Шүүхээс зарим хэргийг нэмэлт мөрдөн байцаалтад буцаасан ч АТГ-т ирүүлэхгүй байгаа талаар АТГ-аас өнөөдөр мэдээллээ. Тодруулбал, Авлигатай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтсийн хэмжээнд 2019 оны наймдугаар сард хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтын 474 хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулснаас 11 буюу шалгасан хэргийн 2.3 хувийг шүүхэд шилжүүлэх саналтайгаар прокурорт шилжүүлсэн байна. Гэтэл зарим хэргийг шүүхээс нэмэлт мөрдөн байцаалтад буцаасан шийдвэр гарч 8-9 сар өнгөрсөн ч өнөөг хүртэл манай Мөрдөн шалгах хэлтэст ирүүлээгүй аж. Гэтэл энэ нь Авлигатай тэмцэх газар хэргийг зориуд удааж байгаа мэтээр хэвлэл, мэдээллийн хэрэгсэл, нийгмийн сүлжээнд худал мэдээлэл түгээх нөхцөл болж байгааг онцоллоо.
Тодруулбал,
1. “Жаст групп” ХХК-ийн захирал Ш.Батхүү нарт холбогдох хэргийн мөрдөн шалгах ажиллагааг дуусгаж, 2019 оны нэгдүгээр сарын 7-ны өдөр шүүхэд шилжүүлэх саналтайгаар нийслэлийн Прокурорын газарт шилжүүлсэн байна. НПГ-аас 2019 оны нэгдүгээр сарын 14-ний өдөр Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд шилжүүлсэн. Улмаар шүүхээс 2019 оны гуравдугаар сарын 5-ны өдөр хэргийг нэмэлт мөрдөн байцаалтад буцаасныг НПГ-аас эс зөвшөөрч эсэргүүцэл бичжээ. Гэтэл Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх 2019 оны тавдугаар сарын 30-ны өдөр уг эсэргүүцлийг хэлэлцэж үзээд эсэргүүцлийг хэрэгсэхгүй болгож, анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээсэн байна. Давж заалдах шатны шүүхийн магадлалыг албажуулан 2019 оны 6 дугаар сарын 18-ны өдөр НПГ-т ирүүлсэн. Ш.Батхүү нь 2019 оны 7 дугаар сарын 10-ны өдөр Дээд шүүхэд хяналтын журмаар гомдол гаргасныг хүлээн аваад 2019 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдөр шүүхэд хүргүүлсэн байна.
2. Нийслэлийн Засаг дарга асан Э.Бат-Үүл, Б.Чулуудай нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн мөрдөн шалгах ажиллагааг дуусгаж, 2018 оны арваннэгдүгээр сарын 30-ны өдөр шүүхэд шилжүүлэх саналтайгаар НПГ-т хүргүүлсэн байна. НПГ-аас шүүхэд шилжүүлснийг Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх 2019 оны хоёрдугаар сарын 11-ний өдөр урьдчилсан хэлэлцүүлгээр хянан хэлэлцээд нэмэлт мөрдөн байцаалтад буцаажээ. НПГ-аас эсэргүүцэл бичсэнийг Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх хянан хэлэлцээд 2019 оны 5 дугаар сарын 9-ний өдөр анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээсэн. Э.Бат-Үүлийн өмгөөлөгч нь 2019 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 дүгээр бүлгийн 40.1 дэх хэсгийг үндэслэн хяналтын журмаар гомдол гаргасан. Чингэлтэй дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх гомдлыг 2019 оны 8 дугаар сарын 8-ны өдөр Улсын дээд шүүхэд хүргүүлсэн байна.
Эдгээр хэргүүдийн хувьд яллагдагч нарын гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцээгүй бөгөөд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38, 40 дүгээр зүйлийг ашиглаж хэрэг шалгах процесстой холбоотой үндэслэлгүй гомдлыг удаа дараа гаргах замаар хугацаа хожсон үйлдэл гаргаж байна гэж Авлигатай тэмцэх газрын зүгээс үзэж байгаа аж. Товчхондоо, хуулиар гомдол гаргах эрх нь нээлттэй учир энэ мэтчилэн үндэслэлгүй гомдол удаа дараа гаргаж байшингаас байшингийн хооронд эдгээр хэргүүд бүхэл бүтэн 8-9 сар хүлээгдэж байна. Гэтэл үүнийг АТГ, прокурор, шүүхийн байгууллага буруутай мэт буруу ойлголт нийгэмд түгээж байна. Энэ бүх хугацаанд хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа тоологдож байгаа бөгөөд зарим этгээдэд ял завшуулах боломжийг олгож байна. Хамгийн их удаж байгаа нь 2016 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдөр шүүхэд шилжүүлэх саналтай шилжүүлсэн хэрэг өнөөдрийг хүртэл шийдвэрлэгдээгүй 3 жил болж байна.
3. Мөн УИХ-ын гишүүн асан, Эдийн засгийн байнгын хорооны дарга асан Б.Гарамгайбаатар, Эдийн засгийн хөгжлийн сайд асан Н.Батбаяр нарт холбогдох эрүүгийн хэргийг 2018 оны 9 дүгээр сард шүүхэд шилжүүлэх саналтайгаар шилжүүлсэн ч дээр дурдсанчлан удааширсаар хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болсон.
Эндээс үзвэл эрүүгийн бусад хэргүүд ч энэ мэтээр хэрэгсэхгүй болох магадлалтай. Нэг үгээр хэлбэл, мөрдөгч нарын хийсэн ажил ямар ч үр дүнгүй болж байна. Тиймээс үндэслэлгүй гомдол гаргах эрхийг хязгаарлах, хөөн хэлэлцэх хугацааг сунгах, шүүхээс нэмэлт мөрдөн байцаалтад буцаасан бол АТГ-т шилжүүлж байх зэргээр авлигын гэмт хэрэгтэй тэмцэхийг хуулийн байгууллагынхан хэлж байна.
Г.Эрдэнэ
Сэтгэгдэл (15)