Долдугаар сарын 1-ний хэрэгт буруутгагдаад буй цагдаагийн экс дарга нарын шүүх хурал хоёр өдрийн турш болж, өчигдөр тэдэнд 2.6-3.6 жилийн ял оноосон. Шүүх хурлын дараа хурлыг даргалагч Ч.Хосбаяр шүүгч сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийсэн билээ. Энэ үеэр түүнээс цөөн зүйлийг тодрууллаа.
    Долдугаар сарын 1-ний хэрэгт буруутгагдаад буй цагдаагийн экс дарга нарын шүүх хурал хоёр өдрийн турш болж, өчигдөр тэдэнд 2.6-3.6 жилийн ял оноосон. Шүүх хурлын дараа хурлыг даргалагч Ч.Хосбаяр шүүгч сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийсэн билээ. Энэ үеэр түүнээс цөөн зүйлийг тодрууллаа.

-Энэ удаагийн шүүх хуралд шүүгдэгч О.Зоригт өмгөөлөгчгүй, бусад шүүгдэгчдийн өмгөөлөгч нар хавтаст хэрэгтэй танилцаагүй орлоо?

-Шүүхийн зүгээс өмгөөлөгчдөд хавтаст хэргийн материалтай танилцах боломжийг хангалттай өгсөн. Хэрэг анх Улсын ерөнхий прокурорын дэргэдэх мөрдөн байцаах албанд шалгагдаж байхад л өмгөөлөгчдөд энэ боломжийг өгсөн. Бүтэн долоон сарын хугацаа. Тэгэхээр энэ хугацаанд шүүгдэгч нар өмгөөлөгчдөө сонгоогүй, сонгосон өмгөөлөгчид нь хавтаст хэрэгтэйгээ танилцаагүй нь шүүхийн байгууллагаас шалтгаалсан зүйл биш. Хэдийгээр шүүгдэгчийн эрх хууль ёсны ашиг сонирхол гэж байгаа ч нөгөө талд нь шүүн таслах ажиллагааны зорилт, зарчим гэж юм байна. Хэрвээ шүүгдэгч нар өөрсдийнхөө хуульд заасан эрхээ урвуулаад шүүн таслах ажиллагаанд саад учруулвал шүүх зөвшөөрөхгүй таслан зогсооно. Гэхдээ шүүн таслах ажиллагаа буюу шүүн таслах ажиллагааны албадлага нь хэтрээд шүүгдэгчийн эрх ашиг хязгаарлагдаж байгаа тохиолдлыг шүүх гаргахгүй. Шүүх энэ балансыг л барьсан. Тэгэхээр энэ хугацаанд хэргийн материалтай танилцаж чадахгүй, өмгөөлөгчөө сонгож чадахгүй, өмгөөлөгчдийн холбооноос томилсон өмгөөлөгчдөө шүүх хурлын өмнөх өдөр хүчингүй болгосон байдаг. Үүнийг бид тайлбарлах албагүй. Ойлгомжтой байна.

-Ч.Амарболдын өмгөөлөгч Ж.Яримпил шүүхийн өмнөх өдөр л томилогдсон. Хавтаст хэргээс нэг мөр ч уншаагүй оролцсон байх?

-Ж.Яринпил өмгөөлөгчийн тухайд хэргийн материалтай танилцуулалгүй шүүх хуралдаанд оруулсан нь үнэн. Гэхдээ шүүгдэгч уг өмгөөлөгчийг шүүх хуралдаанд болохоос нэг хоногийн өмнө сонгосон. Энэ бол бас л өмнө нь сонгож болох байсан асуудал. Гэхдээ Ж.Яримпил өмгөөлөгч “Шүүхийн хэлэлцүүлэг буюу шүүх хуралдааныг бодитой бүрэн хэмжээгээр нь явууллаа. Шүүхэд талархаж байна” гэж хэлсэн. Үүнийг шүүх хуралдааны тэмдэглэлд тэмдэглэсэн байгаа.

-Ер нь шүүхийн хэлэлцүүлгийн явцад хавтаст хэрэгтэй танилцах, өмгөөлөгчгүй оролцох практик байдаг уу?

-Ховор тохиолддог. Ер нь Ч.Амарболд нарын л хэрэгт л энэ асуудал маш их яригдаад байгаа болохоос өөрийнхөө саналаараа өмгөөлөгчгүй шүүх хуралдаанд оролцож байгаа хуралдаан явагддаг. Хуульд заасан өөрийгөө өмгөөлөх эрх нь хүртэл байж байна. Энэ удаагийн хуралд О.Зоригт өмгөөлөгчгүй орсон байгаа. Энэ хүнд өмгөөлөгчөө сонгох хугацаа хангалттай байсан. Шүүх ч энэ эрхээр нь хангаж өгсөн. Гэвч өмгөөлөгчөө өдий болтол сонгоогүй байсан нь өөрийнх нь сонголтын асуудал. Гэхдээ хуралдааны явцад О.Зоригт өөрийгөө өмгөөлсөн нь хууль зүйн өндөр боловсролтой, гүнзгий мэдлэгтэй, ярианы их ур чадвартай гэдэг нь харагдсан.

-Шүүх хурлыг алдаатай явагдаж байна хэмээн хохирогч Ц.Энхбаяр орхин гарсан. Энэ талаар?

-Энэ бол хохирогчийн эрхийн асуудал. Шүүх хуралдаанд оролцож өөрийгөө хэрхэн хохирсноо мэдүүлж, хохирлынхоо нөхөн төлбөрийг нэхэмжлэх шаардлага зааж түүнтэй холбоотой нотлох баримтыг гаргаж өгөх нь хохирогчийн эрхэд хамаарахаар байцаан шийтгэх хуульд заасан байдаг. Энэ эрхээсээ татгалзаад гараад явж байгаа хүнийг албадан суулгах шаардлагагүй.

-Мөн хуулиндаа 22.00 цагаас хойш шүүх хурлыг явуулах боломжгүй байдаг гэсэн. Гэтэл уржигдрийн хурал орой 23.00 цаг хүртэл үргэлжилсэн. Энэ бол хууль бус үйлдэл хэмээн ар гэрийнхэн нь үзэж байгаа?

-Шөнийн цагаар шүүх хуралдаан үргэлжилсэн. Гэхдээ 22.00 цагаас шүүх хуралдааныг зогсоох, завсарлах асуудал яригдсан. Гэвч яг тэр үед шүүгдэгчид өөрийгөө өмгөөлж байгаа, өөрсдийнхөө өмгөөлөх эрхээ хэрэгжүүлж байсан. Ийм тохиолдолд дундуур нь таслаад зогсоох бас зохистой биш. Яриаг нь дуусгаад хуралдааныг завсарлая гэсэн санал гаргаад нэг их хожимдолгүй завсарласан байгаа. Түүнээс биш шөнийн цагаар үргэлжлээд байсан асуудал биш. Мөн л шүүгдэгчийн эрхийг хүндэлсэн асуудал байсан.

-Гэрчүүд шүүх хуралд оролцсонгүй. Өмнөх шүүх хуралд өмгөөлөгчид гэрчүүдийг оролцуулах ёстой гэж байсан?

-Гэрч нарын тухайд сонгуулийн үйл ажиллагаатай холбоотой нэр дэвшигч нар нь хөдөө явсан. Мөн нэг нь гадаадад эмчлүүлж байгаа гэсэн албан бичиг ирсэн байгаа. Түүнчлэн энэ шүүх хуралд гэрчийг оролцуулах хүсэлт гараагүй. Шүүх хуралдааны ирцийг танилцуулаад санал хүсэлт байна уу гэхээр энэ гэрчийг оролцуулах шүүх хуралдааныг хийхгүйгээр хэргийн бодит байдлыг тогтооход саадтай, заавал энэ гэрчийг оролцуулна гэсэн бол бид энийг эрх хэмжээндээ шийдвэрлэх байсан. Ийм хүсэлт огт гараагүй учраас энэ асуудал бол хөндөгдөөгүй.

-Энэ хэргийг хэтэрхий улстөржсөн. Сонгуулийн өмна яллахаар улайрч байна гэсэн хардлага ард иргэдийн дунд байгаа?

-Хэргийн мөрдөн байцаалт сонгуулийн өмнө явагдаагүй. Прокурорын хяналт ч мөн сонгуулийн өмнө явагдаагүй .Түүнчлэн шүүхэд 2012 он дөнгөж гараад хоёр хоног өнгөрөөд ирсэн. Ийм процесс явсаар, сунжирсаар байгаад өдий хүрсэн.

-Өмнөх шүүх хуралд Ч.Амарболд, О.Зоригт нарыг тэргэнцэр, дамнуургатай нь авчирсан. Заавал тэгэх шаардлага байсан юмуу?

-Шүүх хурал болоход шүүгдэгч нарыг бэлэн байлгах нь шүүхийн үүрэг. Бусад үед тэднийг эмнэлэгт үзүүлэх, эмчлэх, сувилах эрхийг нь хааж хязгаарлаагүй.

-Уржигдрын шүүх хурлын үеэр О.Зоригтын биеийн байдал муудсан гэсэн. Ийм тохиолдолд шүүх хурлыг хойшлуулах ямар нэгэн арга хэмжээ авч болоогүй юмуу?

-О.Зоригтын хувьд босоод суух боломжгүй гэсэн зовиурыг өөрөө хэлсэн. Мөн эмчлэгч эмч нар ч хэлж байсан. Хуралдааны үед хорих ангийн эмнэлгийн ажилтан, албан хаагчид үүргээ гүйцэтгээд тухайн цаг хугацаанд нь ирж эмчилгээ тариаг нь хийж байсан. Тэгээд эмч нар үзээд биеийн байдал ерөнхийдөө зовиуртай. Гэхдээ өвчин намдаах тариа хийж байгаа. Онцгой аюултай зүйл амь насанд алга гэсэн учраас шүүх хуралдааныг үргэлжлүүлсэн. Шүүх хуралдааныг зайлшгүй хойшлуулах нөхцөл байдал гараагүй. Хэрвээ биеийн байдал нь маш муу хүний эрүүл мэнд амь насны асуудал яригдаж байсан бол шүүх хуралдааныг хойшлуулж бололгүй яахав.

-О.Зоригтын хүүхэд сэхээнд хүнд байгаа гэсэн мэдээлэл байна. Өөрийнх нь эрүүл мэнд ч хүн байгаа. Тэгэхээр энэ хүнийг батлан даалт гаргах боломж байгаа юу?

-Анхан шатны шүүхийн шийдвэр гарсан учраас одоо энэ асуудлыг бид мэдэхгүй. Тэгэхээр давж заалдах ёсны байгууллага энэ шүүхийн шийдвэрийг дахиж хянах мөн шийдэх тогтоолыг дахиж магадлах, ингээд шүүгдэгч нарын батлан даалтад гаргах эсэхийг нийслэлийн шүүх мэднэ.