Эх болсон Монгол газар шорооныхоо
хөрсөн дээр үхэж болно, ялагдаж болохгүй. “Ану хатан” киноны хамгийн
үнэн басхүү хүмүүсийн зүрхэнд хүрсэн мессеж нь энэ байлаа.
Б.Шүүдэрцэцэгийг, Т.Алтантуяаг, Д.Отгонжаргалыг "Браво" гэмээр байна.
Ийм том зориг, хүч чадал гаргасанд мөн монгол эмэгтэйчүүдээр бахархах
бахархлыг түгээсэнд нь эмэгтэйчүүд бид баярлалаа гэх ёстой. Киноны
нээлтийн үеэр гол уран бүтээлчдийн баярын сэтгэгдлийг сонссон юм. Тэд яг
юу гэж ярив.
Ерөнхий продюсер Д.Болдхуяг: Өнөөдөр миний хань Б.Шүүдэрцэцэгийн төрсөн өдөр. Бүгдээрээ зүгээр л сайхан кино үзье.
Өнөөдөр бидний дунд Ану, Анужин, Анударь гэсэн нэртэй 10 мянга гаруй монгол охид аж төрж амьдарч байна. Одоогоос 316 жилийн өмнө Улаанбаатараас 65 бээрийн зайтай Зүүн тийшээ явах замд торойгоод үлддэг элсэнд дарагдаж гунигласан Тэрэлжийн Зуун мод гэдэг түүхт газар эцэг дээдэс маань өнөөдрийн бидний төлөө алтан амь бүлээн цусаа зориулсан учраас үр сад бид үеийн үед үргэлж дурсаж, үүх түүхээрээ бахархаж явах ёстой. Халх үгүй бол Ойрад үгүй. Ойрад үгүй бол Халх үгүй. Халх, Ойрад үгүй бол Монгол минь үгүй билээ. Монгол гэр хос багана дээр тогтдогийн адил Халх, Ойрад хамтдаа Монгол гэдэг эх орныхоо төлөө зүтгэх ёстой гэдэг түүхийн тоос цагийн холоос ирсэн сануулгыг энэ кино бидэнд өгнө.
“Ану хатан” кино бол эмэгтэй хүний тухай бгүүлдэг эмэгтэй зохиолчтой, эмэгтэй найруулагчтай Монголын анхны түүхэн уран сайхны кино. Эмэгтэй хүний гоёл бол зөвхөн ээмэг бөгж төдий биш. Монгол эмэгтэй холч ухаан, хатан зоригоороо гоёдог. Бүх үеийн монгол эмэгтэйчүүд эрчүүд бидэнд бурхан тэнгэрийн бүтээл юм. Олон оронд огт байгаагүй түүх, огт амьдарч байгаагүй хүнээр түүхэн кино хийж дэлхийгээр дүүрэн рекламдаж байхад Монголын түүх бол мянга мянга, сая сая кино хийх агуу их өв баялагтай юм. Тиймээс бид үргэлжлүүлэх ёстой. Киног хийх явцад янз бүрийн бэрхшээл тохиолдсон. Ний нуугүй хэлэхэд мөнгө нилээд дутсан. Ганцхан зүйл манай залуу, дунд, ахмад настнуудад дутагдаагүй. Тэр бол эх түүхээ гэсэн сэтгэл байсан. Өнөөдөр миний ханы төрсөн өдөр. Бүгдээрээ зүгээр л сайхан кино үзье.
Зохиолч Б.Шүүдэрцэцэг: Яах гэж үүнийг эхлэв вэ гэх үе ч байсан
2011 оны дөрөвдүгээр сард “Домогт Ану хатан” жүжиг маань УДЭТ-т нээлтээ хийж байсан. Жүжиг дуусаад долдугаар сард киноны ажил руу шуудран орж байсан. Анх киноны ажил эхэлж байхад энэ том киног хийнэ гэсэн мөрөөдлөөс өөр зүйл байхгүй байлаа. Юу ч үгүй ажлаа эхэлж байхад сэтгэлийнхээ дуудлагаар "Ану хатан гэдэг" кино эхлэх гэж байгаа юм байна гэж цуглаж байсан. Өнөөдөр бүгд хамтдаа киногоо нээж байна.
Баатрууддаа өмсгөх хувцас, ордон, зэр зэвсгээ цаасан дээр дөнгөж буулгаад ажлаа эхэлж байсан цагаас өнөөдрийг хүртэл нэг жил 10 сар өнгөрсөн байна. Кино бүтээх явцад өдөр болгон янз бүрийн асуудал тулгардаг байсан. Төслийн аль үед ч яах гэж үүнийг эхлэв вэ гэх үе хүртэл байсан. Тэр бүхнийгээ давчихаад та нарынхаа өмнө кино маань ямар болсон бол яаж хүлээж авах бол гэсэн бяцхан догдлолтойгоор энэ мөчтэй золгож байгаадаа маш их баяртай байна. Зохиолч хүний хувьд хамгийн сайхан зүйл нь өөрийнхөө оюун санаад бодож төсөөлж байсан зүйлээ бодитоор дэлгэцэн дээр буулгахыг харах юм байна. Кино бүтээхэд 3000 мянган төгрөг хүртэл өгсөн хүмүүстээ баярлалаа.
Ерөнхий найруулагч Т.Алтантуяа: Монгол эмэгтэйн холч уудам ухаан, хатан зоригоор бахархаасай гэж хүсч байна
Миний бүхий л авьяас чадвараа шавхан хийсэн энэ киног үзээд та бүхэн түүхээрээ, соёл уламжлалаараа, үзэсгэлэнт байгалиараа монгол эмэгтэйн холч уудам ухаан, хатан зоригоор бахархаасай гэж хүсч байна. Өнөөдрийн бидний тусгаар тогтнол, үнэ цэнийг дархалсан эрх чөлөөгөөр омогшоосой гэж хүсч байна. Эрэлхэг баатруудын маань халуун амь, бүлээн цусаар бичигдсэн гашуун сургамжийг хэзээ ч бүү мартаасай гэж хүсч байна.
Киноны зохиол, найруулгын шийдэл, зураг авалт, хөгжмийн зохиол, өнгө тавилт, жүжигчний сонголт, ур чадвар гээд бүхий л талаараа та бүхэнд таалагдсан сайхан бүтээл болсон байгаасай гэж хүсч байна.

Өнөөдөр бидний дунд Ану, Анужин, Анударь гэсэн нэртэй 10 мянга гаруй монгол охид аж төрж амьдарч байна. Одоогоос 316 жилийн өмнө Улаанбаатараас 65 бээрийн зайтай Зүүн тийшээ явах замд торойгоод үлддэг элсэнд дарагдаж гунигласан Тэрэлжийн Зуун мод гэдэг түүхт газар эцэг дээдэс маань өнөөдрийн бидний төлөө алтан амь бүлээн цусаа зориулсан учраас үр сад бид үеийн үед үргэлж дурсаж, үүх түүхээрээ бахархаж явах ёстой. Халх үгүй бол Ойрад үгүй. Ойрад үгүй бол Халх үгүй. Халх, Ойрад үгүй бол Монгол минь үгүй билээ. Монгол гэр хос багана дээр тогтдогийн адил Халх, Ойрад хамтдаа Монгол гэдэг эх орныхоо төлөө зүтгэх ёстой гэдэг түүхийн тоос цагийн холоос ирсэн сануулгыг энэ кино бидэнд өгнө.
“Ану хатан” кино бол эмэгтэй хүний тухай бгүүлдэг эмэгтэй зохиолчтой, эмэгтэй найруулагчтай Монголын анхны түүхэн уран сайхны кино. Эмэгтэй хүний гоёл бол зөвхөн ээмэг бөгж төдий биш. Монгол эмэгтэй холч ухаан, хатан зоригоороо гоёдог. Бүх үеийн монгол эмэгтэйчүүд эрчүүд бидэнд бурхан тэнгэрийн бүтээл юм. Олон оронд огт байгаагүй түүх, огт амьдарч байгаагүй хүнээр түүхэн кино хийж дэлхийгээр дүүрэн рекламдаж байхад Монголын түүх бол мянга мянга, сая сая кино хийх агуу их өв баялагтай юм. Тиймээс бид үргэлжлүүлэх ёстой. Киног хийх явцад янз бүрийн бэрхшээл тохиолдсон. Ний нуугүй хэлэхэд мөнгө нилээд дутсан. Ганцхан зүйл манай залуу, дунд, ахмад настнуудад дутагдаагүй. Тэр бол эх түүхээ гэсэн сэтгэл байсан. Өнөөдөр миний ханы төрсөн өдөр. Бүгдээрээ зүгээр л сайхан кино үзье.

2011 оны дөрөвдүгээр сард “Домогт Ану хатан” жүжиг маань УДЭТ-т нээлтээ хийж байсан. Жүжиг дуусаад долдугаар сард киноны ажил руу шуудран орж байсан. Анх киноны ажил эхэлж байхад энэ том киног хийнэ гэсэн мөрөөдлөөс өөр зүйл байхгүй байлаа. Юу ч үгүй ажлаа эхэлж байхад сэтгэлийнхээ дуудлагаар "Ану хатан гэдэг" кино эхлэх гэж байгаа юм байна гэж цуглаж байсан. Өнөөдөр бүгд хамтдаа киногоо нээж байна.
Баатрууддаа өмсгөх хувцас, ордон, зэр зэвсгээ цаасан дээр дөнгөж буулгаад ажлаа эхэлж байсан цагаас өнөөдрийг хүртэл нэг жил 10 сар өнгөрсөн байна. Кино бүтээх явцад өдөр болгон янз бүрийн асуудал тулгардаг байсан. Төслийн аль үед ч яах гэж үүнийг эхлэв вэ гэх үе хүртэл байсан. Тэр бүхнийгээ давчихаад та нарынхаа өмнө кино маань ямар болсон бол яаж хүлээж авах бол гэсэн бяцхан догдлолтойгоор энэ мөчтэй золгож байгаадаа маш их баяртай байна. Зохиолч хүний хувьд хамгийн сайхан зүйл нь өөрийнхөө оюун санаад бодож төсөөлж байсан зүйлээ бодитоор дэлгэцэн дээр буулгахыг харах юм байна. Кино бүтээхэд 3000 мянган төгрөг хүртэл өгсөн хүмүүстээ баярлалаа.

Миний бүхий л авьяас чадвараа шавхан хийсэн энэ киног үзээд та бүхэн түүхээрээ, соёл уламжлалаараа, үзэсгэлэнт байгалиараа монгол эмэгтэйн холч уудам ухаан, хатан зоригоор бахархаасай гэж хүсч байна. Өнөөдрийн бидний тусгаар тогтнол, үнэ цэнийг дархалсан эрх чөлөөгөөр омогшоосой гэж хүсч байна. Эрэлхэг баатруудын маань халуун амь, бүлээн цусаар бичигдсэн гашуун сургамжийг хэзээ ч бүү мартаасай гэж хүсч байна.
Киноны зохиол, найруулгын шийдэл, зураг авалт, хөгжмийн зохиол, өнгө тавилт, жүжигчний сонголт, ур чадвар гээд бүхий л талаараа та бүхэнд таалагдсан сайхан бүтээл болсон байгаасай гэж хүсч байна.
Т.Хулан
Сэтгэгдэл (4)