УИХ-ын чуулганаар Иргэдийн тэтгэвэр барьцаалсан зээлийн төлбөрийг төрөөс нэг удаа төлөх тухай хуулийг баталсантай холбогдуулан гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлсэнгүй хэмээн ОУВС-аас мэдэгдэж буй. Уг үйл явдалтай зэрэгцэн төгрөгийн ханш суларсаар 2016 онд 2147 төгрөгтэй тэнцэж байсан ам.долларын ханш өдгөө 3000 төгрөгт хүрэхэд ойрхон байна. Зарим эдийн засагчдын үзэж байгаагаар ам.долларын ханш бонд босгох сургаар буюу бонд босгохын өмнө болон дараа гэж хоёр удаа чангарна. Төсвийн үрэлгэн байдал, хэт их тэлэлт, популист амлалтаас үүдэн эдийн засаг 2020 оны хагаст гэхэд хүнд нөхцөл байдалд хүрнэ. Магадгүй ОУВС-ийн тавих гэрээний нөхцөл чангарч, эртнээс бэлдэхгүй бол байдал хүндэрч мэдэхээр байгааг анхааруулж байгаа юм.

Энэ хугацаанд Улсын Ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайхан эрүүл мэндийн шалтгаанаар албан үүргээсээ түр чөлөө аваад байх хойгуур дээрх албан бичиг прокурорын байгууллагад ирсэн аж. Нэгэнт прокурорын байгууллагын тэргүүн байхгүй учир ҮАБЗ-ийн нэг гишүүн нь Н.Номтойбаярын бүрэн эрхийг чуулганаар оруулахгүйгээр буцаах даалгавар өгсөн бөгөөд үүний дагуу прокурорын байгууллага халаасандаа даржээ. Гэхдээ ҮАБЗ-өөс ийм даалгавар өглөө гээд гишүүний бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлэх асуудлыг хав дарсангүй. Харин ч Улсын Ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайхан албан ажилдаа эргэж оронгуутаа Их хуралд уг асуудлыг өргөн барьжээ.

"Алтан Дорнод Монгол" компанийн захирал Т.Ганболд улс төрд орохоор шийдэж, намаа бүртгүүлэхээр Улсын Дээд шүүхэд хандсан боловч хоёр ч удаа татгалзсан хариу сонсоод буй. Тэрбээр ирэх гуравдугаар сарын 15-нд нам байгуулах хурлаа хийхээр төлөвлөсөн бөгөөд улс төрд орох болсон шалтгаанаа хөгшин, залуу хамаагүй зөв бодолтой, зөв хүнийг улс төрд орох гишүүр нь болох хүсэлтэй холбоотой гэсэн юм.

Мэдээлэл, технологийн ололт амжилтын нэгээхэн хэсэг анагаах ухааны салбарт үсрэнгүй хөгжил авчирсны үр дүнд эмчилгээний олон дэвшилтэт аргачлал нэвтрээд буй. Үүний нэг нь тархины судсан дотуурх мэс засал бөгөөд энэ нь орчин үеийн багаж хэрэгсэл ашиглаж тухайн өвчтөний гавалын ясыг нээхгүй, зовуурь багатайгаар хийгддэг орчин үеийн арга юм байна. Энэ төрлийн мэс заслыг зөвхөн П.Н.Шастины нэрэмжит III эмнэлэгт 2014 оноос хийж эхэлсэн бөгөөд үүнийг Монголд нутагшуулахад өөрийн оюун ухаан, хүч чадлаа дайчилж буй эмч нарын нэг Р.Ганбаатар юм.

Түүнийг эзгүйд УИХ-ын гишүүн Н.Номтойбаярын бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх санал прокурорын байгууллагад ирсэн боловч уг шийдвэрийг буцаах албан даалгаврыг ҮАБЗ-ийн гурван гишүүний нэг нь чиглэл өгсөн гэх мэдээлэл өгсөн. Үүнийг нь батлах мэт Н.Номтойбаяр гишүүний нэр холбогдоод байсан дуулиан дарагдсан юм. 

Улсын Ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайхан улстөрчдөд дарамтлуулаад ажлаа хийхгүй байна, өрөөнийхөө хаалгыг дангинатал түгжчихэж гэх зэргээр мэдээлэл гарах болов. Үнэхээр төрийн хууль цаазын тэргүүн зөвлөх тэрбээр ажлаа хийхгүй байгаа юу гэвэл тийм. Албан өрөө нь эзэнгүй байгаа юу гэвэл бас л тийм.

... Өнөө цагийн Монгол эр, ёстой л жинхэнэ Монгол эр хүний жудаг ханхалсан хүн хэмээн цоллуулан байж Ерөнхийлөгчийн сунгааг өнгөлсөн хүн бол Ерөнхийлөгч Халмаагийн Баттулга. Магтах гээд үзвэл, Монгол яланчуудын толгойлогч, муулна гэвээс 17 чингэлэг спиртийг ус болгож хувиргаж чадсан ид шидтэн...

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч нэр бүхий гурван хурандаад бригадын генерал олгосон явал эцэстээ хуулиа зөрчдөг, хууль сахин биелүүлдэггүй Ерөнхийлөгч гэх нэрийг зүүхэд хүргээд байна.

Өнөөгийн парламентад сандал, ширээ эзлэн тухалж буй гишүүдийг та хэр мэдлэг, боловсрол, ёс суртахуунтай, хүзн ёсны үнэт зүйлийг эрхэмлэдэг гэж та хардаг бэ.... Он солигдох мөч ойртож, бүтэн жилийн хугацаанд хийсэн үйлс бүхнээ албан байгууллага, хувь хүн дүгнэж суухад төрийн жолоо атгалцсан эрхмүүд ЧУУЛГАНАА ТАСАЛЧИХААД шинэ жилийн парти хэсэж, хундага тулгаж явна.

Харамсалтай нь, алдарт Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээний хувь тавилан хааш эргэхийг харах хувь та бидэнд даанч байхгүй. Учир нь хэргийг 2015 онд үйлдэгдсэн гэж үзвэл, хөөн хэлэлцэх хугацаа нь 5 жил. Өөрөөр хэлбэл, С.Баярцог, С.Сайханбилэг, С.Баяр нарт холбогдох хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа 2020 онд дуусгавар болно гэсэн үг.

Өмнөх гашуун түүхийг давтахгүйн тулд УИХ-ын гишүүдийг шалгаж, хуулийн хаалгаар оруулъя гэвэл хөдлөшгүй баримт, нотолгоо бас нэлээд том артай байх ёстой гэсэн шалгуурыг хуульчид хангах ёстой болов. Энэ ч утгаараа Улсын Ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайхан МАН-ынхан Н.Номтойбаярыг ангиасаа “хөөхгүй” гэдгийг мэдэхийн дээдээр мэдэж байгаа. Тиймдээ ч асуудлыг АТГ руу буцаах гэж бололтой юм.

Тэгвэл хятадын Засгийн газраас ийм төсвийг эртнээс баталж ирсэн, Монгол, Киргиз, Тажикстан, Туркменстан зэрэг улсад автозамын болон бусад томоохон тендерийг гүйцэтгэхдээ дээрх зардлыг зарцуулсан гэх мэдээлэл гараад байна. Хахууль гээд шууд утгаар нь ойлгож болох эл хэрэгт Монголын 100 гаруй улстөрч, 60 гаруй “сайд”-ын нэр холбогдсон гэх. Хэрвээ үнэний ортой бол Монголын улстөрчид хятадуудыг голд нь ортол гомдоосон, тиймдээ ч хятадын Засгийн газар хахууль өгснөө хүлээн зөвшөөрөхөөр шийдсэн болж таарах гээд байгаа юм.

Энэ бол С.Зоригийн амь насаа алдснаас хойшхи 21 жилийн хугацаанд өрнөсөн үйл явдал. Өрнөсөн үйл бүхэн тавилттай жүжиг мэт харагдаж, тэр хэрээрээ олны илтгэл алдарч эхэлсэн. Ийм л процесс дунд ялтан Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг сулла, суллахгүй бол гудамжинд гарч тэмцэхээ амлаад буй улстөрчдийн төлөөлөл нь УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан, Л.Болд нар. ШИНЭ нам гэгчийг байгуулснаас хойш өөрсдийгөө ШУДАРГА таван гишүүний нэгээхэн хэсэг нь гэж зарлаж, бүр орон нутаг дахь уулзалтын үеэрээ хүртэл ийн лоозондуулж, “ПИ АР”-дах болов.

Шүүхээс хоёр жилийн ял оноохоос өмнө инээж, хөөрч пээдийж байгаад хоёр жилийн ял оноолоо гэж шүүгч алх цохих үед бараг л бахирч, орилох нь холгүй юм болсон. Гэхдээ тэр азтай. Азтай, азтай гэхэд дэндүү азтай нэгэн. Учир нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдэрлэх тухай хуулиар бага жилтэй ялтнуудыг магадлангаар оруулдаг зоххицуулалт бий. Г.Эрдэнэбаярын өмгөөлөгч энэ заалтыг зүгээр өнгөрөөнө гэж юу байхав. Магадлангаар оруулсны дараа хоёр жилийн ял нь нэг жил болж хөнгөрч, улмаар хөнгөн хэрэг гээд зургаахан сарыг нь биеэр эдлээд суллагдав.

Манай улсын хилээр хар тамхи, мансууруулах бодисыг хууль бусаар нэвтрүүлэх гэсэн оролдлого жил ирэх тусам нэмэгдэж буй. Яг энэ цаг үед энэ төрлийн гэмт хэргийн холбогдогчдыг бүгдийг нь тогтоож илрүүлэхийн тулд хар тамхи тээвэрлэсэн хэд хэдэн этгээдийг улсын хилээр нэвтрүүлж, араас нь тагнах ажлыг гааль, цагдаагийн алба хаагчид хамтарч гүйцэтгэсэн юм. Үүний үр дүнд энэ төрлийн бодисын тээвэрлэгч болон гүйцэтгэгч, захиалагч нарыг илрүүлж, шүүхээс хорих ялаар шийтгээд байна.

УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Засгийн газрын Хэрэг газрын даргаар ажиллаж байхдаа Дундговь аймгийн Гурвансайхан сумын нутаг дэвгэр дэх Салхитын мөнгөний ордын тусгай зөвшөөрлийг цуцалж, төрд эргүүлэн авахаа мэдэгдсэн. Үүний дараа Баян-Өлгий аймгийн Ногоон нуур сумын нутагт ОХУ-ын Алтайн хязгаартай хиллэдэг Асгатын мөнгөний ордыг мөн төрийн мэдэлд буюу "Эрдэнэс Монгол" компанид шилжүүлэхээ мэдэгдэж байв.

Капиталыг дампуурахтай зэрэгцэн М-Си-Эс Холдинг арилжааны банк байгуулахаар зэхсэн нь бас л санамсаргүй тохиол биш болов уу. Юутай ч тэд дампуурсан Капиталын орыг нөхөж, банк санхүүгийн салбарт хүч сорих болбоос тэргүүлэгчдийн нэг болно л гэж үзэхээс бус замын голоос буцахгүй нь лавтай.

Хамгийн эмгэнэлтэй нь тусгай сангуудыг хоослохдоо ичиж зовоогүй шиг ээ, мэдлэг, боловсрол, ёс суртахуунтай гишүүдээр бүрдсэн танхим гэхээр эрхгүй харуусал төрүүлэхээр. Яг ийм л нөхдүүд өнөөдөр Улсын Дээд шүүхэд шүүгчээр томилогдох гээд өмнөө суугаа хүнийг болсон болоогүй хэдэн үгээр мялааж, үнэнч, шударга байгаарай гэж хүсэж суух нь хэр оновчтой зүйл бэ. Угтаа бол ядаж ганц нь ч болтугай шүүгчээр ажиллаж байсан туршлагагүй юм байна. Цэвэр онолын хүнийг шүүгчээр томилох нь эргээд шүүх засаглал дампуурах, хэрэг маргааныг эцэслэн шийдвэрлэхэд сөргөөр нөлөөлөх эрсдэлтэй гэдэг ч юм уу. Ингээд байр сууриа илэрхийлсэн бол “Овоо доо, муу гишүүд минь” гэж хэлэх сэн. Гэвч тэд амаа үдүүлсэн мэт өнөө л “МАНАН мафи”-аа ярьж, найз нөхөд биш шүү гэсээр МУИС-ийн багш Б.Амарбаясгаланг Дээд шүүхийн шүүгчээр томилохыг дэмжив.

Өвлийн хүйтэн жихүүн жавар хацар хорсгоно. Машины нөмөр бараадан зогсох иргэд хурдан л автобусанд сууж дулаацахыг бодно. Бас зарим нь “хэд хэдээрээ зогсчихоод яагаад хөдлөхгүй байна вэ” хэмээн бухимдаж харагдана. Автобус хүлээн зогсож буй иргэдийн зарим нь 20 минут, нэг хэсэг нь дөнгөж ирж байгаа иргэд аж.

БНЭУ-ын "Эксим" банкнаас 1 тэрбум 236 сая ам.долларын зээл авч газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулахаар ажиллаж байна. Дорноговь аймгийн Алтанширээ суманд байгуулж буй уг үйлдэрт ашиглах газрын тосыг Дорнод аймаг дахь Тамсаг болон Тосон уулын ордоос буюу 600 гаруй км-ийн зайнаас тээвэрлэхээр төлөвлөсөн. Гэвч үйлдвэр ашиглалтад ороход гуравхан жилийн хугацаа үлдээд байхад газрын тосоо төмөр замаар, эсвэл шугам хоолойгоор татах эсэх нь одоо болтол тодорхойгүй байна. Үүнээс гадна дэд бүтцийг татах хөрөнгийн эх үүсвэр мөн л бүрхэг байгаа нь улстөрчдийн дунд хэрүүлийн алим болоод буй.