УИХ-ын чуулганы ээлжит хуралдаан эхэллээ. Чуулганаар Сонгуулийн тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийж байна. Хуулийн анхны хэлэлцүүлгээр сонгуулийг олон мандатаар явуулах, зар сурталчилгааны тухай хууль зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд хариуцлага хүлээлгэх, шилжилт хөдөлгөөнийг хязгаарлах зэрэг саналыг байнгын хороодоос дэмжсэн талаар УИХ-ын гишүүн Тогтохсүрэн танилцууллаа. Чуулганаар байнгын хорооны санал дүгнэлттэй холбогдуулан гишүүд асуулт асууж байна.

Я.Содбаатар: Иргэдийн саналаар гараад УИХ-ын гишүүн болж чадаагүй. Хууль хүчний байгууллагаар шалгагдаад ч гишүүн болоогүй түүх бий. Үүнийг хэрхэн зохицуулсан бэ?

Д.Тогтохсүрэн: Сонгуулийн талаарх иргэдийн мэдээлэл сайн болсон. Мөнгөний нөлөөллийг асууж байх шиг байна. Нөлөөллийг багасгахад голчлон анхаарсан. Олон мандат бүхий том тойргийг санал болгож байгаа. аймаг, дүүрэг том тойрог байна гэхээр нөлөөлөл буурна. Сонгуулийн тухай хуулийн зүйл заалт бүхэн Зөрчлийн тухай хуультай шүтэлцэнэ. Энэ утгаараа хариуцлагыг чангаруулсан. 

Б.Бат-Эрдэнэ: 2008 онд үүнтэй ижил хувилбараар сонгууль явуулж байсан. Олон асуудал гарсан. Шалгаж үзсэн үү. Тойрогт үзсэн мандатын тоотой ижил дугуйлах юм уу яах юм бэ. Ганцхан намайг дугуйлаарай гээд ганцхан хүнийг дугуйлсан жишээ бий. Энэ нь цаашлаад 2008 оны сонгуулийн дараа долдугаар сарын 1-н гээд бараан хэрэг болсон. Үүнийгээ бодсон уу. 

Сонгуулийг мөнгөн дээр тулгуурлаж хийдэг жишээ бий. Муу үр дагавартай. Улс төрийн нам, төр төлөвшихгүй байгаа нь үүнтэй холбоотой. БНГУ-ын парламентийн гишүүн сонгуульд хэдэн төгрөг зарцуулдаг юм бэ гэж асуухад нэг хүн 60 орчим мянган ам.доллар гэж хэлэхэд эрүү нь мултрахаа шахсан. Дээр нь сошиальд их эмзэг хандаж байна. Ялангуяа улстөрчид. Сонгуулийн хуулиар сошилийг хязгаарлана гээгүй биз дээ. Ийм балай юм хийгээгүй биз дээ. Болохгүй шүү. 

Түүнчлэн УИХ-д нэр дэвшиж байгаа хүмүүсийн хандлага, ёс зүйг яаж авч үзэж байна. Хөрөнгөжсөн хүмүүсийн хэрэглээн дээр хяналт тавьчих л даа.

Д.Тогтохсүрэн: 20085, 2012т онуудад ийм хувилбараар сонгууль явуулсан. Мандатын тоотой тэнцүү санал өгнө. Дутуу санал өгвөл хүчингүй болно. Долдугаар сарын 1-ний үйл явдал хоёр зүйлтэй холбоотой. Нэг нь сонгуулийн дүнг удаан тоолсон гээд олон асуудал бий. Тиймээс хар машинаар тоолж байна. хяналтын тооллогоор зөрүүтэй зүйл байхгүй. 

Түүнчлэн хариуцлагын үйлдэл бүр дээр хариуцлага тооцно. Сошилийг огт хаахгүй. Харин өөрийн хаягаараа оршох ёстой гэсэн шаардлага тавьж байгаа.