Өвөрхангайчууд хэдхэн сарын өмнө хоёр "аварга" амьтантай байсан нь
УИХ-ын гишүүн Г.Батхүү, Д.Зоригт нар юм. Хамгийн их хөрөнгөтэй, улс
төрд багагүй хугацаанд оршин тогтносон мань хоёрыг өнгөрсөн сонгуулиар
Өвөрхангайд унана гэж хэлэхэд итгэх хүн олдохгүй байлаа.

Өвөрхангайчууд хэдхэн сарын өмнө хоёр "аварга" амьтантай байсан нь УИХ-ын гишүүн Г.Батхүү, Д.Зоригт нар юм. Хамгийн их хөрөнгөтэй, улс төрд багагүй хугацаанд оршин тогтносон мань хоёрыг өнгөрсөн сонгуулиар Өвөрхангайд унана гэж хэлэхэд итгэх хүн олдохгүй байлаа. Сонгуулийн өмнөх судалгаагаар энэ хоёрын рейтинг өндөр байлаа. Хоёулаа уг нутгийнх, дээр нь өөрийн хүмүүсийг бүх газарт байршуулж чадсан тэр хоёртой өрсөлдөх нь нэрийн хор хэмээн ойлгогдож байв. МАН-аас С.Чинзориг, Н.Төмөрхүү хоёр тэдэнтэй өрсөлдөхөөр болоход "Яахнав дээ энэ хоёр, шатахын нэмэр" гэх хүн олон байсан даа. Бод доо, сонгууль эхлэхэд Г.Батхүүгийн рейтинг 40 хувь байхад Н.Төмөрхүүгийнх дөнгөж хоёр хувьтай байсан юм. Гэтэл юу болох нь тэр вэ. Сонгуулийн сурталчилгааны ид халуурал эхлэхтэй зэрэгцээд Өвөрхангайн АН-ын дарга Т.Хасбаатар гарч ирлээ. Намаас нэр дэвшигч Г.Батхүү, Д.Зоригт нарыг авлигачаар тодруулж, ард түмнийг мөнгөөр худалдаж авахаар оролдсоныг барин тавин баримтаар олон нийтэд дэлгэлээ. Байж боломгүй, Монголын улс төрийн түүхэнд гарч байгаагүй үйл явдал боллоо. АН-ын хоёрын нэр төр гэрлийн хурдаар доошиллоо. Сонгуулийн дүн гарахад хэн ч танихгүй МАН-ын нэр дэвшигч С.Чинзориг, Н.Төмөрхүү нар ялсан мэдээ түглээ. Болж өнгөрсөн үйл явцыг товчлон сэргээвэл ийм. Гэхдээ үүнийг бичих нь гол зорилго биш. Яагаад ялагдашгүй мэт байсан Г.Батхүү, Д.Зоригт нар ингэтлээ улс төрийн тавцан дээр дэнжигнэв, зарим хүн тэднийг улс төрөөс арчигдлаа гэж хүртэл ярьж байна. Үүнд юу нөлөөлөв, хэн энэ хоёроор тоглож чадав. Энэ л их сонирхолтой байгаа юм. Янз бүрийн таамаглал байна. Аймгийн намын дарга Т.Хасбаатар нь хоёр нэр дэвшигчээсээ мөнгө, үнэтэй машин нэхсэн... энэ тэр гээд. Ортой л яриа биз. Гэхдээ энэ бүгдийн цаана өнөөдөр Монголын улс төрийн орчинд байгаа хүмүүсийн хэнээс ч гарамгүй айхавтар нарийн тооцоо, үйлдэл нуугдаж байсан гэж судлаачид, хэвлэл мэдээллийнхэн үзэж байгаа юм. Энэ бол А.Мөнхбат гэдэг аюул. Өвөрхангайн уугуул, Мэдээлэл, шуудан, харилцаа холбоо, технологийн газрын дэд дарга асан, мэдээлэл технологийн супер мэргэжилтний нэг, өнөөдөр Монголын залуучуудын холбооны ерөнхийлөгчөөр ажиллаж буй А.Мөнхбат л Өвөрхангайгаас Г.Батхүү, Д.Зоригт хоёрыг үсгүй арчиж хаях бүх хор жорыг найруулсан гэж үзэж байгаа юм. АН-ын аймаар хоёр кадрыг арчиж хаячихаад өнөөдөр өнөө хоёртоо "Та хоёр минь яачихав даа" гэх шиг юм яриад огт гэмгүй царайлан явж байгаа түүнийг хараад айдас төрөх шиг болж байна гэх улс төрийн тодорхой хүрээнийхэн байна. Өвөрхангайд Т.Хасбаатарыг анх дагуулж очсон хүн нь А.Мөнхбат байдаг. Аа бүр аймгаас ҮЗХ-ны гишүүнээр сонгогдох ажлыг хүртэл А.Мөнхбат зохион байгуулсан байдаг. Ил дагуулж явсан нь энэ. Далдуур бол Т.Хасбаатарыг дасгалжуулах ажлыг дэндүү шунахай хийсэн хүн нь А.Мөнхбат. Хоёр эр юу ярьж, Хасаагийн сэтгэл зүйг өнөө хоёрын эсрэг хэрхэн бэлтгэж байсан технологийг нь ярих аргагүй. Эцсийн мөчид А.Мөнхбатын зорилго "Энэ сонгуулиар Г.Батхүү, Д.Зоригт хоёрыг л арчиж хаяж байж бид цааш явна шүү" гэдгийг Өвөрхангайн зүгийн улс төр хийдэг бүх залууст ямар нэг хэмжээгээр ухамсарлуулсан байдаг. Өнөөдөр ганц Өвөрхангай ч биш бүхлээрээ АН-д "Хасбаатар тэнэг" гэж хэлэх залуу гишүүн байхгүй байх юм. Ил биш ч цаагуураа бүгд "Хасаагийн зөв ш дээ" гэж байгаа нь нэгийг хэлээд байгаа биз. Энэ байдлыг цааш газар авахуулж чадах хүн А.Мөнхбат. Магадгүй тодорхой хугацааны дараа АН-ын залуус тэр чигээрээ ах нараа зүхсэн, тэдний эсрэг боссон байхыг үгүйсгэх аргагүй. Хэрэв тэгвэл гол найруулагч нь А.Мөнхбат гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй юм. Мань эр цаг нь боллоо гэж үзвэл С.Баярцогтыгоо ч, Ч.Сайханбилэгээ ч барьцгүй хөнтөрчихөөд өөрийнхөөрөө улс төрийн тоглолтыг хийгээд явчихаж мэдэх нөхөр. Өнөөдөр ганцхан хүн Хасааг зүхэж байгаа байж магадгүй. Тэр нь А.Мөнхбат өөрөө. "Хасаа ёстой тэнэг хүн. Хоёр гишүүнийг маань дуусгачихлаа" гээд. Юмыг дандаа ингэж эсрэгцүүлж явдаг нөхөр гэж байгаа. Түүнийг инээж явбал их ууртай яваа юм байна гэж ойлго. Харин ууртай байвал баяр хөөртэй яваа юм байна гэж ойлгох хэрэгтэй. Үнэндээ тэрбээр Т.Хасбаатарыг ирлэсээр байгаад аймгийн АН-ын даргын суудалд сонгуулийн өмнөхөн суулгаж чадсан юм. Гэхдээ бас л тоглолттой. Т.Хасбаатарыг намын даргад голлож зүтгүүлсэн хүн нь З.Энхболд харагддаг юм. З.Энхболдоор энэ бүхнийг А.Мөнхбат хийлгэсэн байдаг. Бөөн бужигнаан болоход аймгийн АН-ынхан, хоёр гишүүн ч тэр З.Энхболд руу муухай харж "Намын дарга болгосон чиний хүн чинь яаж байна, хар" хэмээн зүхэж байжээ.
Сонгуулийн сурталчилгаа зөв эхлэх гэж байдаг. Зөв эхэлчих юм бол цааш аятайхан явчихдаг. Харин Өвөрхангайн хоёр "том"-ын сурталчилгаа ёстой буруу хөл дээрээ боссон өглөө шиг эхэлсэн дээ. Мань хоёрын ерөнхий менежерээр ажиллах ёстой аймгийн АН-ын дарга нь мань хоёртоо дайн зарлачихсан. Т.Хасбаатар зомбидуулаад байгаа юм шиг л жолоогүйгээр намынхаа нэр дэвшигчдийг зүхэж байлаа. Харин учир мэдэх хүмүүс болохоор А.Мөнхбат нь УИХ-ын гишүүдийг ард түмэнд яаж муухай харагдуулж болдгийг, дийлдэшгүй мэт улстөрчид яаж дийлддэгийг, өөрийн гараар бус өрөөлийн гараар хийдгийг, өөрөө тэгээд хэрхэн цэвэрхэн үлддэгийг сонгодог маягаар харуулж байна даа хэмээн ярьж байсан гэдэг. Улс төрийн асар том амбицтай тэрбээр Өвөрхангайн тойрогт өрсөлдөх сонирхолтой. Энэ санаа нь энэхүү Их хурлын сонгуулийн өмнө л цухалзаж байсан. Гэвч түүнд Г.Батхүү, Д.Зоригт хоёр үнэхээр бул хар чулуу болж байв. Тэр чулуунуудаа мань залуу зайлуулж чадлаа. Г.Батхүү, Д.Зоригт хоёр ирэх 2016 оны сонгуулиар аймагтаа өрсөлдөх ямар ч боломжгүй болж байгаа нь өнөөдрийн өрнөж буй үйл явдлуудаас харагдаж буй. Ингэж л замаа засч авлаа, А.Мөнхбат. Их том улстөрч болох хүний огт өөр оюун тархи уу, улс төрд байж боломгүй бохир арга уу, ёстой мэдэх юм алга. Ямартай ч А.Мөнхбат гэж төрийн бус байгууллага толгойлж буй залуу улс төрийг ийм маягаар, өршөөлгүйгээр, хатуу чанга хийж байна. Өрсөлдөгчөө өөгүй сайхан зайлуулна гэдгийг түүний энэ үйлдлээс тодорхой харлаа. Энэ хэрийн зүйлийг хийгээд явахаар эх угшлаараа том сэхээтний үр сад, орчин нөхцөлд өссөн хүн үү гэвэл тэр тийм биш. Өвөрхангайн гудамд өсч торнисон, сургуулийг нь дүүргэсэн ардын л хүүхэд юм билээ. Саяхан л оюутны байранд үмх махаа бусдадаа алдчихаад хоосон хонож явсан оюутан гэдэг. Борог амьдрал дундаас босч ирээд бодлого боловсруулагчийн түвшинд ажиллаж амьдарч болдгийг харуулж буй аавын хүү.
Саяын сонгуулиар Өвөрхангайд ийм тоглолт хийгээд, зэрэгцүүлээд төв АН-ын гол пиар, нийгэмд хүргэх мессеж, цахим сүлжээгээр сонгогч бэлдэх бүх акцууд дээр өөрийгөө харуулсан түүнд энэ нам дуртай суудлыг нь санал болгосон байх. Дээш нь гаргаад нэг л алдвал нам дотроо гүйцэгдэхгүй явчих мань залууд сайдын суудал өгөхийг хүсээгүй байж ч мэднэ. А.Мөнхбат нь сонгуулиар улс төрийн тоглоомын голд байчихаад эрх мэдлийн хуваарилалт явагдахаар өөрийгөө авч гараад Залуучуудын холбооны байраараа нам гүмхэн улс төр хийгээд эхэлсэн нь өөрөө аюул! Үнэндээ МАН-ын залуусаас хэн нь ч АН-ын залуу лидерүүд гэгдэх С.Баярцогтыг, Ч.Сайханбилэгийг, Лу.Гантөмөрийг, Х.Тэмүүжинг ярьдаггүй. Хэвлэл мэдээллийнхэн ч улс төр дэх хор жортой холбоотойгоор тэднийг бичдэггүй. Байдаг л стандартууд гэж үздэг. Харин А.Мөнхбат гэж нөхрийг яриад, бичээд, анзаараад байдаг. Ирж яваа цаг хугацаа, улс төр, эдийн засаг... ер нь бүх өрнөлийг ИТ-тай холбож хардаг, гаднаас босгож болох мөнгө бүрийг олж харж чаддаг, дээр нь улс төрд яг Өвөрхангайд тоглолт хийсэн шигээ хийгээд явахаас сийхгүй энэхүү А.Мөнхбат гэж нөхрөөс аль аль намынхан нь болгоомжилж байна. Тэр дуугүй, чимээгүй байх тусмаа хамгийн аюултай. Монголын улс төр, бизнесийн орчинд тэр юу сэтгэж, гүйцэлдүүлж суугааг хэн ч мэдэхгүй. Наанаа сэтгэлийн хөдөлгөөнтэй юм шиг харагддаг ч уг чанараараа хамгийн сэтгэлийн хөдөлгөөнгүй, биеэ тоосон, санасандаа хүрэхийн тулд юуг ч золиосолж чадах хүн.
Монголын улс төрийн тоглолтод идэвхтэй оролцож буй залуусыг анзаарах цаг болсон. Тэд энэ улс орны хувь заяанд нөлөөлөхүйц хэмжээнд очиж таарна. Тэдний хэн нь хэн бэ гэдгийг бид өөрсдийн мэдэрсний хэрээр олонд дуулгаж байна. Ялангуяа Ардчилсан хүчин засаглалын дийлэнхэд сууж, нийгмийн бүх салбарт салхи орж байгаа ийм цаг үед салбар бүрт идэвхтэй тоглолт хийж байгаа залуусыг бага ч болтугай таньж авцгаая.
Б.НЯМСҮРЭН
http://www.dailynews.mn
Сэтгэгдэл (10)