Монгол Алтайн нурууны улсын тусгай хамгаалалттай газруудын хамгаалалтын захиргаанаас томилогдсон ажлын хэсэг, нутгийн байгаль хамгаалагчидтай хамтран энэ оны нэгдүгээр сарын 08-15-ны хооронд Алтай Таванбогд, Сийлхэмийн нуруу, Цамбагарав уулын байгалийн цогцолборт газар тэдгээрийн орчны бүс нутгуудад уулын туурайтан ан амьтан аргаль хонь, янгир ямааны өвөлжилтийн байдалд ажиглалт явууллаа.Ажиглалтын явцад тусгай хамгаалалттай газар нутгийн сүлжээнд хамрагдсан нэг сая орчим га газар нутагт 175-200 гаруй халиу буга, 750-800 орчим Алтайн аргаль, 1000-1200 толгой янгир тоологдсон байна. Ажлын хэсэг Сийлхэмийн нурууны Байгалийн цогцолборт газар/БЦГ/-ын “А” хэсэг Цагаан салаагийн эхэнд дөрвөн бодгаль хар сүүлт шинээр нутагшаад байгааг олж тогтоов. Одоогийн байдлаар нийт бэлчээр нутгийн 80 хувь нь цасан бүрхүүлтэй, хунгарласан цасны зузаан өндөр уулын бүсэд 30-50 см, уулын энгэр, цавчим хад асга бүхий хэсгээр 15-25 см, уул нуруудын хөндий хэсгээр 10-20 см байгаа нь цаашид тачир, сийрэг ургамалтай өндөр уулын бүсэд мал, амьтны өвөлжилтийг улам бүр хүндрүүлж болзошгүй байна.
Ажиглалтын үр дүнгээр уулын туурайтан ан амьтны өвөлжилт гамшгийн хэмжээнд хүрээгүй, хэвийн хэмжээнд байна гэж үзэж байгаа ч Сийлхэмийн нурууны БЦГ-ын “А” хэсгийн Хар Ямаат, Шар Ямаатад цасны зузаан 30-50 см хүрч ан-амьтны бэлчээрлэлт илт хүндэрч, амьдрах орчин алдагдаж эхэлсэн байна. Ойн сан бүхий газар нутагт удаа дараа цас орж, хунгар үүссэнээс халиу буга олноороо Хар татар дахь Хамгаалалтын захиргааны ойжуулалтын талбайд хүртэл орж ирэв.
Он гараад Хамгаалалтын захиргаанаас дотоод нөөц бололцоондоо тулгуурлан өндөр уулын цасгүй байгаа хад чулуурхаг энгэр газруудыг сонгож таван цэгт 1.1 тн давс тавьж, Их ойгорын эх, Шар Ямаатын ам, Хар Ямаатын голыг дагуу 10 гаруй булаг шандын эхийг задгайлж, цас мөсийг зайлууллаа.
Саяхан Хамгаалалтын захиргааны удирдлагуудаас аймгийн Байнгын онцгой комисст ан амьтны өвөлжилтийн байдалд ажиглалт явуулсан ажлын дүн, орон нутгийн болон төвлөрсөн нөөцийн сангаас өвс, тэжээл худалдаж авахад санхүүгийн туслалцаа дэмжлэг үзүүлэх шаардлагатай байгаа талаар мэдээлэл хийж, танилцуулсан. Аймгийн удирдлагууд хүсэлтийг нааштайгаар хүлээн авч 5.0 сая төгрөгийн санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэхээр шийдвэрлэснийг захиргааны хамт олноос санаачлан хилийн цэргийн анги, заставуудтай хамтарч цаг алдалгүй туулах чадвар сайтай машин техник ашиглан ТХГН-т өвс, тэжээл, давс, хужир, шүү хүргэж дахин биотехникийн арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх зохион байгуулалтын болон холбогдох бусад бэлтгэл ажлуудыг хангуулж байна.


















































Сэтгэгдэл (1)