийн санааг даган /орчуулагчийн хамтаар/ амьдрал ба үхэл, эмгэнэл ба инээдмийн хоорондох хүлээлт, амьдралын алдагдсан утга учрын эрэл хайгуулын тухай өгүүлэхдээ тайзнаа үзүүлж буй нууцлаг бүхнийг итгэл найдвараар төгсгөж байгаа нь жүжгийн амжилтын үндэс болжээ.
“ТВ коктейль” уран бүтээлийн хамтлаг францын зохиолч Е.Э.Шмиттийн “Хоёр ертөнцийн буудал” жүжгээрээ оны шилдэг бүтээлд нэрээ дэвшүүлэх, бусад уран бүтээлчидтэй өрсөлдөх чадвартай гэдгээ нотлох нь дамжиггүй.

Үнэхээр жүжигчдийн хувцас хэрэглэл, тайз дэлгэц, гэрэл шуум гээд бүх л зүйлсийг зөвхөн энэ жүжигт зориулан бүтээсэн нь үзэгчдэд уучлал ухаарал, хайр энэрэл, амьдралын баяр гуниг, түүхийн үнэн худлыг үзэж харах боломжыг олгосон урлагийн сайхныг мэдрүүлсэн жинхэн урлагийн сор бүтээл болж чадсан байлаа.
“Алтан ураг” бүжгэн жүжиг: “Алтан ураг” бүжгэн жүжиг нь Их эзэн Чингис хааны түүхээс сэдэвлэж бүтээсэн анхны түүхэн бүжгэн жүжиг юм. Уг бүжгэн жүжигт Тэмүүжин анд Жамуха эцэг Тоорил хааны дэмжлэгтэйгээр Мэргэдэд булаалгасан Бөртэг буцаан авч улмаар Их монгол улсаа байгуулсан тухай үйл явдлыг бүжгийн хэлээр илэрхийлэх юм. Алтан ураг бүжгэн жүжиг бол ардын бүжгийн үндсэн хөдөлгөөн дээр тулгуурлаж, бүжгийн жүжгийн үндсэн хэлбэрээр хийгдсэн ҮДБЭЧ-ын 4 дахь томоохон уран бүтээл болж байна.
Өмнө нь хийгдэж байсан “Нарны домог” бүжгэн жүжгэн дээр эрдэмтэн судлаачдын дунд “Бүжгэн жүжиг” мөн эсэх талаар онолын маргаан нэлээдгүй гарч байсан бол энэхүү Алтан ураг бүжгэн жүжиг нь найруулга, дэглэлт, хөгжмийн зохиолын хувьд бүрэн нийцсэн “бүжгэн жүжиг мөн” юм хэмээн дүгнэгдэж чадсан бүтээл юм.

Монголын урлаг хөгжиж буйг өдөр алгасахгүй тавьж буй шинэ уран бүтээлүүдээс харж байна. Монгол хүн дэлхийн хэмжээний урлагийн наадмаас тэргүүн байр хүртэж, монголчууд эх орондоо дэлхийн сонгодогуудыг мэргэжлийн түвшинд тавьдаг болж. Манай үзэгчдийн урлаг ойлгож хүлээж авах нь ч өргөн хүрээг хамардаг болсон нь үнэхээр сайшаалтай. Монгол охин Азид дуулж, Монголд дэлхийн алдартай хамтлаг ирж тоглосон гээд өнгөрсөн долоо хоног урлагийн салбарт ахиц дэвшилттэй олон зүйл боллоо.
24tsag.mn
Сэтгэгдэл (1)