Өвлийн улиралд жил бүр халтиргааны улмаас 24 мянган хүн унаж бэртдэг гэсэн статистик судалгаа бий. "Уран гулгалт"-ын улирал дөнгөж эхэлж буй энэ үед ахмад настан, хүүхэд хамгийн их бэртэх болжээ.

Учир нь өндөр настануудын яс ихэнхдээ сийрэгжсэн байдагтай холбоотой гэнэ.  Хальтиргаатай гудамж талбай, албан байгууллагын гөлгөр шат зэргээс бэртэж гэмтсэн иргэдээр ГССҮТ-ийн хүлээн авах дүүрэн байгаа аж.

Сүүлийн үед “Халтирч унаад бэртлээ” хэмээн тус эмнэлгээс тусламж хүсэгчдийн тоо эрс нэмэгджээ. Өдөрт 250-350 хүн хандаж байгаагийн 60 хувь нь буюу 130-180 нь халтирч унаснаас болж бэртдэг байна.

Өнгөрсөн амралтын өдөрүүдэд ихэнх нутгаар цас орж, гудамж талбай мөстсөний улмаас осол аваарь их гарах болсон тухай холбогдох албаныхан мэдээлсэн.

Халтиргаанаас болж зөөлөн эдээ гэмтээвэл хамгийн багадаа зургаан cap, хөдөлмөрийн чадвартай болох хүртэл 1-1.3 жилийн хугацаа шаардлагатай

Тодруулбал, 70 орчим насны эмэгтэй дэлгүүр орж, цайны сүү авахдаа хальтирч унаснаас болж ууц нуруу, тархиндаа хүнд гэмтэл авчээ. Үүнээс болж ГССҮТ-д яаралтай тусламжаар хүргэгдэн нурууны мэс засалд орхоор болсон аж. Өвчтөнийг Н.Цэрэнням гэдэг байна.

Тус  төвийн мэдээгээр  нийт унаж бэртсэн хүмүүсийн 60 хувь нь халтиргаа гулгааны улмаас гэмтдэг гэжээ.

Халтиргаанаас болж зөөлөн эдээ гэмтээвэл хамгийн багадаа зургаан cap, хөдөлмөрийн чадвартай болох хүртэл 1-1.3 жилийн хугацаа шаардлагатай гэдгийг мэргэжлийн эмч нар анхааруулж буй юм.

Хальтиргаа гулгааны улмаас бэртсэн иргэд хохиролоо барагдуулах бүрэн боломжтой. Харин иргэд ямар нэгэн байгууллага, аж ахуй нэгжийн үүдэнд, ойролцоо газар халтирч унаад бэртэхдээ ихэвчлэн анзааралгүй орхидог. Нөгөө талаар байгалийн үзэгдэлтэй холбож хохирол барагдуулах тухай бодолгүй өнгөрдөг байна. Тэгвэл иргэн та хохиролоо хэрхэн барагдуулах вэ?

 2009 онд батлагдсан Хог хаягдлын тухай хууль, Захиргааны хариуцлагын тухай хуулийн 38.2-т “...гаднах орчныхоо халтиргаа гулгаатай талбайг цэвэрлээгүйн улмаас иргэд бэртэж гэмтвэл эмнэлэг, эмчилгээний зардлыг тухайн байгууллага хариуцна” гэсэн заалт бий.

Тиймээс энэ заалтыг иргэд мэддэг байх нь чухал юм. Уг нь байгууллага, аж ахуйн нэгжүүд өөрийн баталгаажсан газар дээрх хог, орчноо бохирдуулах, цасаа цэвэрлэхгүй, халтиргаа, гулгаа үүсгэсэн нөхцөлд тухайн байгууллагын газар эзэмших эрхийг нь хүртэл цуцлах заалт бий.

Тиймээс эзэмшил газар, түүнээс гадна 50 метр зайд халтиргаа, гулгаа үүсч, иргэд бэртэж гэмтэх, автомашин мөргөлдөж осол гаргавал хариуцах ёстой ажээ.  Ийм тохиолдолд гэмтсэн иргэний эмчилгээний зардал, олох байсан орлого зэрэг бүх нөхөн төлбөрийг тухайн байгууллага хариуцах юм байна.

   Иргэн та бэртсэн бол хохиролоо баримтжуулах  шаардлагатай

Харин энэ журмын хэрэгжилтэд дүүргүүдийн мэргэжлийн хяналт, Үйлдвэр үйлчилгээний хэлтэс хамтран хяналт тавих ёстой. Хэрэгжүүлээгүй байгууллага, аж ахуйн нэгжийг Мэргэжлийн хяналтын хэлтсийн байцаагч, хорооны Засаг дарга нар торгох эрхтэй юм байна.

Торгохдоо байгууллагын удирдлагыг хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 3-4, байгууллагыг хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг зургаа дахин нэмэгдүүлж хариуцлага тооцно гэж Хог хаягдлын тухай хуульд заажээ.

Хэрвээ иргэн та ямар нэгэн албан байгууллагын үүдэнд бэртэж гэмтсэн бол дуугүй өнгөрөлгүй зарга мэдүүлэхэд таны хохирлыг бүрэн барагдуулах юм. Ингэхдээ унасан даруйдаа тухайн үйл явцыг баримтжуулах шаардлагатай. Тухайлбал, гар утсаараа баримтжуулах, эмнэлэг цагдаагийн тусламж гуйх олон боломж бий.