Өнөөдрийн УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэцэлцэх асуудлын сүүлд Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн хаалттай мэдээллийг сонсохоор оруулжээ. Үүнээс үүдэж уг зөвлөлөөс тэр дундаа Ерөнхийлөгч Х.Баттулга, нарийн бичгийн даргаар А.Гансүх нар ямар мэдээлэл хийх нь олон нийтийн анхаарлын төвд байна. Учир нь, энэ зөвлөлийг Ерөнхийлөгч Х.Баттулга даргалдаг бол нарийн бичгийн дарга А.Гансүх ерөнхийд нь зангиддаг юм.
Хаврын чуулган нээлтээ хийхээс урьтаж товлосон ээлжит бус чуулган хаалтаа хийх өдөр Ерөнхийлөгчийн зүгээс Шүүгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Прокурорын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Авлигын эсрэг хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг өргөн барьж УИХ-аар батлуулсан нь өнгөрсөн сарын үйл явдал. Хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөөр шүүх, прокурор, Авлигатай тэмцэх газрын удирдлагыг ҮАБЗ хэмээх Ерөнхийлөгчийн даргалдаг, УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд багтдаг бүрэлдэхүүнээс гаргасан зөвлөмжөөр чөлөөлж, томилохоор болсон юм.
Улмаар Улсын ерөнхий прокурор болон түүний орлогчдыг Ерөнхийлөгч бүрэн эрхийнхээ хүрээнд чөлөөлөх зарлиг гаргаж, орных нь хүмүүсийг зөвшилцөхөөр УИХ-д хүргүүлсэн нь дэмжлэг хүлээснээр нь Б.Жаргалсайхан, М.Чинбат, С.Алиманцэцэг нар ажлаа хүлээж аваад байна.
Ямар ч байсан Монгол төр, хууль хяналтын байгууллагад бугшсан гэх завхралыг арилгах, шударга ёсыг тогтоохоор эв санаагаа нэгтгэсэн Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд гурвын байр суурь хууль хяналтын байгууллагын удирдлагыг өөрчилснөөр ийн “зам”-аа засч байна. Сонирхолтой нь, хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах замаар “халдашгүй” бүрэн эрхтэй явсан шүүх, прокурор, АТГ-ын удирдлагад гар хүрэх эрхтэй болсон ҮАБЗ-өөс энэ оны хоёрдугаар сарын 27-нд М05 буюу нууцын зэрэглэлтэй зөвлөмж гарсан нь Монголд хийх бүтээн байгуулалтын тухай байв.
Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөмж нь УИХ, Засгийн газарт чиглэл өгөх хуулиар олгосон эрхтэй, түүнийг нь үе үеийн парламент, гүйцэтгэх засаглал хэрэгжүүлж ирснийг мэдэхгүй ч энэ удаагийн М05 тоот бүхий нууцын дардастай зөвлөмж бараг биеллээ олох төвшинд яваа юм. Нэг үгээр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар эцэслээгүй ч Байнгын хороо, Засгийн газрын төвшинд нууц зөвлөмжид дурдсан Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн 414 км төмөр замыг дэмжээд байна.
Энэ тухай Зам, тээврийн хөгжлийн сайд Б.Энх-Амгалан “Засгийн газрын хуралдаанаар гарсан тогтоолоор Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн 414 км төмөр замыг Монгол Улс өөрийн дотоодын бололцоог ашиглан барих боллоо. Ингэснээр дотоодын бүтээн байгуулалт болох юм.
Захиалагч нь Монголын Төмөр зам, хэрэгжүүлэгч нь Зэвсэгт хүчний жанжин штаб байх болно өөрөөр хэлбэл, дотоодын хүчийг ашиглан барих болно. Тус замыг 1.2 сая ам долларт багтаан барина. Үүнд 1,800 цэргийн албан хаагч оролцох ба санхүүгийн асуудал шийдэгдсэн тохиолдолд тавдугаар сараас бүтээн байгуулалтын ажил эхэлнэ.
Тус замыг барьж дууссанаар төмөр замын тээвэрлэх өртөг нэг километрт 32 доллар байгаа бол найман ам.доллар болж буурах юм. Энэхүү зам дээр 30 сая тонн нүүрс тээвэрлэх боломж бололцоо байна. Суурь бүтэц нь 780 гаруй тэрбум төгрөг байна. Төгрөгөөр бодож буй нь дотоодын худалдан авалт болон ажиллах хүч болох цэргүүдийн цалин хөлс, дотоодын худалдан авалт зэргийг хийх юм. Нэг цэргийн цалин хөлс хоёр сая төгрөг байхаар тооцож байна. Зэвсэгт хүчний Жанжин штаб сүүлийн гурван жилийн хугацаанд судалгаа хийж, тооцоогоо гаргасан. Санхүүгийн асуудал шийдэгдсэний дараа тавдугаар сарын 1-ээс эхлүүлэхээр төлөвлөж байгаа. Төмөр замаар 30 гаруй сая тонн нүүрс тээвэрлэх боломжтой, авто замаар 30 сая гэж тооцвол Тавантолгойгоос нийтдээ 60 орчим сая тонн нүүрс зөөвөрлөх боломжтой болж байгаа юм” хэмээн мэдэгдсэн нь зүгээр ч нэг үг биш болов уу.
Тэгэхээр өнөөдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдааны төгсгөлд ҮАБЗ-өөс хийх хаалттай мэдээллийн гол сэдэв нь Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн 414 км төмөр зам барих асуудал байх бололтой.
Тэгээд ч Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөс Монгол Улсад ойрын хугацаанд хийх бүтээн байгуулалт тэр дундаа төмөр замын асуудлаар нууц зөвлөмж гаргаагүй нь тодорхой. Цаашлаад салбарын сайд байхдаа “Төмөр замаа хөрш орнуудаасаа нууж барих ёстой” хэмээх үгийг унагаж явсан Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын хувьд энэ асуудалд илүү анхаарч байгаа бололтой..
Гэхдээ “Ерөнхийлөгч гэдэг хүн хийх ёстой ажлаа хийх ёстой. Аюулгүй байдлын зөвлөмж гэж нэг юм гаргаад УИХ-ын, Засгийн газрын үйл ажиллагаанд хутгалддагаа болих хэрэгтэй. Тиймээс зөвлөх та ҮАБЗ-ийн шийдвэр гарсан юм гэж яриад сууж болохгүй. Ийм зөвлөмж хүргүүллээ, та нөхөд хэлэлцэж, шийдэж өгөөч гэж ярих ёстой. Асуудлаа ингэж оруулж ир, тэгээд тайлбараа олигтой хий. Яагаад Зүүнбаянгийнхныг энэ онд гэж оруулж ирээд Гашуунсухайтынх яагаад 2020 он болдог юм. Яагаад бас далан хийх гээд байгаа юм, мөнгө нь хаана байна вэ. “Эрдэнэс Тавантолгой” IPO хийнэ гэж зүтгээд байдаг. Гэтэл олсон ашгийг нь хэзээ баригдаж дуусах нь мэдэгдэхгүй төмөр зам руу хийнэ гэх юм. IPO-г нь хэн худалдаж авах юм. Ийм л нэг эдийн засгаа хорлосон бодлого үйл ажиллагаа явуулаад байх юм. Нөхдүүд минь, жаахан ч болов эх оронч баймаар байх юм.
Асуудлаа ойлгож бодитой хандахгүй бол зөвлөмж, шийдвэр гэгчийн доор өөрийн толгойгүй юм шиг байх юм. Мэргэжлийн хүмүүс, ажил хариуцаж байгаа та нар минь жаахан бодооч. Зэрэг эхлүүлнэ гээд ярих юм. Тэр чинь далан байгуулаад 5-6 жил болчихсон юмыг эхлүүлнэ гэж юу яриад байна аа.
Энийгээ гүйцээх асуудлаа яримаар байна. Нэгийг нь далан шороо босгож гүйцээлгүй орхичхоод дахиад нөгөө рүү нь ордог нь ямар учиртай юм бэ. Хоёр далангийн хэрүүл үүсгэх гээд байна аа даа. Зам дээр үхэж байгаа тэр олон хүний талаар та нар бодож байгаа юу. Бушуухан нэгийг нь дуусгаад авья. Мэргэжлийн хүмүүс та бүхэн сайн бод л доо” хэмээсэн зарим нэг гишүүний үгийг бодох л асуудал.
С.Гандөл
Сэтгэгдэл (17)