Хөгжлийн банк, бондуудын мөнгийг өөриймсөгөөр өөртөө “завшсан” УИХ-ын гишүүн асан Б.Гарамгайбаатар, Эдийн засгийн Хөгжлийн сайд асан Н.Батбаяр, Онон нарыг “Чингис”, “Самурай” бондын мөнгийг эрх мэдлээ хэтрүүлэн ашиглаж, төсвийн хөрөнгийг үрэгдүүлсэн хэрэгт холбогдсон. Тэднийг 2015 оны есдүгээр сарын 15-ны өдөр АТГ-аас эрүүгийн хэрэг үүсгэж, прокурорын зөвшөөрлөөр цагдан хорьсон юм. Яг энэ цаг мөчид төрийн мөнгийг хувьдаа завшдаг цагаан захтнуудтай хариуцлага тооцдог шударга тогтолцоо ажиллаж байна хэмээн иргэд горьдсон боловч тэдний итгэл найдварыг шүүх засаглал уландаа гишгэлсэн шийдвэрийг хэдхэн хоногийн өмнө гаргасан юм.
Учир нь, төрд их хэмжээний хохирол учруулсан гэх дээрх цагаан захтнуудад холбогдох хэргийг шүүх хэлэлцээд мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн, Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглэсэн, шүүх хуралдаанаар нөхөн гүйцэтгэх боломжгүй мөрдөн шалгах ажиллагаа хийлгэх зэрэг үндэслэлээр хэргийг прокурорт буцааж шийдвэрлэв.
Шүүхээс ийм шийдвэр гаргаснаар Хөгжлийн банкийг хөнтөрч, бондуудыг боомилсон Б.Гарамгайбаатар, Н.Батбаяр болон Онон нар наранд гарсан юм.
Тэгвэл төрийн мөнгийг өөриймсөгөөр өөртөө завшсан хэрэгтнүүдийн нэгээр тодорч, шалгагдсан сайд асан М.Сономпилийг ч гэсэн мөн л "чөлөөлөх" шийдвэрийг өчигдөр шүүхээс гаргалаа. Тодруулбал, нийслэлийн Прокурорын газраас Эрчим хүчний сайд асан М.Сономпилд холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн эрүүгийн хэргийг Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх өчигдөр хянасан юм. Шүүх хуралдаанаар нөхөн гүйцэтгэх боломжгүй мөрдөн шалгах ажиллагаа хийлгэх шаардлагатай тул хэргийг Нийслэлийн прокурорын газарт буцааж шийдвэрлэсэн. Ийм шийдвэр гаргахаасаа өмнө шүүх хуралдаан бараг бүтэн өдөржин шахуу хуралдсан. Сураг сонсох нь ээ, нотлох баримтыг судалж, үзсэн гэх. Үзэж үзэж эцэст нь сайд асанд холбогдох хэргийг прокурорт буцаагаадахав.
Ингэснээр төрийн мөнгийг завшсан ч наранд налайж хэвтэх тэнгэрийн умдаг атгаж төрсөн хосгүй хувь тавилантай нөхдийн тоог нэгээр мөн л нэмлээ. Тун удахгүй экс Ерөнхий сайдууд болон Хөгжлийн банк, бондуудад холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүхээр хэлэлцэнэ. Гишүүн асан Б.Гарамгайбаатар, сайд асан Н.Батбаяр, М.Сономпил нарын хэргийг шүүх хэрхэн шийдснээс үзвэл тэдэнд холбогдох хэрэг ч гэсэн мөн л прокурорт шилжих замаар замхрах бололтой. Ингэж хэлсэн шалтгаан нь авлига, албан тушаалын хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацааг дуусгахын тулд хэргийг шүүхээс татаж, прокурорт буцаах, өөр зүг рүү чиглүүлэх, займчуулах нь хамгийн шалгарсан аргад тооцогддог. Сүүлийн 10 жилийн хугацаанд төрийн мөнгийг холгосон хэрэгт холбогдсон нөхдүүдийн хэргээс харахад ийм үйлдэл тодхон харагддаг. Тэр бүхнийг нь нотлох баримтыг бүрэн цуглуулаагүй, Эрүүгийн хуулийн буруу хэрэглэсэн гэх зэргээр шалтаглаж, хайцаалсан нь олон юм.
Шүүгчийн “хайрыг татсан” М.Сономпил ямар хэрэгт холбогдсон бэ
АТГ-ын Мөрдөн шалгах хэлтсээс Эрчим хүчний сайд асан М.Сономпилийг яллагдагчаар татах үедээ түүний эзэмшлийн “Залуу Монгол” компанийн байранд болон гэрт нь нэгжлэг хийж, шаардлагатай бичиг баримт болон бусад эд зүйлсийг нь хураан авсан байдаг. Хууль хүчний байгууллагаас ийм шийдвэрийг яаран гаргасан шалтгаан нь тэрбээр Эрчим хүчний сайдаар ажиллаж байхдаа Эрчим хүчний яамнаас зарласан худалдан авах ажиллагаа, тендер, “Амгалан” дулааны цахилгаан станц болон уг станцын санхүүжилттэй холбоотой асуудалд холбогдсон аж. Ингэхдээ “Хөгжлийн банк”-наас дээрх тендерийн санхүүжилтийг авсан нь тогтоогдсон байна. Нотлох баримт сэлтээр бол Хөгжлийн банкнаас хэдэн зуун саяыг салгачихсан. Тэрийг займчуулахын тулд хэдэн гар дамнуулсан бололтой юм. Хамгийн гол нь 348Мвт хүчин чадалтай “Амгалан” дулааны цахилгаан станцыг Засгийн газрын 2013 оны 35, 55 дугаар тогтоолоор барихаар шийдвэрлэсэн бөгөөд тухайн үед Засгийн газрыг Эрчим хүчний яам, Эдийн засгийн хөгжлийн яамд төлөөлж, БНХАУ-ын “Чайна Машинери Инженеринг Корпораци” /СМЕС/-тай түлхүүр гардуулах нөхцөлтэйгөөр 2013 оны дөрөвдүгээр сарын 12-ны өдөр концессын гэрээ байгуулж байсан юм. Ийнхүү станц барихаар ханцуй шамласан сайд асан нэг л өдөр Хөгжлийн банкийг хөнтөрсөн хэрэгт унаж, хоёр жил шахам шалгуулж, бүр саатуулагдсны дараа бусдынхаа нэгэн адил хэрэг замхрах тийшээ хандав бололтой.
Эцэст нь хэлэхэд, төрийг самарч, ард түмний мөнгөөр гараа угаасан авлигачин түшээд эрт, оройгүй хэргээс мултрах нь ойлгомжтой гэдэг нь дээрх хэргүүдээр нотлогдлоо. Хамгийн гол нь тэдэнд хайр зарлаж, эвийлж суудаг шүүх засаглалынхан бүр агуу хүмүүс юм байна. Угтаа бол шүүгч, прокрорын алин ч бай, өөрийн дотоод итгэл үнэмшилдээ тулгуурлаж, хуульт ёсыг үндсэн чигчээ болгон үнэн худлыг дэнслэх учиртай. Гэсэн атал авлига, албан тушаалтанд холбогдох хэрэг бүрийг өмөөрч, атга гурилны төлөө “алалцсан” аавын хүүг ад үзэх нь юуны учир бэ.
Тиймээс л Монголд шударга шүүх гэж байна уу, эс бөгөөд гурван сая ард түмэн бүгдээрээ төрийн сэнтийг харлуулж хардаг харалган нүдтэй болчихоо юу.
Г.Нацаг-Эрдэнэ
Сэтгэгдэл (35)