Улс төрийн намууд шинэчлэл, намын дотоод ардчиллын тухай олон ярих болсон. Үүнийгээ баталж цөөнгүй залуучуудыг энэ удаагийн УИХ-ын сонгуульд зүтгүүлж байна. Гэхдээ тэдний зарим нь УИХ-ын гишүүн, сайд асан хүмүүсийн хүүхдүүд байгаа юм. Зарим нь бүр өөрийн нэр дэвшиж байсан тойргоо хүүхэддээ өвлүүлж, зүсэлж өгчээ.

    Аав, ээжийн албыг өвлөх хүсэлтэй О.Содбилэг
  Сонгуулийн сурталчилгааны хугацаа эхлээгүй байхад хамгийн анхлан зоригтойгоор хууль бус сурталчилгаа явуулсан гэх О.Содбилэг өнөөдөр Орхон аймагт МАН-аас УИХ-д нэр дэвшихээр тодроод байна. Тэрбээр Орхон аймаг буюу Эрдэнэт хотын иргэдэд сонгогчдын бизнест хөрөнгө оруулж, зээл олгож, үнэгүй сургалтад суулгахаар аль хоёр сарын өмнөөс амлаж эхэлсэн юм. Түүний аав Ш.Отгонбилэг “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн захирал, УИХ-ын гишүүн байсан. Ээж Д.Туяа нь 2004 онд Завхан аймгаас нэр дэвшин парламентад сууж, Эрүүл мэндийн сайдаар ажиллаж байв. Харин 2008 онд бууриа сэлгэж Дундговь аймагт нэр дэвшихэд  үед нь хүү О.Содбилэг нь сонгуулийн тухай хуулийг зөрчиж, санал хураалт болохын өмнөхөн шоу зохион байгуулснаар тэрбээр өрсөлдөх эрхгүй болсон тухай мэдээлэл байдаг. О.Содбилэг бол “Петровис” компаний дэд захирал. Түүний нэр “Улаанбаатар” зочид буудал, “НИК” компани, “Uptown” сэтгүүл, “Капитрон” банк, “Эрдэнэт групп” зэрэг олон амжилттай яваа компанитай холбогддог. Энэ жил О.Содбилэг хоёр мандаттай Орхон аймгийн тойрогт УИХ-ын гишүүн Д.Дамба-Очиртой хамт намаасаа нэр дэвшиж байна.

   Батж.Батбаяр гишүүний хүү даагаа нэхнэ
  2008 онд НИТХ-ын 14-р тойрогт нэр дэвшиж байсан УИХ-ын гишүүн Батж.Батбаярын хүү Батбилэг энэ жил түвшингээ ахиулж, УИХ-ын сонгуульд хүч үзэхээр болжээ. Тэрбээр өмнө нь НИТХ-д Иргэний Зориг Нам, Ардчилсан намын дэмжлэгтэйгээр нэр дэвшиж байжээ. Харин энэ удаа АН-ын намын жагсаалтад 26-д бичигдсэн байна. Б.Батбилэг ннь 1980 онд төрсөн, Нью-Иорк хотын Их сургуулийг хөрөнгө оруулалтын санхүүжилтийн мэргэжлээр, 2006 онд Удирдлагын академийг төрийн удирдлагын чиглэлээр сурч, төгсчээ. 2004 онд “Туул кашимер” компаний ерөнхий захирал байсан, 2008 онд ИЗН-ын зөвлөлийн гишүүн байжээ. Хамгийн сүүлийн мэдээллээр тэрбээр АН-ын отгон фракц болох “Мөнх тэнгэр” фракцад нэгдсэн сурагтай. Б.Батбилэг нэг удаа ИЗН-аас дэвшээд болоогүй бол хоёр дахиа аавынхаа намаас парламентад сууж, даагаа хэд дахин нэхэхээр шийджээ. Төдийлөн олонд танигдаагүй, улс төрийн тогоонд туршлага багатай түүнийг намын листэнд багтахад аав нь ихээхэн хүч чармайлт гаргасан аж.

    Н.Энхбаярын Батшугарын эргэлт буцалтгүй шийдвэр
   МАХН-ын дарга Н.Энхбаярыг баривчлагдах үед түүний хүү Э.Батшугар гэж хэн бэ гэдгийг олон нийт сонирхож эхэлсэн. Өмнө нь АНУ-д байдаг, “Ремиф” компаний захирал гэдгээр нь мэддэг байсан. Түүний аав Н.Энхбаярыг АТГ баривчилж, хорьж, шүүж байгаа нь хууль зөрсөн үйлдэл гэж тэрбээр үзэж байгаа тул энэ байдлыг өөрчлөхийн тулд улс төрд орно гэдгээ хэвлэлээр дайсан.  О.Цолмон хатагтай ч “Уг нь зүгээр мэргэжлээрээ ажиллаад явж байсан хүүхэд. Улс төрчдийн хууль бус үйлдэл түүнийг яах аргагүй улс төрд оруулж байна” хэмээн мэдэгдсэн байлаа. МАХН-ын дарга Н.Энхбаярын хэрэг одоогоор тодорхойгүй байгаа. Тиймээс МАХН-МҮАН-ы сонгуулийн штабынхан нэр дэвшигч Э.Батшугарт тун их анхаарал тавьж байна. Э.Батшугар 25 настай,  энэ жил УИХ-д өрсөлдөж байгаа хүмүүсээс насаараа хамгийн отгон нь юм.

      УИХ-ын гишүүн Бадамдамидингийн хүү Баттүвшин
   Өвөрхангай аймгаас УИХ-д сууж байсан Р.Бадамдамдин гишүүний хүү Баттүвшин энэ жил аавынхаа ажлыг үргэлжлүүлэхээр шийджээ. Тэрбээр АН-ын листэнд 24-т бичигдсэн. Б.Баттүвшин өмнө нь 2008 онд НИТХ-ын сонгуульд мөн нэр дэвшиж байсан ч ялагдал хүлээж байсан аж. Р.Бадамдамдин гишүүний хүү 32 настай, 2003 онд Лондон хотын “Ай, Юу Эй” их сургууийг гадаад худалдааны санхүүжилт, аккрадетив мэргэжлээр төгссөн. Түүний 2008 оны сонгуульд нэр дэвшихдээ тарааж байсан танилцуулгаас харвал тэрбээр орос, хятад, англи хэлний мэдлэгтэй. АН-ын дэргэдэх Ардчилсан залуучуудын холбооны удирдах зөвлөлийн гишүүн гэсэн мэдээлэл байна.  Мөн 2005-2006 онд "Bloomberg" компанид төслийн ахлагчаар ажиллаж байжээ. Ийм намтартай хуучин гишүүний шинэ хүн Монголын улс төрд орохоор уйгагүй хөөцөлдөж байна.

   УИХ-ын гишүүн Р.Содхүү охин С.Гэрэлдээ тойргоо өвлүүлнэ
  Энэ жил Сэлэнгэ аймагт МАН-аас шинэхэн нэр дэвшигч тодорсон. Тэр хүн бол тус намын эмэгтэйчүүдийн орон зайг нөхөж гарч ирсэн УИХ-ын гишүүзн Р.Содхүүгийн охин С.Гэрэл юм. С.Гэрэл Монголын хөрөнгийн биржийн ахлах мэргэжилтэн бөгөөд аав нь ч энэ байгууллагыг нэг хэсэг толгойлж байсан, одоо МХЕГ-ын даргын албанд очсон билээ. Аавынхаа мөрийг хазайлгүй дагаж буй түүнийг УИХ-д сонгогдоод, дараа нь МХЕГ-т ажиллаж явахыг үзэх ч юм билүү.

Батлан хамгаалахын сайдын суудлыг өвлөсөн Ж.Энхбаяр
   УИХ-ын гишүүн Ж.Энхбаярыг Батлан хамгаалахын сайдаар томилогдох үед аавынхаа нэрээр гарч ирлээ гэх хүмүүс олон байсан. Сөрөг хүчнийхэн нь ч түүнийг унагаах гэж УИХ-ын чуулганыг гацааж байсан цаг саяхан. Гэлээ ч тэрбээр дахин гишүүний суудалдаа суухаар МАН-ын намын жагсаалтанд дээгүүр бичигдээд байна. Түүний аав Ш.Жадамбаа генерал бол жирийн байлдагчаас дэслэгч генерал, жагсаалын цэргээс Батлан хамгаалахын сайд хүртэл хийж явсан хүн. Ж.Энхбаяр “Аав минь 36 насандаа генерал болж байхад би 36 насандаа УИХ-ын гишүүн болсноороо бахархдаг” хэмээн ярих дуртай. Түүнийг дахин Батлан хамгаалахын салбарыг удирдах эсэхийг сонгуулийн дүн л харуулна.  Хэрэв МАН-д боломж л байвал түүнийг дахин сайд болгохоор зүтгүүлэхийг үгүйсгэх юм.

   Аавынхаа нэрээр танигдсан Э.Мөнх-Очир гишүүн намын жагсаалтанд оржээ
  УИХ-ын гишүүн Э.Мөнх-Очир анх УИХ-ын дарга байсан Л.Энэбишийн хүү гэдгээрээ танигдан улс төрд орж ирсэн. 2008 онд Булган аймагт илүү давуу ялалт байгуулж байсан билээ. Аав нь ч бас 2004 онд энэ тойргоос УИХ-ын гишүүн, цаашлаад УИХ-ын дарга болж байлаа.  Тэгвэл энэ жил Булган аймаг ганц мандаттай болсон тул намынхаа хүрээнд ярилцаад БСШУ-ны сайд Ё.Отгонбаярыг тэнд хүч үзүүлэхээр болсон. Харин Э.Мөнх-Очир МАН-ын листэнд 15-д бичигдсэн  юм.  Тэр дахин УИХ-д сонгогдож чадвал дахиад  дөрвөн жил “аавынхаа нэрийг худалдаж идсэн” гэх хэл амнаас салахгүй бололтой.