зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.10.13
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
COP17
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • COP17
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

С.Жаргалан: 300 орчим км-ийн урттай “лити”-ээр баяжсан бүс газар олсон

2019-10-21
0
ЖИРГЭХ

Манай улсад геологийн салбар үүсч хөгжсөний 80 жилийн ой энэ жил тохиож байна. Ингээд тус салбарт шаардлагатай зүйл болон ямар өөрчлөлт гарсан талаар ШУТИС-ийн Геологи, уул уурхайн сургууль, гидрогеологийн салбарын эрхлэгч С.Жаргалантай ярилцлаа.


-Монголд геологийн салбар үүсч хөгжсөний 80 жилийн ой энэ онд тохиож байна. Энэ хугацаанд монголын геологийн салбарт ямар ахиц, дэвшил гарсан бэ?

-1939 онд монголын геологийн алба байгуулагдсан түүхтэй. Энэ хугацаанд эрдэс баялгийн салбарт эрдэм шинжилгээ, судлал, үйлдвэрлэлийн ажлын сургалт, боловсон хүчин бэлтгэх чиглэлээр ихээхэн өөрчлөлт орсон. Эхний жилүүдэд боловсон хүчнийг Зөвлөлт холбоот улс болон тухайн үеийн эдийн засгийн хамтын ажиллагааны орнуудад бэлтгэж байсан бол 1960 онд сайд нарын зөвлөлийн тогтоол гарч үндэсний мэргэжилтэн бэлтгэх ажил эхэлсэн байдаг. Үүнтэй холбогдуулан 1960-1961 оны хичээлийн жилд тухайн үеийн Монгол Улсын Их сургуулийн Газар зүйн ангийн 13 оюутныг III дамжаанаас нь элсүүлж, анхны оюутнууд төгсөж байсан бол өнөөдөр 4000 гаруй геологичийг бэлтгэн гаргаад байна. Өнөөдөр дэлхийн хэмжээнд дижитал тоон технологи бий болж байна. Үүнтэй холбогдуулан ирээдүйн боловсон хүчинд тавигдах шаардлага нэмэгдсэн. 

-Геологичдод ажлын байрны хүрэлцээ хэр байдаг вэ?

-Тухайлбал, 2004 онд дэлхийн хэмжээнд Оюутолгой орд газрыг зарласнаас хойш найман жилийн хугацаанд геологичдийн эрэлт хэрэгцээ их болсон. Гэвч нийгэм, эдийн засаг, улс төрийн өөрчлөлттэй холбоотойгоор геологийн ажил хумигдаж, элсэлт цөөрсөн. Гэхдээ геологийн чиглэлээр төгссөн төгсөгчдийн хувьд 100 хувь ажлын байраар хангагдаж чадаж байгаа. Тухайлбал, өнгөрсөн онд геологич олдохгүй, энэ чиглэлээр боловсрол эзэмшиж байгаа төгсөх ангийн оюутан ч олдохгүй эрэлт хэрэгцээ өндөр байсан.

-Манай улсад геологийн судалгаа, шинжилгээ хэр хөгжсөн гэж харж байна вэ?

-Олон улсын түвшинд хүрч чадсан гэж хэлж болно. Гэхдээ лабораторийн нарийн багаж, техник төхөөрөмж байхгүйн улмаас нано технологийн судлагааг дангаараа хийж чаддаггүй. Энэ тохиолдолд гадаад хамтын ажиллагаатай хамтран судлагаа, шинжилгээгээ хийдэг.

-Геологичдод дэмжлэг, туслалцаа ямар байдаг вэ?

-Засгийн газраас геологийн суурь судлагаа хийх талаар их анхаарч байна. Энэ онд улсын төсөвт 24.6 тэрбум төгрөгийг геологийн салбарт төсөвлөсөн байна. Өөрөөр хэлбэл, геологичдийг харах өнцөг өөр болж байна гэж харж байна. Бидэнд хамгийн чухал зүйл бол судалгааны лаборатори шаардлагатай. Мөн үүнтэй холбоотой тоног төхөөрөмжийг БСШУСЯ болон бусад байгууллагуудтай хамтарч бодлоготойгоор хөгжүүлэхгүй бол зөвхөн алх болон бусад зэвсгээр энэ салбарыг хөгжүүлэх боломжгүй. Одоогийн байдлаар гадаад хамтын түншээ ашиглаад судалгаа, шинжилгээ хийж чадаж байна. Ирээдүйд судалгаа, шинжилгээгээ өөрсдөө хөгжүүлэх шаардлагатай.

-Манай улсын ашигт малтмалын тархацын хувьд ямар байна вэ?

-Манай улс 1.5 сая км.кв талбайтай. Геологи, ашигт малтмалын тархалтын хувьд гүйцэд судлагдаагүй. Мэдэгдээгүй зүйл маш их бий. Өөрөөр хэлбэл, хаанаас юу ч гарч ирж магадгүй гэсэн үг. Хамгийн гол нь дэлхийн хэмжээнд уриалж буй ногоон технологи, ногоон ирээдүй зорилтыг хэрэгжүүлэхэд “лити” металл чухал болоод байгаа. Уг металлыг 2015 оноос эхлэн судлаачид эрчимтэй хайж эхэлсэн. Үүний үр дүнд манай улсад литийн орд газар байхгүй гэж үзэж байсан ч Дорноговь, Дундговь аймгийн хил дээр 300 орчим км-ийн урт, 60 орчим км-ийн өргөнтэй “лити”-ээр баяжсан бүс олсон. Одоогийн байдлаар тэнд хоёр орд, 10 орчим илрэлийн цэгүүд байна. Уг металлиар гар утас, нөтэбүүк зэрэг хэрэгслийн батерейг хийдэг юм.

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
"Дэлхийн хуримтлалын өдөр-2025" аяны нээлт боллоо
Төрийн мөнгөний бодлогын үндсэн чиглэлийн талаар хэн юу хэлэв?
Олон улсын Санхүүгийн корпорац Голомт банканд 160 сая ам.долларын санхүүжилтийг олголоо
ХХБ SIBOS-2025 чуулга уулзалтад оролцож байна
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • иргэн (192.82.71.245)
    Энэ литигийн орд эдийн засгийн хувьд одоо болон ирээдүйд ямар ч үр ашиггүй байх аа, Газрын ховор метал ашиглахад хамгийн гол асуудал дэд бүтэц, тархалтын байдал, ус юм шүү. Энэ орд бол маш их тархацтай, бөөгнөрөл байхгүй учраас нэмэргүй, нэг их юм байгаа юм шиг хүлээлт үүсгээд дэмий байх аа
    2019 оны 10 сарын 21 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • УОК-ын II, III хуралдааны шийдвэрийн дагуу өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэхийг үүрэг болголоо
    13 цаг 55 мин
  • Тодруулга
    17 цаг 53 мин
  • Олимпын мөнгөн медальт О.Баасанхүүгийн амжилтыг хэн, яаж мялааж байв?
    18 цаг 3 мин
  • ФОТО: НҮБ-ын загвар хуралдааныг нутагшуулсан "EIMUN-2025"
    18 цаг 37 мин
  • Ч.Лодойсамбуу: Ирэх долоо хоногийн хэлэлцэх асуудлын тов дарааллаас Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудал алга болчихож!
    19 цаг 17 мин
  • Х.Нямбаатар: Туул голыг ихээр бохирдуулж буй 80 ААН хуулиа мөрдөж, урьдчилан цэвэрлэх байгууламж барих ёстой
    21 цаг 24 мин
  • Ирэх долоо хоногт УИХ-аар хэлэлцэх асуудлууд
    21 цаг 36 мин
  • Улаанбаатарт 5 градус дулаан байна
    21 цаг 42 мин
  • БӨХ: Өнөөдрийн барилдаанд хэн түрүүлэх вэ?
    Уржигдар 09 цаг 16 мин
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
    Уржигдар 09 цаг 06 мин
  • Улаанбаатарт 10 градус дулаан байна
    Уржигдар 08 цаг 57 мин
  • Н.Түвшинбаярын амьдралаар баримтат кино хийнэ
    2025-10-10
  • Д.Амарбаясгалан: Маш олон гишүүдийг олон шалтгаанаар дарамталж байна
    2025-10-10
  • "Дэлхийн хуримтлалын өдөр-2025" аяны нээлт боллоо
    2025-10-10
  • НИТХ-ын дарга А.Баяр Пусан-Улаанбаатарын соёлын өдрүүд арга хэмжээг "Busan concert hall"-тай хамтран хийх хүсэлтээ илэрхийллээ
    2025-10-10
  • Удахгүй эхлэх "Алтан цом"-ын төлөөх барилдааны ОНЦЛОГ
    2025-10-10
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
    2025-10-10
  • Мэдэгдэл
    2025-10-10
  • Дүүжин замын тээвэр төсөл 38 хувийн гүйцэтгэлтэй үргэлжилж байна
    2025-10-10
  • ӨНӨӨДӨР: "Сэтгүүл зүйн ёс зүйн форум 2025" буюу JEF-2025 зургаа дахь удаагийн форум болно
    2025-10-10
  • Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болж байгаа Санае Такайчи гэж хэн бэ?
  • Маргаашаас худалдаалах ХАГАС КОКСОН түлшний тухай 10 баримт
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • Удахгүй эхлэх "Алтан цом"-ын төлөөх барилдааны ОНЦЛОГ
  • О.Бат-Оргил: Миний сонгосон зам учраас жолоогоо барихад л аз жаргалыг мэдэрдэг
  • Цэцийн дарга Г.Баясгалангийн шүүгээнд хав дарагдсан УИХ-ын гишүүдийн “хэрэг”
  • Х.Нямбаатар: Барилгын компаниуд шугам сүлжээнүүдээ шинэчилж, зэвтэй усны асуудлаа шийдмээр байна
  • СУРВАЛЖИЛГА: Сумаас амжилтын гараагаа эхэлсэн тив, дэлхийн медальтан
  • Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар дарга аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай
  • Г.Занданшатар УИХ-ын даргаар ажиллаж байхдаа нүүрсний оффтейк гэрээг нууцын зэрэглэлд авснаа мартсан бололтой
  • Ж.Золжаргал: Хятад Улсын татвар, хятад компанийн олсон ашгийн дүнд Монголын уурхай нэмэлт татвар төлж ирсэн гэдгээрээ логик зөрчилтэй, шударга бус байсан
  • MCS групп мэдэгдэл гаргажээ
  • Бор тээг. Хар будаг
  • Ерөнхий сайдын хувь заяаг дэнслэх ТББХ-ны гишүүд
  • Н.Түвшинбаярын амьдралаар баримтат кино хийнэ
  • Хагас коксон шахмал түлшийг борлуулж эхэллээ
  • БӨХ: Өнөөдрийн барилдаанд хэн түрүүлэх вэ?
  • ТББХ 14.00 цагт хуралдаж, Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэнэ
  • MCS групп мэдэгдэл гаргажээ
  • Х.Нямбаатар: Барилгын компаниуд шугам сүлжээнүүдээ шинэчилж, зэвтэй усны асуудлаа шийдмээр байна
  • Д.Амарбаясгалан: Маш олон гишүүдийг олон шалтгаанаар дарамталж байна
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болж байгаа Санае Такайчи гэж хэн бэ?
  • Маргаашаас худалдаалах ХАГАС КОКСОН түлшний тухай 10 баримт
  • Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар дарга аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай
  • Ж.Золжаргал: Хятад Улсын татвар, хятад компанийн олсон ашгийн дүнд Монголын уурхай нэмэлт татвар төлж ирсэн гэдгээрээ логик зөрчилтэй, шударга бус байсан
  • Хагас коксон шахмал түлшийг борлуулж эхэллээ
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • Богдхан уулын дугуй цагаан дээрх “Хангарьд”-ын хөшөөг шинэчиллээ
  • Г.Занданшатар УИХ-ын даргаар ажиллаж байхдаа нүүрсний оффтейк гэрээг нууцын зэрэглэлд авснаа мартсан бололтой
  • ТББХ 14.00 цагт хуралдаж, Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэнэ
  • Ерөнхий сайдын хувь заяаг дэнслэх ТББХ-ны гишүүд
  • Б.Жавхлан: Төрийн сан хоосроогүй
  • Л.Мөнхбаатар: Эр хүн эргээд уулзах нүүртэй, дахиад уулзах даваатай амьдарвал зүгээр
  • Улаанбаатар хотод энэ онд 100.9 км авто замыг бүрэн шинэчиллээ
  • Бор тээг. Хар будаг
  • Ирэх онд 30 км борооны ус зайлуулах шугам угсарна
24 баримт
  • Удахгүй эхлэх "Алтан цом"-ын төлөөх барилдааны ОНЦЛОГ
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болж байгаа Санае Такайчи гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото COP17 Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК