УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн хуралдаанаар Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн ажлын баг, Байнгын хорооноос гарсан 150 орчим саналын томьёоллоор явуулах санал хураалт үргэлжилж байна.
Үндсэн хуулийн 46.4-т "Төрийн жинхэнэ алба нь мэргэшсэн, тогтвортой, хариуцлагатай байх, шатлан дэвших зарчимд үндэслэнэ. Төрийн албан хаагчийг улс төрийн шалтгаанаар ялгаварлан гадуурхах, сонгуулийн үр дүнгээр, эсхүл хуульд зааснаас бусад үндэслэлээр төрийн албанаас чөлөөлөх, халахыг хориглоно. Төрийн албаны чадахуйн зарчмын хэрэгжилтэд тавих хяналт хараат бус байна" гэж өөрчлөн найруулахтай холбоотой санал, байр сууриа гишүүд илэрхийлэв.
УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа “Төрийн алба гэлтгүй аливаа ажил мэргэжил эзэмшсэн хүн тодорхой шат дамжлагыг дамжиж мэргэшсэн буюу мэргэжлийн болдог.
Монгол төрийн алба чадамжгүй сул болсныг зарим хэсэг нь хуулиндаа, нөгөө хэсэг нь хүндээ байгаа гэж тайлбарладаг. Харин би үүний шалтгаан нь улс төрийн намуудад байна гэж үздэг. Сонгуулиас сонгуулийн хооронд улс төрийн намууд төрийн албыг бужигнуулж бүтцийн өөрчлөлт нэрээр халаа сэлгээ хийн, албан хаагчдыг халж сольдог нь хэрээс хэтрээд байна.
Өнөөдөр төрийн албан хаагчдын төрд итгэх итгэл алдарч, идэвхи зүтгэлтэй ажиллах сэтгэлийн гал нь унтарсан. Энэ нь тэр хүмүүсийн буруу биш. Улстөрчид, улс төрийн намуудын буруутай үйл ажиллагаанаас болж байгаа юм. Сүүлийн хэдэн сонгуулийн үр дүнг хар. Өнөөдрийг хүртэл төрийн албанд халаа сэлгээ явагдаж байгаа. Ямар нэг шалтаг шалтгаанаар мэргэжлийн бус хүмүүс төрийн албанд очсоор байна.
Монгол төрийн дархлааг сайжруулж, мэргэшсэн төрийн албан хаагчдаа хамгаалах зорилгоор, дээр дурьдсан шударга бус үйлдлүүдийг цэгцлэхээр энэ өөрчлөлтийг оруулж ирсэн гэж ойлгож байна.
Сайн засаглалтай, чанга төртэй орнуудын төрийн алба яг энэ шатлан дэвших системээр явдаг. Шатлан дэвших замаар олон жил ажилласан төрийн албан хаагч өндөр хөгжилтэй оронд сайн сургууль төгсөж ирсэн залуу мэргэжилтнээс илүү туршлага хуримтлуулсан байдаг. Дадлагажих, мэргэших нь цаг хугацааны асуудал юм” хэмээн саналаа хэллээ.
Сэтгэгдэл (4)