БНХАУ-д шинэ төрлийн коронавирусний халдвар тархаж, тус улсын нийгэм, эдийн засгийн байдал хүнд байх үед Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга тус улсад албаны айлчлал хийх үеэрээ “Тэнхлүүн явахад тэмээгээр тусалснаас тэвдэж явахад тэвнээр тусал”, “Зовох цагт нөхрийн чанар танигдана” гэх Монголын сайхан зүйр үгсээр иш татаад Монголын ард түмнээс “30 мянган толгой хонь” бэлэглэж буйгаа мэдэгдсэн билээ. Энэ цагаас хандивлагчдын цуваа үүсч, хувь хүн, аж ахуйн нэгж, байгууллагууд, аймаг, сум, багаараа нэгдсэн.
Удалгүй Монголын ард түмнээс хандивлаж буй 30 мянган толгой хонийг БНХАУ-ын тал “амьдаар” авах хүсэлтээ илэрхийлсэн билээ. Энэ асуудалд ГХЯ болон ХХААХҮЯ хамтран ажиллаж, Хятадын талд хэрхэн хүлээлгэн өгөх төлөвлөгөө боловсруулж байгаагаа хэлж байв. Улсын онцгой комисс өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард “30 мянган толгой хонь бэлэн болсон. Хятадын тал маргааш авна гэсэн ч бид хүлээлгэж өгөхөд бэлэн” хэмээж байв. Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатар ч үүнийг нотолсон ба 30 мянган хонийг иргэдийн хандиваар цуглуулсан уу эсвэл, дан ганц улсаас гаргах уу гэсэн сэтгүүлчийн асуултад “Янз бүр. Иргэд хувиараа ч өгч байна. Аймаг сумдаараа ч өгч байна” гэж байлаа.
Энэ нь ч үнэн. Учир нь, хэвлэл мэдээллийн бүхий л хэрэгслээр ямар аймаг, сум, цаашлаад хаанахын харьяалалтай хэн гэгч эрхэм хэчнээн хонь хандивлаж буйг нэр устай нь зарлаж байлаа. Сийрүүлбэл,
- Завхан аймаг- 2234
- Булган аймаг - 1500
- Говь-Алтай аймаг- 1111
- Баян-Өлгий аймаг - 1080
- Архангай аймаг - 2020
- Булган аймгийн Ардчилсан нам - 1000
- “Макс групп”, “Сүү” ХХК-ийн хамт олон - 500
- Орхон аймгийн Монголын Ардчилсан холбоо - 500
- Өмнөговь аймаг- 500
- Увс аймаг- 1000
- УИХ-ын гишүүн асан Б.Наранхүү- 2000
- Баянхонгор аймгийн Хөгжлийн төлөө сан – 300
- Баянхонгор Галуут сум -300
- Иргэн Бүргэдээ -108
- Дорноговь аймаг -1000
- Төв Заамар сум- 100 гэхчилэн үргэлжилнэ.
2020 оны гуравдугаар сарын 5-нд гаргасан энэхүү жагсаалтаас үзвэл, иргэд, аж ахуйн нэгж, орон нутгийн зүгээс хандивлахаар амлаад буй хонины тоо
толгой хэдийнэ 18638-д хүрчээ. Сар хүрэхгүй хугацаанд Монголын ард түмэн БНХАУ-ын талд 20 орчим мянган тоо толгой мал өгөхөөр амалж, энэ тоо ч цааш нэмэгдсэн нь дамжиггүй. Ямартай ч, амласан 30 мянган хониныхоо талаас илүүг цуглуулчихсан улс хэзээ авна гэнэ. Тэр үед нь өгчихнө хэмээн нүүр бардам хүлээж суухаас яахав.
Гэвч саяхан нэгэн сонирхолтой мэдээлэл цацагдав. Энэ нь Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга “Эрдэнэс Тавантолгой” ТӨХК, “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-аас нэг сая ам. доллар гаргуулан 30 мянган хонь худалдан авахаар болсон гэх. Малчдаас нэг хонийг 95 мянган төгрөгөөр худалдан авах тооцоолол ч гаргажээ. Уг тооцооллоор бол, хоёр тэрбум 800 орчим сая төгрөгөөр 30 мянган хонь худалдан авахаар байна. Тэгвэл Ерөнхийлөгчийн өгсөн чиглэлийн дагуу “Эрдэнэс Тавантолгой” ТӨХК, “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ дээрх зардлыг хуваан төлж, нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хэмээн тодотгон эргэн төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр санхүүжүүлэхээр болсон байна. Өнөөдрийн байдлаар, ”Эрдэнэс Тавантолгой” ТӨХК –ийн Төлөөлөн Удирдах зөвлөл хуралдаж, дээрх мөнгийг компанийн зардалд тусгах шийдвэр гаргаад байгаа. Харин “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-д ТӨБЗГ-аас холбогдох хуулийн дагуу зарлагадаа тусгахыг зөвшөөрсөн гэх мэдээлэл ч бий. Цаана нь иргэд, аж ахуйн нэгжийн хандивласан 20 мянга орчим хонь хаана байна вэ.
“Эрдэнэс Тавантолгой” ТӨХК, “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ болон Ерөнхийлөгчийн хооронд ямар наймаа явааг үл мэднэ. Гар, ханцуйндаа “наймаалцсан” болоод л Ерөнхийлөгч дээрх хоёр компанийн удирдлагуудыг өнөөдөр шахаж, шахамдуулж суугаа биз.
У.Тэргэл
Сэтгэгдэл (6)