Зүүд нойрондоо зул гэрэлттэл инээ

Зүүд нойрондоо зул гэрэлттэл инээ
Зүрх сэтгэлдээ хайр амилтал инээ
Тас тас инээ, татаж унатлаа инээ.
Тиймээ өнөөдөр дөрөвдүгээр сарын нэгэн. Та бидний хэлж нэрлэж заншсанаар Инээдмийн баярын өдөр. Дэлхий дахинд эл баярыг "Fool"s Day" гэж нэрлэн тэмдэглэдэг. Эл өдөр инээж хөөрч, дэггүйтэж, баярлаж өнгөрөөдөг. Дөрөвдүгээр сарын нэгний тухай сонирхолтой мэдээллийг хүргэе.
Францын IX Карл хаан дөрөвдүгээр сарын нэгний өдөр болдог шинэ жилийн баярыг 1564 оноос эхлэн нэгдүгээр сарын нэгэнд тэмдэглэж байхыг зарлиг болгожээ. Хуучныг баримтлагчид түүнийг эсэргүүцэн дөрөвдүгээр сарын нэгэнд бэлэг илгээдэг заншлаа хадгалсаар байжээ. Үүнийг тоглоом тохууд дуртай хүмүүс ашиглан найз нөхөддөө мөлжсөн яс, чулуу зэргийг илгээж молигддог байснаас Дөрөвдүгээр сарын нэгнийг “молигын өдөр” гэж нэрлэх болжээ.
Энэ заншлыг зарим орны сонин хэвлэл eeрийн зорилгод овжин ашиглаж уншигч нараа хуурч эхлэв. 1934 оны дөрөвдүгээр сарын нэгэнд Нью-Йоркын “Сан” хэмээх сонинд нийтлэгдсэн цахилгаан утсанд одон орны судлагч Жон Фредрих Хершиль огторгуйн хүчтэй дуран авиа бүтээж түүгээрээ саран дээр орших ховор амьтан, ургамлыг нээсэн тухай өгүүлснээр барахгvй, сарьсан багваахайн далавчтай аварга том сармагчныг хүртэл харсан хэмээн бичжээ. Тэр нь “молиго” байлаа.
1960 оны дөрөвдүгээр сарын нэгний Краковын сонинд тус хотын ойролцоогоос Краковын анх байгуулагдсан домогт гардаг үлгэрийн лууны яс олдсон тухай өгүүлжээ. Тэгвэл манай “Монголын залуучууд” сонины 1990-ээд оны нэгэн дугаарт “Монголд... Дэлхийд... анх удаа Алмас барилаа” гэсэн зурагтай өгүүллэг гарсан нь мөн л “молиго“ байлаа.
Иймэрхүү тоглоом наргианы өдрүүд улс орнуудад эрт үеэс эхэлж бий болсон байна. Энэтхэгт гуравдугаар сарын сүүлээр “Хүлийн өдөр”, Римд хоёдугаар сард “Маанагуудын” буюу “Ухаангүй улсын баяр” гэхчилэн наргианы өдөр болдог байж. Бас дөрөвдүгээр сарын нэгнийг Францчууд “Загасны өдөр” гэж нэрлэдэг. Энэ мэтээр олон янзын тайлбар баримт бий. 1968 оноос эхлэн Монголын Зохиолчдын Хороо дөрөвдүгээр сарын нэгнийг инээдмийн өдөр болгон жил бүр тэмдэглэж байхаар болж “Маргаашийн мэнд” хэмээх ном гардаг байжээ.
24tsag.mn