24tsag.mn сайтын зүгээс уншигч та бүхэнд Тулгар төрийн 2234, Их Монгол Улсын 819, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114, Ардын хувьсгалын 104 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмыг угтан "Наадам айсуй" цуврал нийтлэлийг хүргэж байна. Энэ цувралаар Үндэсний сурын харваачдын гайхам амжилтуудаас хуваалцаж байгаа юм. 

Төрийн наадамд 40 сумнаас нэг ч алдалгүй 40 онон түрүүлсэн

Хөдөлмөрийн баатар, Дархан мэргэн Ш.Даваахүү

Төрийн наадам. Үндэсний сурын харваанд 40 сумнаас нэг ч алдалгүй 40 онон түрүүлсэн цор ганц харваач бол Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын уугуул Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Гавьяат тамирчин, Дархан мэргэн Шагжсүрэнгийн Даваахүү юм. Тэрбээр 1995 оны баяр наадмаар эл амжилтийг гаргасан байдаг. 

Хөдөлмөрийн баатар цолыг 2024 онд хүртсэн тэрбээр 1989 оноос сурын спортоор хичээллэж эхэлжээ. Сур харваагаар хичээллэж эхлээд л сумынхаа наадамд түрүүлж, 1990 онд аймгийн аварга  шалгаруулах тэмцээнд түрүү авч, улсын аваргад оролцон Спортын мастер цолыг хүртэж байжээ. Улмаар улсын наадамд түрүүлж Монгол Улсын Мэргэн цол хүртсэн байна. 1990 оны намар Монголын нууц товчооны 750 жилийн ой болж, Үндэсний их баяр наадамтай дүйцэхүйц цол олгох төрийн шийдвэр гарсан байна. Түүнд түрүүлж, нэг жилийн дотор хоёр түрүүтэй болсон нь тухайн үеийн хошой Мэргэн, одоогийнхоор бол Даян Мэргэн цолыг түүнд авч иржээ. 

1989 оноос хойш өнөөг хүртэл харваж буй Дархан мэргэн Ш.Даваахүү улсын наадамд таван удаа түрүүлсэн нь Монгол Улсад хоёрдугаарт бичигдэх, эрэгтэй харваачдын дунд тэргүүлэх амжилт ажээ. 

1993 онд Завхан аймгийн 70 жилийн ойн үеэр Ш.Отгонбилэг ах нь Ш.Даваахүүд “Эрдэнэтэд хоёулаа үндэсний сурын харвааг хөгжүүлье” гэсэн саналыг тавьсан учир тийш шилжин суурьшсан гэж ярьжээ. Тэрбээр тэртээх цагаас хойш Эрдэнэт үйлдвэрийн Спорт цогцолборт нийтийн биеийн тамир, их спортыг хөгжүүлэх, үндэсний сураа хөгжүүлэх үйлсэд 30 шахам жил хөдөлмөрлөж яваа нэгэн аж. 

Түүний шавь нар дотроос төрийн их баяр наадамд гурав түрүүлсэн Отгонбаяр гэж харваач бий. Даяар дуурсах мэргэн цолтой аж. Төрийн их наадамд хоёр түрүүлсэн Даян мэргэн цолтой гурван харваач байдаг агаад төрд нэг түрүүлсэн Монгол Улсын Мэргэн харваач нэг байдаг аж. Эрэгтэй харваачдаас таван залуу улсынхаа их баяр наадамд түрүү манлай болжээ. 

Тэрбээр нэгэн ярилцлагадаа "Анх харваанд орсноосоо хойш мэдэрсэн зүйл бол харваач хүний  эрхий хуруу маш их гэмтдэг. Тэр үед одоогийнх шиг жилийн дөрвөн улирал яваад харвадаг байсангүй. Хавраас намар хүртэл харваад өвөл завсарладаг. Дараагийн хавар эргээд нум сумаа барихаар эрхий хуруу цэврүүтээд, задраад, цус шүүрээд, яс янгинаад маш хэцүү байдаг. Яаж үүнээс гарах вэ гэж бодож байгаад хатуу хамгаалалт хийгээд үзье гээд эврээр эрхийвч хийж үзсэн чинь үнэхээр гайхамшигтай сайхан байсан. Тэр эвэр эрхийвчтэйгээ харваж 40 онож байсан. Харвааны амжилтад ч сайнаар нөлөөлсөн. Тэр хатуу эрхийвч өнөөдөр бүх харваачийн хэрэгсэл болж хувирсан. Энэ бол миний үндэсний сур харваанд оруулсан хөдөлмөр хамгааллын талдаа маш том ахиц ололт л гэж боддог" хэмээн дурдсан байна.

М.Гал