
Монголын тайз дэлгэцийн урлагт
амьдралаа зориулж яваа тэр ч утгаараа олны хүндлэлийг хүлээж ирсэн
урлагийн гэр бүлүүд цөөнгүй. Тэгвэл тэд хойч үедээ авьяасаа өвлүүлсээр
л... Удам дамжсан авьяастнууд төрөн гарсаар л...

Дуурь
бүжгийн эрдмийн чуулгад 1971 онд анх бүжигчнээр орсноос хойш Монголын
урлагаас салаагүй түүнийг энэ их авьяасаа ааваасаа өвлөсөн гэдэг.
Монгол үндэснийхээ бүжгийг дэлхийн тавцанд гаргаж үлдээсэн яахын аргагүй
авъяастан бол Төрийн шагналт, Ардын жүжигчин, 20-р зууны манлай
бүжигчин Ц.Сэвжид гуай билээ. С.Сүхбаатарт шижир авьяасаа өвлүүлсэн
Сэвжид гуайн дэглэлтүүд монгол ардын бүжгийн хөгжлийг тодорхойлсон гэхэд
хилсдэхгүй.

Түүний
том хүү “Хар сарнай” хамтлагийн ахлагч дуучин С.Амармандах анх орчин
үеийн дууг үндэсний урлаг, хувцастай хослуулан гаргаж ирсэн брэнд
имиджээ одоо ч хадгалсан хэвээр байна. С.Сүхбаатар гуай том хүүдээ
урлагийн, тэр тусмаа үндэсний урлагийн ертөнцийн амтыг мэдрүүлж чаджээ.
Аваасаа авсан бэлгээ тэр хүүдээ ч бас өвлүүлсэн. Сүхбаатар гуайн бага
хүү С.Амарбаясгалантыг “Хатариш” дуугаар нь олон нийт таних болсон.
Ахынхаа хамтлагтай чацуу бага Амараа сайхан дуулдаг хэдий ч ХБК-ын морин
хуурын ангийг төгсчээ. Амараа өөрөө бүжигчин болохыг хүссэн ч Сухбаатар
гуай нэгэнт чиний цусанд бүжигчний авьяас урсаж байгаа тул гээд илүү
зүйл сурахыг ятгасан гэдэг.

Хөдөлмөрч
энэ эрхэм удам дагасан урлагийн гэр бүлийн нэг гишүүн. АЖ, төрийн
соёрхолт нэрт Жамъяан хуурчийн аав морин хуур тоглодог тайж хүн байсан
гэдэг юм билээ. Дуурийн театрыг “Бөмбөгөр ногоон” гэж байхад Болдын эмээ
өвөө хоёул хөгжимчин хийдэг байсан аж. Харин дуучны аав архитекторч,
ээж нь дуурийн дуулаач мэргэжилтэй. Ээж Цэцэгээ нь Монголын дуурийн
урлагт 26 жил ажиллаад өдгөө энэ чиглэлээрээ багшилж байгаа. Цэцэгээ
багш Монголын хамгийн нарийн хоолойтой буюу сапрон хоолойтой дуучдын
нэг. Цэцэгээгийн дүү нар ч бас урлагийнхан. “Соёл эрдэнэ” хамтлагийг
үүсгэн байгуулагчдын нэг “Никитон” хамтлагийн Бачкагийн аав Батсайхан,
Хөгжим бүжгийн багш Баярсайхан гээд л үргэлжилнэ. Энэ халааг Болд, Бачка
болон түүний ах эгч хоёр, тэдний хүүхдүүд залгамжилж явна.
Урлагийн алтан үеийн гол төлөөлөгч, олон сайхан дүр бүтээж, уран үгсээр үзэгчдийг байлдан дагуулдаг гавьяат жүжигчин Г.Равдангийн авьяасыг түүний бага хүү нь өвлөн авсан. Гавъяат өөрийнх нь мэргэжлийг өвлөж авсан дунд хүүгээрээ их бахархдаг. Залуу жүжигчин Р.Баттогтох сүүлийн үед дэлгэцийн хэд, хэдэн бүтээлд тоглох болсноор олны танил болсон. Мөн "Гарал угсаа", кинонд аавтайгаа хамт тоглосон.

Ард
түмний хайртай жүжигчид, урлагийн тэнгэрт ёстой л нэг “од” болон
гялалзаж театрын тайзан дээр өөрсдийн нэрийг тамгалж чадсан уран
бүтээлчид болох МУ-ын СТА жүжигчин О.Бат-Өлзий, МУГЖ жүжигчин
С.Сарантуяа нарын хүү Б.Тамир. “Boom town" хамтлагийн гишүүн гэдгээрээ
залуусын дунд танигдсан Б.Тамир аав, ээжийнхээ мэргэжлийг өвлөсөн.
Тэрээр Драмын театрын жүжигчин мөн "Фантастик" продакшны жүжигчин юм.
Багаасаа аав ээжийгээ театр луу дагаж гүйж байгаад л урлагт амьтай
болсон гэдэг.Хамгийн анхны дүр нь "Хайрыг хайрла" киноны гол дүр байсан.
Мөн "Гэгээн муза-2010" наадмын драмын бүтээлийн төрөлд “Би ч гэсэн
жаргамаар байна” жүжгээр нэр дэвшиж, “Шилдэг эрэгтэй туслах дүр” хэмээх
нэр хүндтэй шагналыг хүртэж байсан.

"Zoloo & Son": Монголын
телевизийн сэтгүүлчдийн тэргүүнд бичигддэг МУ-ын Соёлын гавьяат
зүтгэлтэн сэтгүүлч Г.Золжаргал хүү найруулагч, зураглаач Батбилэгтэйгээ
хамт "Zoloo & Son" студийг ажиллуулдаг билээ. Аав хүү хоёрын хамтран
бүтээсэн “Тайгын дууч”, "ДАВАЛГАА СӨРСӨН АМЬДРАЛ” баримтат кино 2011
онд АНУ-ын Нью-йоркийн олон улсын кино наадмын шилдгээр шалгарсан.
Түүний хүү эцгийнхээ захиасаар баримтат, уран сайхны кино бүтээж,
ирээдүй хойчид Монголын түүхийг баримтжуулах үйлсэд хүчин зүтгэж явна.

“Хайрлахсан даа”, “Чи итгэхгүй л дээ” зэрэг уран сайхны киноны гол дүрд
тоглосон залуу жүжигчин Б.Анхбаяр аавтайгаа хамт кино урлагт хүчин
зүтгэж яваа. Тэрээр жүжигчин, найруулагч У.Батбаатарын хүү бөгөөд бага
байхдаа зураач болохыг хүсдэг байсан гэнэ. Одоогоор жүжигчин У.Батбаатар
“Grand Film” продакшныг байгуулсан бол хамгийн сүүлд хүүтэйгээ "Улаан
дөрвөлжин" кинонд мөн хамт тоглосон билээ.

Хөдөөгийн малчин
иргэдэд шинэ үсэг заахаар ирсэн Тулга хүү буюу "Шинэ үсгийн багш" киног
үзээгүй хүн ховор байх. Хүүхэд байхаасаа кино урлагтай холбогдсон
жүжигчин, найруулагч Б.Гарьдын аав Бунтар найруулагч юм. Мөн л аавынхаа
авьяасыг өвлөж, нэр алдрыг нь дуурсгаж яваа залуу найруулагч ээжийнхээ
хэвлийд байхдаа ч кинонд тоглож байсан гэнэ. Түүний аав "Гэрлэж амжаагүй
явна" "Гарьд магнай" киног найруулж, ээж нь "Гарьд магнай" киноны
Удвалын найз хүүхэн, "Гэрлэж амжаагүй явна" киноны уурхайн диспетчер
Цолмон, "Ирж яваа цаг"-ийн эмч зэрэг хэд, хэдэн дүрд тоглож байжээ.
"Гарьд магнай" киног хийж байх үед түүний ээж бие давхар байжээ. Харин
хүүгээ төрөхөд Гарьд гэдэг нэрийг өгсөн аж. Гарьд хүү хожим аавынхаа
найруулсан "Халаасны өрөө" киноны гол дүрийг бүтээж байсан.

Монголын Үндэсний телевизийн сайхан хүүхнүүдийн нэг Б.Гантигмаа
Москвагийн радиод таван жил ажиллаад өнгөрсөн жил нутагтаа ирээд байгаа.
Түүний ээж “Тунгалаг тамир” киноны Дулмаагийн дүрээр олны танил болсон
жүжигчин Дэлгэржаргал. АЖ Бужгар агсны гэргий.
Ид хийж бүтээх
залуу насаа Дархан хотын “Залуучууд театр”-т ажиллаж өнгөрөөсөн тэрээр
олон арван тайз дэлгэцийн дүрд тоглосон ховорхон авьяастан. Дарханы
театрт ажиллаж байх хугацаандаа тэрээр тэндэхийн анхны радио
телевизийн нэвтрүүлэгч болсон гэдэг. Тэр үед түүний охин Гантигмаа
ээжийгээ
дагаж гүйж байгаад жүжигчин Ш.Дэлгэржаргал гуайн ажлыг өвлөж авсан.
Тэгэхээр Гантигмааг ээжийнхээ авьяас өвлөж авсан уран бүтээлчдийн тоонд
оруулахгүй байхын аргагүй юм. Дэлгэржаргал
гуай нас нэлээд хэвийсэн ч үндсэн ажлаа мөд орхих шинжгүй. Цуутай
залилагч 90 саяын Гансүхийн амьдралаас сэдэвлэсэн “Бодлын хулгайч”
кинонд Дэлгэржаргал гуай хүртэл хамгийн сүүлд тоглоод авсан.

Төрийн соёрхолт жүжигчин Ц.Төмөрбаатар кино урлагт гуч гаруй жилийн
амьдралаа зориулсан уран бүтээлч. Түүний аав Цагааны Цэгмид Сүхбаатар
киноны СьюшүЖан, Цогт тайж, Ленин, Чойбалсан, Сүхбаатарын дүр зэрэг олон
сайхан дүрээрээ хоногшин үлдсэн. Харин аавынхаа замаар замнасан
Ц.Төмөрбаатарын хүү мөн л урлагийн замд эргэлт, буцалтгүй оржээ. Тэрээр
хамгийн сүүлд "Улаан дөрвөлжин" кинонд аавтайгаа хамт тоглосон юм.

Аав, ээж, эгч нь урлагийн хүмүүс. Урлагийн гэр бүлээс гаралтай
чадварлаг жүжигчин, орчин үеийн "Гамлет" гэхээр хүн бүхний санаанд
С.Болд-Эрдэнэ буух биз ээ.Түүний аав бол Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн,
найруулагч Сугар. Одоо СУИС-д уран чадварын багшаар ажиллаж
байна. Ер нь Боогийгийн гэр бүлийнхэн урлагийн хүмүүс байдаг. Ээж эгч
хоёр нь ч жүжигчин. Мэдээж тэд түүнд их зүйл зааж зөвлөдөг. Ээж нь Соёлын тэргүүний ажилтан Нэргүй. Драмын
театрт жүжигчнээр ажиллаж байгаад одоо мөн л Соёл урлагийн их сургуулийн
багш болсон.


Монголын кино урлагийн нэр хүндтэй хосууд болох найруулагч О.Машбат,
жүжигчин Н.Батцэцэг нар М.Бишрэл, М.Ивээл гэж хоёр хүүтэй. Аав,
ээжийнхээ урлагийн амьдралыг өвлөсөн авьяаслаг хөвгүүд "Mashbat Brothers
Films" студи байгуулж, богино хэмжээний кино бүтээлд хүч сорих болсон
билээ. Өдгөө АНУ-д амьдарч байгаа М.Бишрэл, М.Ивээл нар одоогоор найз
бүсгүйтэй болж амжаагүй ч аав, ээжээсээ тусдаа бие даан
амьдардаг ажээ. Хувийн амьдралаас илүүтэй уран бүтээлдээ анхаарал
хандуулдаг ах, дүү хоёрыг эцэг эхийнхээ авьяасыг өвлөсөн залуус гэдэгтээ хэн ч маргахгүй биз ээ.



Урлагийн алтан үеийн гол төлөөлөгч, олон сайхан дүр бүтээж, уран үгсээр үзэгчдийг байлдан дагуулдаг гавьяат жүжигчин Г.Равдангийн авьяасыг түүний бага хүү нь өвлөн авсан. Гавъяат өөрийнх нь мэргэжлийг өвлөж авсан дунд хүүгээрээ их бахархдаг. Залуу жүжигчин Р.Баттогтох сүүлийн үед дэлгэцийн хэд, хэдэн бүтээлд тоглох болсноор олны танил болсон. Мөн "Гарал угсаа", кинонд аавтайгаа хамт тоглосон.









Сэтгэгдэл (7)