УИХ-ын өнөөдрийн нэгдсэн чуулганаар Хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийн талаар авах зарим арга хэмжээний тухай хуулийн төслийг хэлэлцэн дэмжигдсэн. Үүнтэй холбоотойгоор УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогтоос тодрууллаа.
-Хүүхдийн мөнгийг 80 хувьд нь олгох, өргөдөл өгсөн бүх хүүхдүүдэд хүүхдийн мөнгө өгөх энэ хоёрын хоорондох ялгаа нь юунд байна вэ?
-Монгол төрийн бодлого нь хүн амаа өсгөхөд чиглэгдэж байх ёстой. Энэ бодлогыг бид үеийн үед хэрэгжүүлж ирсэн. Социализмын үед буюу биднийг хүүхэд байхад бидний аав, ээж жилдээ нэг удаа хүүхдийн мөнгө авдаг байсан. Жилдээ нэг удаа авдаг байхад баярлаж, маш том хөрөнгө оруулалт болдог байлаа. Энэ тогтоол 1990-ээд оны сүүлээс зогсч, 2011, 2012 онд 0-18 настай хүүхэд бүрт хүүхдийн мөнгө олгож эхэлсэн. 2005 онд улсын эдийн засаг, санхүүгийн байдал хүндэрсэнтэй холбоотойгоор хүүхэд бүрт бус 60 хувьд нь хүүхдийн мөнгө олгох тогтоол гарч байсан. Харин өнгөрсөн хавар 80 хувьд нь олгоё гэдэг тогтоол гарсан. Гэсэн ч үүний цаад талд хүүхэд бүрт хүүхдийн мөнгө хэрэгцээтэй байна. Нэг хүүхдэд олгож буй 20 мянган төгрөг таван хүүхэдтэй айлд 100 мянган төгрөг болно. Үүгээр нэг уут гурил, будаа, хэдэн хил сахар худалдаж авах боломжтой. Энэ нь олон ам бүлтэй хөдөөгийн ард, иргэдийн амьдралд том дэмжлэг болдог.
Өнөөдөр энэ асуудал орхигдоод байна. Ард иргэд, сонгогчид маань “Хүүхдийн мөнгийг угаалгын машинтай, хөргөгчтэй, телевизортой гэдгээс шалтгаалан өгөхөө болчихлоо. Хүүхдийн мөнгө бидний амьдралд дэм болдог. хүүхдийн мөнгө олгомоор байна” хэмээн ярьж байна. Үүнтэй холбоотойгоор улсын их хурлын нэр бүхий 14 гишүүн хүсэлт гаргасан хүүхэд бүрт хүүхдийн мөнгө олгоё гэдэг хуулийн төсөл санаачлан сая хэлэлцүүлгээр дэмжигдлээ. Их эсэргүүцэлтэй тулж байна. Эсэргүүцэж байгаа нөхдүүдийн “Хүүхдийн мөнгийг 100 хувь өгөх нь зөв үү, буруу юу, хүүхдийн мөнгө өгч байгаад харамсаж байна. Үүний оронд олон ажлын байр бий болгох ёстой. ОУВС-тай тохирсон хөтөлбөр зогсох вий дээ” гэсэн асуудал ярьж байна. Би үүнийг ноцтой шалтгаан биш шалтаг гэж харж байгаа. Өнөөдөр хүүхдийн мөнгийг хүсэлт гаргасан хүүхэд бүрт олгоход тогтоосон 80 хувьд дээр таваас 10 хувь буюу 50-100 мянган хүүхэд нэмэгдэнэ. Энэ нь бидний тооцоогоор 13.5 тэрбумаас 27 тэрбум төгрөг болж байна.
Сая У.Хүрэлбаатар сайд “Бидний тогтоолтой адил агуулгатай төсөл өргөн барьсан байна” гэж хэлж байна лээ. Хэрвээ адил байгаа бол хүнийг яс үндэс, хөрөнгө чинээ, ажил албан тушаалаар нь ялгаварлахгүй гэдэг Үндсэн хуулийн заалтыг зөрчиж, 80 хувьд нь олгоод 20 хувьд нь олгохгүй байгаа юм бэ. Бид Үндсэн хуульд нийцүүлж хүсэлт гаргасан хүүхэд бүрт олгодог болгочихъё. Харин цаана нь боломжтой айлын хүүхдүүд нь хүсэлт гаргахгүйгээр хүүхдийн мөнгөө авахгүй үлдээд эх орондоо эх оронч сэтгэл гаргаад үлдэх бололцоо бүрдэнэ. Ийм л уян хатан байдлаар нээлттэй болгосон.
-Хэчнээн төгрөг шаардлагатай байгаа вэ?
- Улсын төсвийн зардал хоёр их наядаар нэмэгдсэн байгаа түүн дотроо урсгал, бензин шатахуун, гадаад томилолт, бичиг цаасны зардалд 260 тэрбум төгрөг нэмэгдсэн байгаа. 260 тэрбум төгрөгийн таван хувийг хүүхдийн мөнгөнд зарцуулахад хүсэлт гаргасан хүүхэд болгон хүүхдийн мөнгө авах бололцоотой болох юм. Тийм учраас УИХ-ын ойлгосон гишүүд нь дэмжсэн талархаж байна.
-Одоо 80 хувь нь өгч байгаа, цаана нь авахгүй үлдэж байгаа хүмүүс нь яах юм бэ. Үүнийг зохицуулж байгаа зүйл байна уу?
-Ярьж байгаа. Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам зорилтот бүлэгтээ хүргэх тал дээр анхаарч ажиллах ёстой. Хүүхдийн мөнгө хүсч байгаа хүн бүр мөнгөө авдаг болчихъё, боломжтой, авах шаардлагагүй айлын хүүхдүүдэд мөнгө аваач гээд тулгахгүйгээр үүнийг зохицуулах ёстой.
Р.Хишигжаргал
Сэтгэгдэл (5)