
-Хөдөө орон нутагт ажлаар явж байгаа нийслэлийн иргэд энэ бүртгэлд яаж хамрагдах вэ?
-Өнөөдөр 13.00 цагаас ТҮЦ машинаар бүртгэж эхэлнэ. Харин энэ сарын 24-ний орой 18.00 цагт бүртгэлийн ажиллагаа дуусна. Тэгэхээр 14 хоногийн хугацаа байна. Тиймээс ард иргэд сандарч тэвдээд байх хэрэггүй. Төрийн үйлчилгээний цахим машин 24 цагаар ажиллана. Тодруулбал, Улаабаатар хотод 20 ширхэг ТҮЦ машин ажиллаж байгаа. Аймгийн төв болгонд нэг байгаа. Тиймээс Улаанбаатар хотоос аймаг орон нутагт албан ажлаар явж байгаа хүмүүс тухайн цахим машинд бүртгүүлж болно. Мөн хөдөөний ард иргэд эхний ээлжинд үүнд хамрагдах боломжгүй. Учир нь манайд Засгийн газраас журам баталсан. ТОСК-ын хувьд дотоод журмаа хийчихсэн байгаа. Тиймээс нэлээн хянуур, шалгууртай журмууд гарсан гэж ойлгож болно. Зарим зүйлийг анхааруулахад, худлаа бүртгүүлж болохгүй. Төрийн ТҮЦ машин маань иргэний бүртгэл мэдээлэл, нийгмийн даатгал, Монгол банк гээд бүх мэдээлэлтэй байгаа. Та хурууныхаа хээг уншуулсан л бол таны үнэн зөв мэдээлэл гарч ирнэ гэдгийг анхаарах хэрэгтэй.
-Сонгон шалгаруулалтыг яг яаж хийх вэ?
-Мэдээж бидний барьсан байшин цөөхөн, орох гэж байгаа айл нь их. Тиймээс бид ТҮЦ машинаар шалгалтаа хийчихээд давхар шүүнэ. Давхар шүүлтүүр нь 24-нөөс эхэлнэ. Ингэж давхар шүүнэ гэдэг ТОСК бүх мэдээллийн сангаас давхар мэдээллийг нь авна. Энэ бүхнийг ил тод явуулна.
-Урьдчилгаа төлбөрийг ТҮЦ машиндаа бүртгүүлэхээсээ өмнө хийчихсэн байх хэрэгтэй юу?
-Үгүй. Урьдчилгаа ямар нэг төлбөр төлөхгүй. ТҮЦ машинаар бүртгүүлээд манайд шалгараад үнэхээр боллоо гэсэн хүмүүс маань сугалаанд орно. Улмаар 30 хувиа төлөх болно. Ингээд зээлээ бүтээгээд ирсэн хүн сонголтоо хийгээд орон сууцандаа орно.
-Төрийн албан хаагч, эмзэг бүлгийнхэн гээд бүлэглэчихсэн байгаа. Үүнийгээ яаж зохицуулах юм?
- ТОСК-ын вэб сайтаар бүх зүйл ил тод нээлтэй байгаа. Юутай ч 60 хувь нь төрийн албан хаагчид очно. Төрийн албан хаагч гэхээр багш, эмч, цагдаа орно. Эдгээр хүмүүсийн нийгмийн асуудал хэцүү учир ингэж шийдсэн. Үйлдвэрчний зөвлөлөөс гаргасан судалгаагаар нийт багш нарын 60-70 хувь гэр хороололд амьдардаг байгаа. Энэ хүмүүс рүү л хандаж байгаа.
Төрийн албан хаагч яг ард иргэдтэйгээ ижилхэн ТҮЦ машиндаа бүртгүүлээд явна. Төрийн албанд байгаа бүх байгууллага хамрагдаж болно.
-ТҮЦ машинд сонгон шалгаруулна гэхээр их л оочир дараалал үүсэх юм биш үү?
-Оочир дараалал үүсэхгүй. Хугацаа хангалттай байгаа. Нэг хүн 30 секунд л болно гэж тооцоолсон.
-Ардчилсан холбоо жагсаал цуглаан байгуулж байсан хүмүүсээ байртай болгож байгаа гэсэн үнэн үү?
-Тийм зүйл огт байхгүй гэдгийг албан ёсоор хэлмээр байна.
-Засгийн газраас 15 жил зарахгүй, түрээслэхгүй гэсэн шаардлага тавьсан. Үүнд хэрхэн хяналт тавих вэ?
- Хугацаа зааж өгсөн нь орон сууцны хөөсрөлтийг бууруулах зорилготой. Хямд үнэтэй орон сууцыг мөнгөтэй хүмүүс аваад дараа нь өндөр үнээр зарах бизнес явуулдаг. Энэ бизнесийг зогсоох, орон сууцны хөөсрөлтийг бууруулах зорилгоор 15 жил гэдэг хугацааг зааж өгсөн. 15 жил худалдахгүй гэдэг журмыг Засгийн газраас гаргасан. Хэрэв тухайн иргэн байраа худалдах шаардлага гарвал тухайн жилийнх нь ТОСК-иас явуулж буй орон сууцны хамгийн бага үнээр тооцож худалдана. Өөрөөр хэлбэл, зөвхөн ТОСК-д л худалдах эрх нь нээлттэй болж байгаа юм. ТОСК буцаан худалдаж авсан байраа дараагийн эзэнд нь шилжүүлэх зохицуулалт хийгээд явна. Түрээслэхгүй, зарахгүй гэдгийг тухайн орон сууц худалдан авч байгаа иргэд, бүртгэлийн байгууллага, ТОСК гурав санамж бичигт гарын үсэг зурна. Түрээслэхгүй гэдэгт хяналт тавихад хэцүү. Гэхдээ бид чадлынхаа хэрээр хяналтыг тавина. Айл бүрт хяналт тавихын төлөө явна.
Д.Ундрах /24tsag.mn/
Сэтгэгдэл (5)