Баянзүрх дүүрийн 5-р хороонд амьдардаг хоёр иргэн саяхан гэрийнхээ ойролцоох хүнсний дэлгүүрээс хиам авч хоолондоо хэрэглэжээ. Өдрийн хоолоо идээд удаагүй байтал тэдний гэдэс базлан гүйлгэж, бөөлжиж эхэлсэн байна. Тэр ч бүү хэл нэг нь гүн хямралд оржээ. Түргэн тусламж дуудан хордлого тайлах эмчилгээ хийлгэсний дүнд бие нь арай дээрджээ. Энэ мэт хиам гэгч бүтээгдэхүүнээс их, бага хэмжээгээр хордлого авах хүмүүсийн тоо олширчээ.

Түүх сөхвөл хэдхэн жилийн өмнө "SS" клубын ресторанд ойн баяраа тэмдэглэсэн  Худалдаа хөгжлийн банк, "Сүү" хувьцаат компани, АМГТХЭГ-ын 200 гаруй ажилтан хиамнаас хордож эмнэлэгт хүргэгдэж байсан. Мөн нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн ерөнхий  боловсролын 48 дугаар сургуулийн найман хүүхэд хиамны хольцтой хоолноос хордлого авч байсан.  

Хүнсний аюулгүй байдал улам анхаарал татаж буй энэ үед харъяалах салбарт хяналт шалгалтыг улам бүр идэвхжүүлж, илэрсэн зөрчлийг арилгуулан, буруутай этгээдэд арга хэмжээ авах ёстой санагдаж байна. Хиамны шошгон дээр орцонд гахай, үхрийн махаар хийсэн гэж бичсэн хэрнээ адуу, ямааны махаар хийсэн байх тохиолдол элбэг байдаг. Түүхий эд нь үнэтэй учир хиамыг орц нормоор нь хийдэггүй учраас чанар муутай бүтээгдэхүүн худалдаанд гардаг байна. Мөн хиаманд гахайн гадар, дотор өөх зэрэг хүний биед удаан задарч, шингэдэг өөх тос ихээр ордог. Энэ бүх өөх, махны эвгүй үнэр,  амтыг амт оруулагч, үнэр гаргагчаар дардаг аж. Түүнчлэн сүүлийн үед хиамны жижиг үйлдвэрүүд махаа арвилахын тулд ариун цэврийн цаасыг усанд дэвтээгээд хольдог тухай ч дуулдаж байсан. Тиймээс ч “Хууль, хиам хоёрыг хийж байгааг харах хэрэггүй” гэсэн үг гараа биз.

Харвардын их сургуулийн эрдэмтэд хиамны төрлийн бүтээгдэхүүнээс ердөө 50 граммыг идэхэд л чихрийн шижингээр өвчлөх эрсдлийг хэд дахин нэмдэг гэсэн судалгааг гаргасан байна. Мөн Монголд ходоодны шарх, ходоодны хорт хавдартай хүмүүсийн тоо нэмэгдэж байгаа нь хиамтай ч холбоотой байж магадгүй талаар эмч нар ярьж байна. Хиамыг улаан болгодог гол түүхий эд нь нитрит хэмээх химийн онцгой хортой бодис. Энэ нь нитритийн бордоо байдлаар хүнсээр дамжин хүний биед шингэдэг. Эсвэл хиам үйлдвэрлэх явцад хэрэглэсэн нитрит нь организмд төрөл бүрийн нитрозолин болон хувирдаг аж. Улмаар эдгээр нь хүний биед нөлөөлөх замаар  хорт хавдар үүсэх нөхцөлийг бүрдүүлдгээрээ тун аюултай бодис.Түүнчлэн хиамны орцонд орж байгаа элдэв төрлийн амтлагчид нь хавдрын эс үүсэх таатай орчин болдог байна.

Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газраас хиам үйлдвэрлэдэг аж ахуйн нэгжүүдэд үе үе шалгалт хийдэг. Шалгалтаар гардаг нийтлэг зөрчил нь нян судлалын шинжилгээгээр нянгийн тоо их, нитрит зөвшөөрөгдөх хэмжээнээс их гардаг байна. Энэ бол албан ёсоор үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгжүүдэд хийсэн шалгалтынх. Үүний цаана мөнөөх хавдар үүсгэгч нитритийг ямар ч хяналтгүйгээр зардаг, үүнийг нь авдаг хүмүүс бий. Түүнээс гадна хиамнаас гэдэсний халдвар, хоолны хордлогот өвчин үүсгэгч савханцар “салмонелла”, “е-коли” илэрсэн байна.

 Хиам бол монголчуудын баярын ширээний гол чимэг болдог. Тэр бүү хэл хиамгүй хүлээн авалт ч гэж байдаггүй. Гэтэл мах, махан бүтээгдэхүүний 58.5 хувь буюу зах зээл дээр худалдаалагдаж буй махан бүтээгдэхүүний тэн хагас нь эрсдэлтэй ангилалд багтаж байна. Ойрын өдрүүдэд ШӨХТГ идэхтэй ажиллаж  сүү болон жүүс үйлдвэрлэгч компаниудын булхайг дэлгэж тэдэнд хэд хэдэн саяар торгууль ноогдуулаад байгаа билээ. О.Магнай дарга ээлжит дайралтаа хиам үйлдвэрлэгчид рүү хийх хэрэгтэй байна. Энэ удаад хиам үйлдвэрлэгчдийн төлөөллийг цуглуулж, тэдний үйлдвэрлэж буй бүтээгдэхүүн иргэдийн эрүүл мэндэд хэр хортой цаашлаад нийгэмд үзүүлж буй сөрөг үр дагаврыг нь ярилцаж арга хэмжээ авах цаг нь болжээ. Технологийн нууцаа задлахгүй гэж гүрийдэг хиам үйлдвэрлэгчдийн ажлыг ил болгоё.