УИХ-ын чуулганы үдээс хойшхи хуралдаанаар Төрийн аудитын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцлээ. Хэлэлцүүлгийн үеэр төрд учруулсан хохирлыг хохирол учруулсан төрийн албан хаагчаар бүрэн төлүүлэх эсэх асуудал хөндөгдсөн юм.
УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү: Аудит гэдэг бол хэнээс ч хараат бус хөндлөнгийн дүгнэлт гаргадаг байгууллага гэж ойлгодог. Гэвч өнөөдөр Аудитын байгуулагын дүгнэлтийг үгүйсгэсэн шийдвэрүүд гарч байна. Төрийн аудитын дүгнэлт эцсийнх баймаар байна. Хууль зүйн сайд хууль зөрчсөн гэх дүгнэлтийг Аудитын газраас гаргасан ч энэ нь сүүлдээ замхран алга болсон. Аудит зөвлөмж өгдөг, таслан зогсоодог, эцсийн шийдвэр гаргадаг болмоор байна. Мөн хөндлөнгийн аудитын байгууллагын гишүүдийн аюулгүй байдлын тухай асуудлыг сайн суулгаж өгөх хэрэгтэй. Үүнийг тус хуулийн төсөлд сайн тусгаж өгөх хэрэгтэй.
УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт: Төсвийн хөрөнгийг хэрхэн зөв зохистой зарцуулж байгаад төрөөс хяналт тавих байгууллага бол Аудитын байгууллага. Мөн аудит хийх явцад гэмт хэргийн шинжтэй асуудал үүсвэл эрүүгийн хэрэг үүсгээд явах зохицуулалт оруулж өгсөн. Эрүүгийн хэргийн дагуу прокурор хавтаст хэрэг үүсгэн хэргийн явцын талаар олон нийтэд нээлттэй мэдээлэх. Мөн төрийн албан тушаалтан төрд хохирол учруулбал түүнийг нь жил бүр ард иргэдэд нээлттэй мэдээлэх зохицуулалтыг мөн тус хуульд оруулж өгсөн.
УИХ-ын гишүүн Б.Энх-Амгалан: Орон нутаг өөрийн гэсэн цагдаа прокурортой болохыг дэмжихгүй байна. Төрийн нэгдсэн бодлого алдагдана гэж бодож байна. Төрийн аудит төрийн нүд чих болж байх ёстой. Гэвч шинэ нисэхийн асуудал, Эрдэнэтэй холбоотой томоохон асуудлаар аудитын дүгнэлт ирдэггүй. Ийм байдлаар явбал энэ бол аудитын байгууллага төрийн нүд чих болж чадахгүй байна.
УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан: Төрийн аудитын ажиллах чиг үүргийг өргөжүүлэх хэрэгтэй юм байна. Төрийн аудитыг санхүүгийн тайлан өгдөг жижиг байгууллагаар төсөөлөхөө болимоор байна. Хуучин эрсдэл дээр суурилсан аудит байсан бол бидний өргөн барьж буй хуулийн төсөлд төлөвлөгөөт бус аудитад суурилна.
УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт: Төрийн өмчит компаниуд хувийн аудитын компаниудад аудит хийлгэдэг байсан бол энэ хуулинд төрийн аудитын байгууллага бүх компанийн үйл ажиллагаанд хяналт тавих, төрийн компанийн мэдээлэл олон нийтэд нээлттэй байх боломж бүрдэнэ.
УИХ-ын гишүүн Х.Болорчулуун: Үндсэн хуулийг давсан хуулийн заалт тус хуульд байна гэж би үзэж байна. Эрх үүргийг нь өргөжүүлсэн хуулийн заалтууд орсон байна гэхдээ үүнийг дагаад хариуцлага нэхсэн заалт бас орууж өгөх хэрэгтэй. Аудитор хүн маш мэдлэгтэй байх хэрэгтэй. Буруу зөрүү хууль оруулж ирдэг хүмүүс Аудитын газар ажиллаж байна. Аудитор хүн буруу дүгнэлт гаргавал яах вэ гэдэг заалтыг оруулж өгөх хэрэгтэй.
УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан: Хэлэлцүүлгийн явцад үүнийг засаад яваад болох байх. Дэлхийн 70 гаруй улс Аудитын байгууллагыг Үндсэн хуулийн байгууллага болгожээ. Улс төрөөс хараат болгохын зэрэгцээ хариуцлагыг нь нэмэгдүүлэх тал дээр би таньтай санал нэг байна. Би ийм аудит хийх гэсэн гээд Сангийн яамны үүд сахиад суумааргүй байна. Иймээс тогтвортой хараат бус ажиллах орчныг бүрдүүлж өгөх хэрэгтэй гэлээ.
Сэтгэгдэл (18)