МАН 27-р Их хурлаа хуралдуулж хуучин даргаараа, шинэчлэлийг эхлүүлэхээр
болсон нь саяхан. Тэгвэл М.Энхболдын баг сонгуульд ялагдлаа. Ялагдахдаа
бүр гутагмшигтайгаар ялагдлаа.

МАН 27-р Их хурлаа хуралдуулж хуучин даргаараа, шинэчлэлийг эхлүүлэхээр болсон нь саяхан. Тэгвэл М.Энхболдын баг сонгуульд ялагдлаа. Ялагдахдаа бүр гутагмшигтайгаар ялагдлаа. Ингэж хэлэх олон үндэслэл бий. МАН 2012 оны УИХ-ын сонгуульд ялагдснаас хойш бүх сонгуульд тааруухан амжилт үзүүлсэн ч сонгуулиас сонгуулийн хооронд чансаа ахиж ирсэн билээ. Тухайлбал УИХ-ын сонгуульд намын чансаа 31.31 хувь байсан бол, Орон нутгийн сонгуульд 40.10 хувь болж хувхай ялагдаад байсан нийслэлийн дөрвөн дүүрэгт ялж нэгд нь тэнцсэн бол 2013 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд иргэдээс 41.17 хувийн дэмжлэг авсан буюу чансаа тасралтгүй өссөөр иржээ. Хэдий чансаа ахиж байсан ч сонгуульд амжилтгүй оролцсоны хариуцлагаа хүлээж Ө.Энхтүвшиний баг огцорсон. Харин энэ өсөж яваа чансааг буухиалан гарч ирсэн М.Энхболдын баг олон жилийн турш “ув улаан” гэгдэж ирсэн Говь-Алтайд санаанд оромгүй ялагдал хүлээж нийт 17 суудлаас ердөө 4 суудлыг авсан. Ийнхүү нөхөн сонгуульд чансаагаа 23.03 хувь хүртэл унагасан нь “МАН-ын лидерийг нийгэм хүлээн зөвшөөрөхгүй байна” гэсэн дүгнэлтрүү өөрийн эрхгүй хөтлөх болжээ. Ийм уур амьсгал ч намын дотоод хүрээнд улам тэлж, хүчээ авах боллоо. “Энэ маягаараа УИХ-ын сонгуульд орвол навс ялагдах юм байна” гэсэн яриа тусгаар тогтнолын ордны өрөө, булангаар хэсүүчлэх болж. 2000 оны сонгуульд АН ердөө ганц суудал авч байсантай адил хатуу тавилан тэднийг угтахыг үгүйсгэх аргагүй. Харин тус намын дарга нар сонгуульд ялагдсан шалтгаанд дүгнэлт хийх, нухацтай авч үзэх, хариуцлага хүлээх сонирхол огт алга байна. 2016 оны гишүүний үнэмлэхээ баттай халаасласан тэдэнд нам нь сонгуульд амжилттай оролцох эсэх нь тийм ч чухал биш эрх мэдлээ хадгалж байгаад жагсаалтын нэг, хоёрт бичигдэхээ л бодож байгаа бололтой. Тэр ч бүү хэл сонгуульд ялагдсаны бурууг бусдаас эрж хайдаг хуучин зуршлаараа асуудалд хандаж байна.
Тухайлбал намын дарга нар орон нутгийн удирдлагууд муу ажилласнаас болж нам ялагдсан гэж тайлбарлаж байгаа бол зарим нэг нь Ж.Энхбаяр, Ц.Дашдорж нарын зөрчлөөс болсон зэргээр бурууг бусдад наагаад зогсохгүй аймгийн намын хороо муу ажилласан гэх дүгнэлтийг хийж хариуцлагаас бултаж байна.
Гэвч эдгээрийн алийг ч бодитой дүгнэлт гэж хэлэхэд хэцүү юм. Сонгуулийн өмнөхөн Говийн их дархан цаазат газрыг тусгай хамгаалтаас гаргаж алт ухах гэсэн АН-ынханы санаархалыг ил болгож улс төрийн том “очков” хандивласан аймгийн засаг даргыг сонгуулийн буруутан гэж хэлэхэд хэцүү. Ж.Энхбаяр, Ц.Дашдорж нарын Говь-Алтай аймгаас гаралтай УИХ-ын гишүүдийн зөрчлөөс болсон гэх нь ч дэндүү хөнгөн дүгнэлт.
Тэр ч бүү хэл Говь-Алтайд МАН бусад намуудыг бодвол маш өргөн бүрэлдэхүүнтэй зохион байгуулалттай ажилласан. Тодруулбал АН-аас Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ц.Оюундарь болон хоёр нарийн бичгийн даргаас бүрдсэн цомхон баг очсон бол МАН-аас Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ж.Мөнхбатаар ахлуулсан бүх газар хэлтийн дарга нар УИХ-ын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар,Ч.Хаянхярваа, Ц.Дашдорж, Ж.Энхбаяр болон МАН-ын 2013 оны шилдэг улс төрч, алтан сарнайн эзэн Б.Бат-Эрдэнэ нарын маш том баг очиж ажилласан. Ийм хүч тэнцвэргүй тулаанд навсайтал ялагдсаны бурууг МАН-ын жирийн гишүүд дарга нараасаа нэхэж байгаа бол дарга нар нь өнөөх сурсан зангаараа бурууг бусдаас хайж байна. Энэ удаагийн сонгуульд саналыг гар аргаар тоолсон. Хэрвээ “хар машин”-аар тоолсон бол тэд бурууг үүнрүү тохох байсан нь тодорхой. АН-ын лидер салан задгай үг үйлдлээрээ хангалттай “техникийн алдаа” гаргаж намынхаа нэрийг хангалттай улдан чангааж байхад МАН энэ боломжийг ашиглаж, санаачлагатай ажиллаж, шинэчлэгдэж чадахгүй байгаад жирийн гишүүд дэмжигчид төдийгүй МАН-ын хуучин удирдлагууд УИХ-ын гишүүд ч ихээр санаа зовних болжээ. Ийнхүү М.Энхболдын завь ганхалгүй тэнцвэрээ олж дараагийн сонгуульд амжилт үзүүлэх эсэх нь улам бүрхэг болсоор байна.
Сэтгэгдэл (22)