зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.10.16
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
COP17
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • COP17
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

С.Жаргалан: 300 орчим км-ийн урттай “лити”-ээр баяжсан бүс газар олсон

2019-10-21
0
ЖИРГЭХ

Манай улсад геологийн салбар үүсч хөгжсөний 80 жилийн ой энэ жил тохиож байна. Ингээд тус салбарт шаардлагатай зүйл болон ямар өөрчлөлт гарсан талаар ШУТИС-ийн Геологи, уул уурхайн сургууль, гидрогеологийн салбарын эрхлэгч С.Жаргалантай ярилцлаа.


-Монголд геологийн салбар үүсч хөгжсөний 80 жилийн ой энэ онд тохиож байна. Энэ хугацаанд монголын геологийн салбарт ямар ахиц, дэвшил гарсан бэ?

-1939 онд монголын геологийн алба байгуулагдсан түүхтэй. Энэ хугацаанд эрдэс баялгийн салбарт эрдэм шинжилгээ, судлал, үйлдвэрлэлийн ажлын сургалт, боловсон хүчин бэлтгэх чиглэлээр ихээхэн өөрчлөлт орсон. Эхний жилүүдэд боловсон хүчнийг Зөвлөлт холбоот улс болон тухайн үеийн эдийн засгийн хамтын ажиллагааны орнуудад бэлтгэж байсан бол 1960 онд сайд нарын зөвлөлийн тогтоол гарч үндэсний мэргэжилтэн бэлтгэх ажил эхэлсэн байдаг. Үүнтэй холбогдуулан 1960-1961 оны хичээлийн жилд тухайн үеийн Монгол Улсын Их сургуулийн Газар зүйн ангийн 13 оюутныг III дамжаанаас нь элсүүлж, анхны оюутнууд төгсөж байсан бол өнөөдөр 4000 гаруй геологичийг бэлтгэн гаргаад байна. Өнөөдөр дэлхийн хэмжээнд дижитал тоон технологи бий болж байна. Үүнтэй холбогдуулан ирээдүйн боловсон хүчинд тавигдах шаардлага нэмэгдсэн. 

-Геологичдод ажлын байрны хүрэлцээ хэр байдаг вэ?

-Тухайлбал, 2004 онд дэлхийн хэмжээнд Оюутолгой орд газрыг зарласнаас хойш найман жилийн хугацаанд геологичдийн эрэлт хэрэгцээ их болсон. Гэвч нийгэм, эдийн засаг, улс төрийн өөрчлөлттэй холбоотойгоор геологийн ажил хумигдаж, элсэлт цөөрсөн. Гэхдээ геологийн чиглэлээр төгссөн төгсөгчдийн хувьд 100 хувь ажлын байраар хангагдаж чадаж байгаа. Тухайлбал, өнгөрсөн онд геологич олдохгүй, энэ чиглэлээр боловсрол эзэмшиж байгаа төгсөх ангийн оюутан ч олдохгүй эрэлт хэрэгцээ өндөр байсан.

-Манай улсад геологийн судалгаа, шинжилгээ хэр хөгжсөн гэж харж байна вэ?

-Олон улсын түвшинд хүрч чадсан гэж хэлж болно. Гэхдээ лабораторийн нарийн багаж, техник төхөөрөмж байхгүйн улмаас нано технологийн судлагааг дангаараа хийж чаддаггүй. Энэ тохиолдолд гадаад хамтын ажиллагаатай хамтран судлагаа, шинжилгээгээ хийдэг.

-Геологичдод дэмжлэг, туслалцаа ямар байдаг вэ?

-Засгийн газраас геологийн суурь судлагаа хийх талаар их анхаарч байна. Энэ онд улсын төсөвт 24.6 тэрбум төгрөгийг геологийн салбарт төсөвлөсөн байна. Өөрөөр хэлбэл, геологичдийг харах өнцөг өөр болж байна гэж харж байна. Бидэнд хамгийн чухал зүйл бол судалгааны лаборатори шаардлагатай. Мөн үүнтэй холбоотой тоног төхөөрөмжийг БСШУСЯ болон бусад байгууллагуудтай хамтарч бодлоготойгоор хөгжүүлэхгүй бол зөвхөн алх болон бусад зэвсгээр энэ салбарыг хөгжүүлэх боломжгүй. Одоогийн байдлаар гадаад хамтын түншээ ашиглаад судалгаа, шинжилгээ хийж чадаж байна. Ирээдүйд судалгаа, шинжилгээгээ өөрсдөө хөгжүүлэх шаардлагатай.

-Манай улсын ашигт малтмалын тархацын хувьд ямар байна вэ?

-Манай улс 1.5 сая км.кв талбайтай. Геологи, ашигт малтмалын тархалтын хувьд гүйцэд судлагдаагүй. Мэдэгдээгүй зүйл маш их бий. Өөрөөр хэлбэл, хаанаас юу ч гарч ирж магадгүй гэсэн үг. Хамгийн гол нь дэлхийн хэмжээнд уриалж буй ногоон технологи, ногоон ирээдүй зорилтыг хэрэгжүүлэхэд “лити” металл чухал болоод байгаа. Уг металлыг 2015 оноос эхлэн судлаачид эрчимтэй хайж эхэлсэн. Үүний үр дүнд манай улсад литийн орд газар байхгүй гэж үзэж байсан ч Дорноговь, Дундговь аймгийн хил дээр 300 орчим км-ийн урт, 60 орчим км-ийн өргөнтэй “лити”-ээр баяжсан бүс олсон. Одоогийн байдлаар тэнд хоёр орд, 10 орчим илрэлийн цэгүүд байна. Уг металлиар гар утас, нөтэбүүк зэрэг хэрэгслийн батерейг хийдэг юм.

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
ХХБ-ны Хуримтлалтай Монгол -2025 аяны 9-р сарын азтай 50 харилцагч тодорлоо
ХХБ “Европын Холбоо – Монгол Улсын бизнес, хөрөнгө оруулалтын форум”-д хамтран зохион байгуулж байна
Үндэсний төлбөрийн системийн зөвлөлийн ээлжит хурал боллоо
FMC, Business Conference арга хэмжээнд 1000 орчим бизнесийн салбарын манлайлагчид оролцлоо
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • иргэн (192.82.71.245)
    Энэ литигийн орд эдийн засгийн хувьд одоо болон ирээдүйд ямар ч үр ашиггүй байх аа, Газрын ховор метал ашиглахад хамгийн гол асуудал дэд бүтэц, тархалтын байдал, ус юм шүү. Энэ орд бол маш их тархацтай, бөөгнөрөл байхгүй учраас нэмэргүй, нэг их юм байгаа юм шиг хүлээлт үүсгээд дэмий байх аа
    2019 оны 10 сарын 21 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • С.Нарангэрэл: УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар “Ерөнхий сайдыг огцруулна гэсэн” гишүүдийн саналыг л хэлэлцэн шийдвэрлэж санал хураах шинэ Үндсэн хуулийн орчин үйлчилж байгаа
    5 цаг 23 мин
  • 322 тэрбум төгрөгийн тендер буюу Гомбожавын Занданшатарын ШАХАА
    5 цаг 48 мин
  • Ерөнхий сайдыг огцруулах эсэх асуудлыг УИХ-аар хэлэлцэх журмын тухай
    6 цаг 44 мин
  • Б.Нарантуяа: Халтиргаа гулгаанаас сэргийлж, 09:00 цагийн байдлаар 4 тонн давсыг гудамж, зам талбайд цацаад байна
    7 цаг 51 мин
  • 2026 онд Онцгой байдлын салбарт 500 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийнэ
    8 цаг 49 мин
  • Playlist: Цастай, хүйтэн өдөр сэтгэл бүлээцүүлэх 10 дуу
    10 цаг 35 мин
  • “Нэгдүгээр тойрог зам” төсөл хэрэгжсэнээр нийслэлийн түгжрэл 20 хувиар буурна
    10 цаг 39 мин
  • ФОТО: Эзэнгүй сургууль
    10 цаг 44 мин
  • ХХБ-ны Хуримтлалтай Монгол -2025 аяны 9-р сарын азтай 50 харилцагч тодорлоо
    11 цаг 42 мин
  • УИХ: Ерөнхий сайдыг огцруулах саналыг хэлэлцэнэ
    11 цаг 49 мин
  • Улаанбаатарт 4 градус хүйтэн байна
    11 цаг 52 мин
  • Хотын дарга Х.Нямбаатар 2007 айлын орон сууцны хорооллыг гэрээний хугацаанд нь ашиглалтад оруулах үүрэг өглөө
    Өчигдөр 18 цаг 30 мин
  • Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүнийг сонгон шалгаруулах ажлын хэсгийг байгууллаа
    Өчигдөр 17 цаг 39 мин
  • Өнөөдөр хүний нөөцийн мэргэжилтнүүдийн өдөр тохиож байна
    Өчигдөр 17 цаг 25 мин
  • Бүх шатны эрүүл мэндийн байгууллагын удирдлагуудад үүрэг чиглэл өгөв
    Өчигдөр 16 цаг 57 мин
  • И-баримт сугалааны супер азтан тодорлоо
    Өчигдөр 16 цаг 22 мин
  • 2024 оны II ээлжээр цэргийн жинхэнэ албанд татагдсан цэргүүд халагдлаа
    Өчигдөр 15 цаг 49 мин
  • МАН-ын бүлгийн даргаар сонгогдсон Ж.Батжаргал гэж хэн бэ?
    Өчигдөр 14 цаг 51 мин
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
    Өчигдөр 14 цаг 07 мин
  • Чингэлтэй дүүргийн 16 дугаар хорооны 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил дууслаа
    Өчигдөр 13 цаг 50 мин
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
  • Удахгүй эхлэх "Алтан цом"-ын төлөөх барилдааны ОНЦЛОГ
  • Цастай өдөр цангинуулан уншмаар 10 шүлэг
  • "Өндөр аварга" П.Бүрэнтөгсийн тухай 24 баримт
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн айлчилж буй Энэтхэг Улсын тухай 24 баримт
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Энэтхэг Улсын Ерөнхий сайд нарын мэдээллээс онцлох 24 эшлэл
  • ТӨРИЙН ДЭЭГҮҮР ГҮЙСЭН “ХАР МУУР”
  • Ерөнхий сайдын хувь заяаг дэнслэх ТББХ-ны гишүүд
  • Н.Түвшинбаярын амьдралаар баримтат кино хийнэ
  • ТББХ 14.00 цагт хуралдаж, Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэнэ
  • Д.Амарбаясгалан: Маш олон гишүүдийг олон шалтгаанаар дарамталж байна
  • БӨХ: Өнөөдрийн барилдаанд хэн түрүүлэх вэ?
  • Олимпын мөнгөн медальт О.Баасанхүүгийн амжилтыг хэн, яаж мялааж байв?
  • "Дэлхийн хуримтлалын өдөр-2025" аяны нээлт боллоо
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • Цэцийг цэгцэлье, цэгцлэхдээ Г.Баясгалангаас эхэлье
  • Мэдэгдэл
  • Ж.Бат-Эрдэнэ: Хоёр тал зөвшилцөөд бичгээ татах юм бол зөвхөн төсвөө хэлэлцэнэ
  • Б.Жавхлан: Цалин, тэтгэврийг нэмэгдүүлэх 830 тэрбум төгрөгийг төсөвт багтаана
  • НИТХ-ын дарга А.Баяр Пусан-Улаанбаатарын соёлын өдрүүд арга хэмжээг "Busan concert hall"-тай хамтран хийх хүсэлтээ илэрхийллээ
  • Цастай өдөр цангинуулан уншмаар 10 шүлэг
  • Д.Амарбаясгалан: Маш олон гишүүдийг олон шалтгаанаар дарамталж байна
  • ТӨРИЙН ДЭЭГҮҮР ГҮЙСЭН “ХАР МУУР”
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
  • Ж.Бат-Эрдэнэ: Хоёр тал зөвшилцөөд бичгээ татах юм бол зөвхөн төсвөө хэлэлцэнэ
  • ТББХ 14.00 цагт хуралдаж, Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэнэ
  • Удахгүй эхлэх "Алтан цом"-ын төлөөх барилдааны ОНЦЛОГ
  • Ерөнхий сайдын хувь заяаг дэнслэх ТББХ-ны гишүүд
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн айлчилж буй Энэтхэг Улсын тухай 24 баримт
  • Н.Түвшинбаярын амьдралаар баримтат кино хийнэ
  • Б.Жавхлан: Цалин, тэтгэврийг нэмэгдүүлэх 830 тэрбум төгрөгийг төсөвт багтаана
  • Т.Аубакир: Цалин, тэтгэврийг нэмэхийн тулд салбар яамдын зардлыг 10 хувиар танах шаардлагатай
  • 2024 оны II ээлжээр цэргийн жинхэнэ албанд татагдсан цэргүүд халагдлаа
  • "Өндөр аварга" П.Бүрэнтөгсийн тухай 24 баримт
  • Цэцийг цэгцэлье, цэгцлэхдээ Г.Баясгалангаас эхэлье
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Энэтхэг Улсын Ерөнхий сайд нарын мэдээллээс онцлох 24 эшлэл
  • МАН-ын бүлгийн даргаар сонгогдсон Ж.Батжаргал гэж хэн бэ?
  • Б.Баярбаатар: Өчигдөр болсон МАН-ын бүлгийн хурал хууль бус
  • Мэдэгдэл
  • ФОТО: НҮБ-ын загвар хуралдааныг нутагшуулсан "EIMUN-2025"
24 баримт
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Энэтхэг Улсын Ерөнхий сайд нарын мэдээллээс онцлох 24 эшлэл
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн айлчилж буй Энэтхэг Улсын тухай 24 баримт
  • "Өндөр аварга" П.Бүрэнтөгсийн тухай 24 баримт
  • Удахгүй эхлэх "Алтан цом"-ын төлөөх барилдааны ОНЦЛОГ
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото COP17 Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК