
Улсын дээд шүүхийн шүүгч нар аливаа хэргийг хяналтын шатанд шийдэхдээ тавуулаа хэлэлцдэг. Хэрэв хэн нэгэн шүүгч өвчтэй эсвэл ар гэрийн гачигдлаар чөлөө авсан бол хэлэлцэх хэргийн хугацааг заавал хойшлуулдаг. Анхан болон давж заалдах шатны шүүхийн шийтгэх тогтоол, магадлал хуульд нийцэж байгаа эсэхийг шалгах эцсийн шатанд хянадаг учраас Улсын дээд шүүхийн хэргийг хянах бүрэлдэхүүн дутуу байж болохгүй. Энэ утгаараа Улсын дээд шүүхийн шүүгчид нэг нэгээрээ биш нийтээрээ амардаг юм байна. Тиймээс есдүгээр сард ажилдаа орсных нь дараа хэргийг хуваарилсан байна.
Харин хуулиндаа хэргийг хуваарилснаас 30 хоногийн дотор хурлыг товлох ёстой байдаг. Тэгэхээр УИХ-ын гишүүн Ц.Нямдоржийг Х.Баттулга гишүүнээс уучлал гуйх эсэхийг ирэх сарын эхээр эцэслэн шийдэхээр болжээ.
Давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийн дараа Ц.Нямдорж гишүүн “Хуулийн хувьд их хөгийн юм болоод байна. Анхан шатны шүүх Хан-Уул дүүргийн шүүхэд болсон. Харьяаллаараа бол Хан-Уул дүүргийн шүүхэд хэлэлцэгдэх хэрэг биш. Би тэр үгийг Засгийн газрын ордонд хэлсэн. Тэгэхээр Х.Баттулгын хувьд Хан-Уул дүүргийн шүүх найдвартай байсан юм байлгүй. Тиймээс би Нийслэлийн шүүхэд давж заалдахад гурван сонингоор дамжуулж уучлал гуй гэсэн. Тэгэхээр би Улсын дээд шүүхийн хяналтын шүүхэд хандахаар болж байна. Х.Баттулгаас уучлал гуйлаа гээд надаас юм уначихгүй. Гэхдээ төрийн дампуурал, шүүхийн дампуурал, захиалгат шүүх харагдаж байна. 1997 оны үед М.Энхсайхан Ерөнхий сайд байхад би гүтгүүлсэн гээд 100 мянган төгрөгийн заргаа авч байсан түүхтэй. Ерөнхийдөө Монголын төр, шүүхийн систем дампуураад дууслаа” хэмээн тайлбарлаж байсан.
Юутай ч Ц.Нямдорж гишүүн анхан шатны шүүх хурал Хан-Уул дүүргийн шүүхэд болсон нь хууль бус, мөн хоёр шатны шүүх Х.Баттулга гишүүний талд гарсан нь хууль бус хэмээн үзэж байгаа юм. Мөн Х.Баттулга гишүүнээс уучлал гуйхад ядаад байх юм байхгүй ч монголын төр, шүүх дампуурч байхад түүнээс уучлал гуйхгүй хэмээн шийдсэн бололтой.
Хэргийг сануулбал, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдорж сайд АН хамтарсан Засгийн газраас гараад удаагүй байхад УИХ-ын гишүүн Х.Баттулгыг ЗТБХБ-ын сайд байхдаа солонгос, хятадуудтай төмөр зам барих тухай нууц гэрээ хийсэн хэмээн мэдэгдэж байсан. Энэ гэрээг Засгийн газар, харьяа яам нь ч мэдэхгүй байсан тухай сүр дуулиантайгаар олон нийтэд мэдээлж байв. Түүгээр ч барахгүй яамны удирдах ажилтнуудыг хүртэл Төрийн ордонд цуглуулж, Х.Баттулга гишүүн нууц, хууль бус гэрээ хийсэн гэдгийг нотлуулахаар зүтгэж байсан юм.
Тэрээр “2011 оны гуравдугаар сарын 19-нд Х.Баттулга нууцаар Солонгос, Хятадын хамтарсан групптэй байгуулсан “Төмөр зам барих нууц гэрээ”-г мэддэг хүн Монголд бараг байхгүй. Ямар учиртай юм бэ гээд хууль зүйн талаас нь шалгах гэхээр ийм гэрээ байгуулаагүй гэж худлаа хэлээд материалыг нь өгөхгүй байна. Энэ улсуудтай уул уурхайн лицензийг барьцаалж гэрээ хийж байх үед Хятад улсын холбогдох яамны хүмүүс ирж санамж бичигт гарын үсэг зурсан. Хятадын салбарын дэд сайд нь Бээжингийн онгоцны буудал дээр буухад өчигдөр зурсан санамж бичиг чинь хүчингүй шүү гэж Монголын талаас мэдэгдсэн. Энэ мэт хууль бус ажлаас нь болж Таван толгой гацчихаад байна. Гэтэл сүүлд нь төмөр замын ажил Ц.Нямдоржоос болж гацаж байна гэж мэдэгдэж байгаа нь буруу” хэмээн мэдээлж байсан билээ.
Б.Золбоо
Сэтгэгдэл (1)