Энэ долоо хоногт болсон онцлох үйл явдлаас хүргэж байна.
Сайжруулсан түлшний асуудал энэ долоо хоногийн халуун сэдэв байлаа. Учир нь энэ сарын 10-ны өдрийн байдлаар угаарын хийнд хордсон хэмээн дуудлага өгсөн иргэдийн тоо 32 тохиолдлоор нэмэгдэж, энэ сарын 3-11-ний өдөр хүртэлх хугацаанд нийт 112 том хүн, 56 хүүхэд эмнэлгийн туслалцаа авчээ. Мөн угаарын хийнд хордож амь насаа алдсан иргэдийн тоо зургаад хүрсэн нь асуудлыг даамжруулав. Энэ хүрээнд нийслэлийн Онцгой комиссын газраас ажлын хэсэг гаргаж, хоногийн мэдээг иргэдэд нээлттэй танилцуулж, нийслэлийн зургаан дүүргийн айл өрхүүдэд зөвлөмж тараан ажиллаж байна. Угаарын хийнд хордсон гэх дуудлага ихэвчлэн шөнийн цагаар ирдэг бөгөөд иргэдэд тараах материал тарааснаар дуудлага өгөх иргэдийн тоо буурч байгааг НМХГ-ын дэд дарга С.Даваасүрэн хэлж байв.
Угаарын хийнд хордсон иргэдийн гэрт очиход дийлэнх айл ханын пийшинтэй бөгөөд хуучирч муудсан, энд тэнд ан цав гарсан байсныг мэргэжлийн байгууллагууд онцолж байгаа. Нөгөөтэйгүүр, иргэд толгой нь эргэх, дотор нь муухайрах зэрэг зовиурыг үүссэн нөхцөл байдлаас үүдэн угаартаж байна хэмээн ойлгож дуудлага ирүүлдэг ч угаартсан шинж тэмдэг илэрдэггүй гэсэн юм.
Үүнтэй холбогдуулан шахмал түлшнээс хэд хэдэн удаа дээж, шинжилгээ авсан боловч ямар нэгэн ноцтой асуудал илрээгүй. Улмаар дотоодын шинжилгээний хариунд итгээгүй иргэдийн хүсэлтээр ч гэх үү гаднын шинжилгээнд дээж авч хүргүүлсэн юм. Шинжилгээний хариу хараахан гараагүй байна.
Ямартай ч нийгмийн сүлжээг ажиглахад үүссэн нөхцөл байдлаас үүдэн иргэд хоёр хуваагджээ. Шахмал түлшнээс үүдэн иргэд хордож, хорвоог орхиж байна. Энэ ажлыг зогсоох хэрэгтэй гэсэн бүлэг хүмүүс байхад хэсэг хүмүүс нь үр дүнтэй байгаа талаар жиргэж байна. Угаарын хийнд хордсон иргэдийг хувийн бэлтгэлээ базаагаагүй, пийшин нь энд тэндээ ан цав үүссэн, хуучирч муудсан зэрэг шалтгаанаар хий алдаж байна. Үүнээс үүдэн иргэд хордож байна гэж мэргэжлийн байгууллагынхан тайлбарлаж байгаа. Тэгвэл шахмал түлш ямар нэгэн асуудалгүй гэдгийг хэд хэдэн байгууллагын гаргасан шинжилгээний дүгнэлтээр гаргачихлаа. Энэ бол эхний дүгнэлт. Харин гаднын байгууллагаас ирэх шинжилгээний хариуг харах л үлдэж байна.
Түүнчлэн шахмал түлш үйлдвэрлэгдэж байх үед уг түлшийг хэрэглэснээр утаа 50 хүртэлх хувиар буурна гэж мэргэжлийнхэн хэлж байлаа. Тэгвэл есдүгээр сарын 30-аас энэ сарын 10-ны өдрийг хүртэлх үзүүлэлтээр агаарын чанарын тоо pm10 хэмжээтэй агаарын тоосонцор өнгөрсөн оныхоос буурсан үзүүлэлттэй гарчээ. Хүхэрийн давхар исэл болон pm2.5 хэмжээтэй тоосонцор хэвийн түвшинд, харин pm10 хэмжээтэй тоосонцор өнгөрсөн оны мөн үед Нисэх, Толгойт, Баянхошуу, Зурагт, Амгалан зэрэг байршлуудад хоёр дахин их байсан бол энэ онд хэвийн үзүүлэлттэй гарсан байна.
Энэ үйл явдалтай зэрэгцэн Засгийн газраас өөрийн байр суурийг илэрхийлсэн. Энэ талаар БОАЖ-ийн сайд Н.Цэрэнбат юун түрүүнд амь үрэгдсэн иргэдийн ар гэрт гүн эмгэнэл илэрхийлж, агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр хийх ажлыг эрчимжүүлэхээ мэдэгдсэн юм. Засгийн газрын зүгээс сайжруулсан түлшийг иргэд хэрэглээндээ нэвтрүүлээд дадчихвал үр дүн гарна. Тиймээс сайжруулсан түлш үйлдвэрлэх ажлыг үргэлжлүүлэх байр суурь илэрхийлж байгаа. Харин дээрх үүссэн нөхцөл байдалтай уялдуулан Засгийн газраас иргэдэд угаарын хий мэдрэгч олгохоор шийдвэрлэв. Ингэхдээ эхний удаагийнхыг үнэ төлбөргүй олгох бөгөөд уг ажилд 80 тэрбум төгрөг төсөвлөж буй. Сайжруулсан түлш утааг бууруулж байна. Эцсийг нь үзнэ гэсэн хэсэг бүлэг байхад, тэр нь бас л шахаа биз ч гэж хүлээж авах иргэд цөөнгүй байна. Юутай ч У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар утааг бууруулах ажлаа үргэлжлүүлэхэд бат зогсов. Харин идэр есийн хүйтэнд уг ажил хэрхэн дүгнэгдэх нь агаарын чанарын индексээс харагдах болно.
Мөн энэ долоо хоногт Дорноговь аймагт бүтээн байгуулагдах газрын тосны үйлдвэрийн дэд бүтцийн ажил дуусч, нээлтээ хийлээ. Уг дэд бүтцийг нэг жилийн дотор төлөвлөсөн хугацаанаас өмнө гүйцэтгэсэн гэдгээрээ онцлог юм. Бүгд Найрамдах Энэтхэг улсын 1.2 тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлээр барих уг ажилд 7-8 мянган хүн оролцоно гэсэн тооцоо гараад байна. Хамгийн сүүлд Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Энэтхэг улсад хийсэн айлчлалын хүрээнд уг бүтээн байгуулалтад шаардлагатай нэмэлт 263 сая ам.долларыг бүтээж ирсэн бөгөөд уг хөрөнгийг Их Хурлаар хэлэлцэж, эцсийн шийд гарах юм.
Ийнхүү Засгийн газар агаарын бохирдлыг бууруулах ажлаа эрчимжүүлсэн долоо хоног боллоо.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (1)