
Америкт л гэхэд эрэгтэй хүн эмэгтэй хүнд гараа хүргэсэн төдийд л цаад эмэгтэй нь шүүхэд хандвал эрэгтэй нь өнгөрөх нь тэр. Хэрэв монгол залуучуудыг тэнд, Монгол ёсоороо байна гэвэл шоронд орох нь тодорхой. Америкт байдаг нэг монгол залуу “Ер нь Монголд байхдаа хүнтэй гэрлээд ирдэж байж” гэж байсан. Америкт монгол залуус энд байдаг шигээ охид, бүсгүйчүүдтэй харьцаж болохгүй учраас тэр шүү дээ. Учир нь тэнд туйлын чанд хууль үйлчилж байдаг юм.
Улаанбаатарын залуусын өнөөгийн байдал үнэхээр гайхал төрүүлнэ. Тэд ер нь л их сагсуу. Айна ичнэ гэж байхгүй. Өөрсдийгөө хамгийн ухаантай, авъяастай даанч хувь заяаны эрхээр түүнийгээ гаргаж үзүүлэх боломжгүй байна гэж бодож явдаг бодолтой юм. Үнэхээр сайн, авъяас чадвартай ухаантай залуу байж таарна. Гэвч сагсуурсаар байгаад өнгөрнө, заяагаа зайлуулна. Хамгийн тусгүй нь өөрийгөө сагсуурч байгаагаа өөрөө анзаардаггүй. Сагсуурах тусмаа өөрийгөө өчүүхэн гэдгийг харуулж байгаагаа ч анзаардаггүй.
Өчүүхэн бэрхшээлийг даваад гарах чадалгүй байж сагсуурахдаа л гарамгай. Ингэхдээ нутагтаа л сагсуурна. Гадагшаа гарвал их л аятайхан дүртэй болно. Үнэхээр л сагсуу юм бол хаана ч, хэзээ ч хувиралтгүй сагсуугаараа дуусах нь дээр. Учир нь тэр хүн ч бас амьдралынхаа зарчимд тууштай үнэнчээ харуулж байгаа хэрэг юм.

Хуучин Монголд лав ийм ёс зүй байсан юм шиг санагддаг. Харин өнөөдөр бол үнэхээр дотоод ухаан дутагдаад байх шиг.
Монгол ёс заншил, уламжлалаа сэргээнэ гэдэг дээл, малгай гутал хувцас тэргүүтэн зэрэг харагдах өнгөн талаас шалтгаалахгүй гэж бодогдоно. Гагцхүү дотоод ухаан, сэтгэл, хүмүүжил л гол үүрэгтэй. Хэдийгээр монгол үндэсний хувцас өмсөөгүй ч дотоод ертөнцдөө жинхэнэ монгол хүн байж болох ба тэр л чухам ёс заншил, уламжлалаа авч яваа гэж болох мэт.
Японы Монголч эрдэмтэн Кимүра Аяако
Монгол ёс заншил, уламжлалаа сэргээнэ гэдэг дээл, малгай гутал хувцас тэргүүтэн зэрэг харагдах өнгөн талаас шалтгаалахгүй гэж бодогдоно. Гагцхүү дотоод ухаан, сэтгэл, хүмүүжил л гол үүрэгтэй. Хэдийгээр монгол үндэсний хувцас өмсөөгүй ч дотоод ертөнцдөө жинхэнэ монгол хүн байж болох ба тэр л чухам ёс заншил, уламжлалаа авч яваа гэж болох мэт.
Японы Монголч эрдэмтэн Кимүра Аяако
Сэтгэгдэл (13)