ХХААХҮ-ийн сайд Ч.Улааныг огцруулах хуулийг төслийг гишүүн Б.Пүрэвдорж УИХ-ын дарга Г.Занданшатарт өргөн бариад билээ. Шалтгаан нь Ч.Улааныг сайдаар ажиллаж явцдаа махны үйлдвэрүүдийн үйл ажиллагааг доголдуулсан, хятад эзэнтэй махны үйлдвэрүүдийг дэмжсэн хэмээн тайлбарласан. Түүний уг огцруулах хуулийн төсөл өргөн барьсантай холбогдуулж сайд тайлбар хийлээ.
Тэрбээр “Сайд хуулийн дагуу томилогдож, хуулийн дагуу огцрох ёстой. Тиймээс бүх асуудал хуулиар шийднэ. Надад огцрох хэмжээний хууль зөрчсөн үйлдэл байхгүй. Би хуулийн дагуу ажиллаж байгаа. Тэгэхээр огцруулах шаардлага үндэслэл муутай гэж үзэж байна. Хуулиар огцруулах үндэслэлгүй болохоор шинээр хууль өргөн барьж байгаа бололтой. Ийм үндэслэлгүй мэдээллээр төрийн байгууллагын үйл ажиллагааг мушгин гуйвуулж, олон нийтэд буруу ойлголт төрүүлсэн асуудлыг шаардлага гарвал хууль хяналтын байгууллагаар шалгуулж тогтоолго.
Далд сонирхол байгаа эсэхийг нь би хэлж мэдэхгүй юм. Олон талын л сонирхол байгаа байх. Өнгөрсөн жил бид 70 гаруй мянган тонн махыг экспортод гаргасан.
Цаашдаа мах экспортыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр анхаарч ажиллана. Харин яг хэдэн аж ахуйн нэгжид квот олгох тухай квот байдаггүй. Хэдий хэмжээний мах экспортлох зөвшөөрөл өгөх тухай квот байдаг. Энэ бол үндэсний хүнсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөс батлагдсан тоо. Бид энэ хэмжээндээ тааруулаад шаардлага хангасан аж ахуйн нэгжүүдэд зөвшөөрөл олгоно. Ингэхдээ аль болох хүртээмжтэй байдлаар мэргэжлийн холбоотой хамтран ажиллаж байж олгодог. Бидэнд мэргэжлийнхээ холбоодоос нууж гаргасан шийдвэр нэг ч байхгүй. Үүнийг би хариуцлагатайгаар мэдэгдье.
Энэ жилийн хувьд квот авсан компани байхгүй байна. Өнгөрсөн оны гажуудлыг засахаар бид ажиллаж байна. Нийтдээ 18 мянган тонн мах, 9000 тонн дулааны аргаар боловсруулсан махыг экспортод гаргаж чадаагүй. Энэ нь эрх аваагүй компаниуд махаа бэлтгэчихсэн гэсэн үг.
Бүгдээрээ квот худалдаж аваад байгаа гэж хэлж болохгүй. Эдгээр компанийн асуудлыг хөдөө аж ахуйн биржээр дамжуулан экспортод гаргах боломжийг нээж өгнө. 2020 онд квот худалдах асуудал байхгүй. Хэрэв Б.Пүрэвдорж гишүүнд эзэнтэй мэдээлэл байгаа бол хамтраад шалгая.
Малчдаас авах малын үнийг хатуу тогтоох боломж байхгүй. Гэхдээ зах зээлийнхээ хангамжтай уялдуулаад махны үнийг унагахгүй, өсгөхгүй байх ёстой. Бид хоёр талын хайчин дунд байгаа. Нэг талаас малчдын орлогыг нэмэгдүүлэх, нөгөө талдаа ард иргэдэд боломжийн үнэтэй мах нийлүүлэх учиртай. Энэ үүднээс Засгийн газар бодлогоор зохицуулалт хийж байгаа. 2019 онд малчдаас мал, мах авсан үнэ өмнөх оныхоос буугаагүйг хариуцлагатайгаар хэлнэ. Мах бэлтгэлтэй холбоотойгоор махны үнэ өссөн тохиолдол бий. Дахиж ийм зүйл гаргахгүй байхад онцгой анхаарч байна. Мах ховорддог хаврын тарчиг цагт ашиглахаар 20 тонн нөөц бүрдүүлэхээр ажиллаж байна. Өнгөрсөн жил 4000 мянган тонн махны нөөцтэй байсан болохоор зах зээлийн савлагаанд өртсөн тал бий” гэсэн хариуг өглөө.
С.Сүлд
Сэтгэгдэл (5)