зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.10.10
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
COP17
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • COP17
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

С.Жаргалан: 300 орчим км-ийн урттай “лити”-ээр баяжсан бүс газар олсон

2019-10-21
0
ЖИРГЭХ

Манай улсад геологийн салбар үүсч хөгжсөний 80 жилийн ой энэ жил тохиож байна. Ингээд тус салбарт шаардлагатай зүйл болон ямар өөрчлөлт гарсан талаар ШУТИС-ийн Геологи, уул уурхайн сургууль, гидрогеологийн салбарын эрхлэгч С.Жаргалантай ярилцлаа.


-Монголд геологийн салбар үүсч хөгжсөний 80 жилийн ой энэ онд тохиож байна. Энэ хугацаанд монголын геологийн салбарт ямар ахиц, дэвшил гарсан бэ?

-1939 онд монголын геологийн алба байгуулагдсан түүхтэй. Энэ хугацаанд эрдэс баялгийн салбарт эрдэм шинжилгээ, судлал, үйлдвэрлэлийн ажлын сургалт, боловсон хүчин бэлтгэх чиглэлээр ихээхэн өөрчлөлт орсон. Эхний жилүүдэд боловсон хүчнийг Зөвлөлт холбоот улс болон тухайн үеийн эдийн засгийн хамтын ажиллагааны орнуудад бэлтгэж байсан бол 1960 онд сайд нарын зөвлөлийн тогтоол гарч үндэсний мэргэжилтэн бэлтгэх ажил эхэлсэн байдаг. Үүнтэй холбогдуулан 1960-1961 оны хичээлийн жилд тухайн үеийн Монгол Улсын Их сургуулийн Газар зүйн ангийн 13 оюутныг III дамжаанаас нь элсүүлж, анхны оюутнууд төгсөж байсан бол өнөөдөр 4000 гаруй геологичийг бэлтгэн гаргаад байна. Өнөөдөр дэлхийн хэмжээнд дижитал тоон технологи бий болж байна. Үүнтэй холбогдуулан ирээдүйн боловсон хүчинд тавигдах шаардлага нэмэгдсэн. 

-Геологичдод ажлын байрны хүрэлцээ хэр байдаг вэ?

-Тухайлбал, 2004 онд дэлхийн хэмжээнд Оюутолгой орд газрыг зарласнаас хойш найман жилийн хугацаанд геологичдийн эрэлт хэрэгцээ их болсон. Гэвч нийгэм, эдийн засаг, улс төрийн өөрчлөлттэй холбоотойгоор геологийн ажил хумигдаж, элсэлт цөөрсөн. Гэхдээ геологийн чиглэлээр төгссөн төгсөгчдийн хувьд 100 хувь ажлын байраар хангагдаж чадаж байгаа. Тухайлбал, өнгөрсөн онд геологич олдохгүй, энэ чиглэлээр боловсрол эзэмшиж байгаа төгсөх ангийн оюутан ч олдохгүй эрэлт хэрэгцээ өндөр байсан.

-Манай улсад геологийн судалгаа, шинжилгээ хэр хөгжсөн гэж харж байна вэ?

-Олон улсын түвшинд хүрч чадсан гэж хэлж болно. Гэхдээ лабораторийн нарийн багаж, техник төхөөрөмж байхгүйн улмаас нано технологийн судлагааг дангаараа хийж чаддаггүй. Энэ тохиолдолд гадаад хамтын ажиллагаатай хамтран судлагаа, шинжилгээгээ хийдэг.

-Геологичдод дэмжлэг, туслалцаа ямар байдаг вэ?

-Засгийн газраас геологийн суурь судлагаа хийх талаар их анхаарч байна. Энэ онд улсын төсөвт 24.6 тэрбум төгрөгийг геологийн салбарт төсөвлөсөн байна. Өөрөөр хэлбэл, геологичдийг харах өнцөг өөр болж байна гэж харж байна. Бидэнд хамгийн чухал зүйл бол судалгааны лаборатори шаардлагатай. Мөн үүнтэй холбоотой тоног төхөөрөмжийг БСШУСЯ болон бусад байгууллагуудтай хамтарч бодлоготойгоор хөгжүүлэхгүй бол зөвхөн алх болон бусад зэвсгээр энэ салбарыг хөгжүүлэх боломжгүй. Одоогийн байдлаар гадаад хамтын түншээ ашиглаад судалгаа, шинжилгээ хийж чадаж байна. Ирээдүйд судалгаа, шинжилгээгээ өөрсдөө хөгжүүлэх шаардлагатай.

-Манай улсын ашигт малтмалын тархацын хувьд ямар байна вэ?

-Манай улс 1.5 сая км.кв талбайтай. Геологи, ашигт малтмалын тархалтын хувьд гүйцэд судлагдаагүй. Мэдэгдээгүй зүйл маш их бий. Өөрөөр хэлбэл, хаанаас юу ч гарч ирж магадгүй гэсэн үг. Хамгийн гол нь дэлхийн хэмжээнд уриалж буй ногоон технологи, ногоон ирээдүй зорилтыг хэрэгжүүлэхэд “лити” металл чухал болоод байгаа. Уг металлыг 2015 оноос эхлэн судлаачид эрчимтэй хайж эхэлсэн. Үүний үр дүнд манай улсад литийн орд газар байхгүй гэж үзэж байсан ч Дорноговь, Дундговь аймгийн хил дээр 300 орчим км-ийн урт, 60 орчим км-ийн өргөнтэй “лити”-ээр баяжсан бүс олсон. Одоогийн байдлаар тэнд хоёр орд, 10 орчим илрэлийн цэгүүд байна. Уг металлиар гар утас, нөтэбүүк зэрэг хэрэгслийн батерейг хийдэг юм.

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Төрийн мөнгөний бодлогын үндсэн чиглэлийн талаар хэн юу хэлэв?
Олон улсын Санхүүгийн корпорац Голомт банканд 160 сая ам.долларын санхүүжилтийг олголоо
ХХБ SIBOS-2025 чуулга уулзалтад оролцож байна
Голомт банкны “Завхан” салбар үүд хаалгаа нээлээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • иргэн (192.82.71.245)
    Энэ литигийн орд эдийн засгийн хувьд одоо болон ирээдүйд ямар ч үр ашиггүй байх аа, Газрын ховор метал ашиглахад хамгийн гол асуудал дэд бүтэц, тархалтын байдал, ус юм шүү. Энэ орд бол маш их тархацтай, бөөгнөрөл байхгүй учраас нэмэргүй, нэг их юм байгаа юм шиг хүлээлт үүсгээд дэмий байх аа
    2019 оны 10 сарын 21 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Ерөнхий сайд Монголын эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа
    11 цаг 40 мин
  • Г.Занданшатар УИХ-ын даргаар ажиллаж байхдаа нүүрсний оффтейк гэрээг нууцын зэрэглэлд авснаа мартсан бололтой
    11 цаг 48 мин
  • Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар дарга аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай
    14 цаг 1 мин
  • Шадар сайд С.Амарсайхан ОБЕГ-т Засгийн газрын хуралдаанаар шийдсэн автомашин, аврах ажиллагааны техник тоног төхөөрөмжийг хүлээлгэн өглөө
    14 цаг 6 мин
  • MCS групп мэдэгдэл гаргажээ
    14 цаг 25 мин
  • Хагас коксон шахмал түлшийг борлуулж эхэллээ
    15 цаг 27 мин
  • Богдхан уулын дугуй цагаан дээрх “Хангарьд”-ын хөшөөг шинэчиллээ
    15 цаг 35 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
    16 цаг 27 мин
  • Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газар ОНӨААТҮГ-ын ажилчдын дундаж цалинг 3.3 сая төгрөгт хүргэлээ
    19 цаг 2 мин
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганаар "2026 оны төсөв"-ийн хүрээний мэдэгдлийг хэлэлцэж байна
    19 цаг 29 мин
  • Ирэх онд 30 км борооны ус зайлуулах шугам угсарна
    19 цаг 37 мин
  • Шинзо Абэ агсныг хөнөөсөн этгээдийн шүүх хурлын тов гарчээ
    19 цаг 50 мин
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
    19 цаг 58 мин
  • НИТХ-ын дарга А.Баяр: Бусан Улаанбаатар хотууд бизнесийн хамтын ажиллагаатай корпорац байгуулах боломжтой
    20 цаг 3 мин
  • Өнөөдөр Балжинням, Дашням давхацсан билэгт сайн өдөр тохиож байна
    20 цаг 8 мин
  • Улаанбаатарт 13 хэм дулаан байна
    20 цаг 27 мин
  • Бор тээг. Хар будаг
    Уржигдар 19 цаг 25 мин
  • Азийн 13 дахь “Про боно” чуулга уулзалт Улаанбаатар хотноо амжилттай болж өндөрлөлөө
    Уржигдар 17 цаг 40 мин
  • Улаанбаатар хотод энэ онд 100.9 км авто замыг бүрэн шинэчиллээ
    Уржигдар 17 цаг 11 мин
  • Б.Гүнбилэг: Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 322 тэрбумын шатахууны тендерийг "Сод Монгол"-д өгсөн нь ашиг сонирхлын хуулийг зөрчсөн
    Уржигдар 16 цаг 52 мин
  • Teachers day: Багшдаа баярын мэндчилгээ болгон ДАЙХ шүлгүүд
  • Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болж байгаа Санае Такайчи гэж хэн бэ?
  • Маргаашаас худалдаалах ХАГАС КОКСОН түлшний тухай 10 баримт
  • Ханиадандаа "Битүү шөл" хийж уух жор
  • Манай Улсад айлчилж буй Туркийн батлан хамгаалахын сайд Яшар Гүлэр гэж хэн бэ?
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • О.Бат-Оргил: Миний сонгосон зам учраас жолоогоо барихад л аз жаргалыг мэдэрдэг
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • Бортээгийн ордод ямар ч компани үйл ажиллагаа явуулж эхлээгүйг баримтууд баталж байна
  • Тэтгэвэр нэмэгдүүлэх, тэтгэврийн зээлийн нөхцөлийг сайжруулах санал дүгнэлт боловсруулах ажлын хэсгээс холбогдох байгууллагын удирдлагуудтай уулзаж, чиглэл өглөө
  • “Оргил стар” хотхоноос Зайсангийн гүүр хүртэл 550 метр явган хүний замыг шинэчиллээ
  • 24 ФОТО: Сүхбаатар дүүргийн багш нарын баярын хурал боллоо
  • Гэр бүлээрээ боловсролын салбарт ажиллаж буй 8 өрхөд түрээслээд өмчлөх орон сууц олголоо
  • УИХ ирэх долоо хоногт хэлэлцэх асуудлууд
  • Цэцийн дарга Г.Баясгалангийн шүүгээнд хав дарагдсан УИХ-ын гишүүдийн “хэрэг”
  • ФОТО: Боловсролын салбарын цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхийг шаардсан багш нар Сүхбаатарын талбайд суулт хийлээ
  • УИХ-ын гишүүн Э.Болормаа, Л.Мөнхбаясгалан нарыг COP17 хурлын Тусгай элчээр томиллоо
  • Г.Батцэнгэл: Улстөржих бүртээ уул уурхайн салбар, хувийн хэвшлээ хэмлэх хэрэг байна уу?!
  • Угаартсан үед ХЭРХЭХ вэ?
  • Олон улсын Санхүүгийн корпорац Голомт банканд 160 сая ам.долларын санхүүжилтийг олголоо
  • Бортээгийн ордод ямар ч компани үйл ажиллагаа явуулж эхлээгүйг баримтууд баталж байна
  • MCS групп мэдэгдэл гаргажээ
  • Х.Нямбаатар: Барилгын компаниуд шугам сүлжээнүүдээ шинэчилж, зэвтэй усны асуудлаа шийдмээр байна
  • Гэр бүлээрээ боловсролын салбарт ажиллаж буй 8 өрхөд түрээслээд өмчлөх орон сууц олголоо
  • “Оргил стар” хотхоноос Зайсангийн гүүр хүртэл 550 метр явган хүний замыг шинэчиллээ
  • Ханиадандаа "Битүү шөл" хийж уух жор
  • Манай Улсад айлчилж буй Туркийн батлан хамгаалахын сайд Яшар Гүлэр гэж хэн бэ?
  • Г.Батцэнгэл: Улстөржих бүртээ уул уурхайн салбар, хувийн хэвшлээ хэмлэх хэрэг байна уу?!
  • ФОТО: Боловсролын салбарын цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхийг шаардсан багш нар Сүхбаатарын талбайд суулт хийлээ
  • Тэтгэвэр нэмэгдүүлэх, тэтгэврийн зээлийн нөхцөлийг сайжруулах санал дүгнэлт боловсруулах ажлын хэсгээс холбогдох байгууллагын удирдлагуудтай уулзаж, чиглэл өглөө
  • Ж.Золжаргал: Хятад Улсын татвар, хятад компанийн олсон ашгийн дүнд Монголын уурхай нэмэлт татвар төлж ирсэн гэдгээрээ логик зөрчилтэй, шударга бус байсан
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар дарга аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай
  • 24 ФОТО: Сүхбаатар дүүргийн багш нарын баярын хурал боллоо
  • Угаартсан үед ХЭРХЭХ вэ?
  • УИХ-ын гишүүн Э.Болормаа, Л.Мөнхбаясгалан нарыг COP17 хурлын Тусгай элчээр томиллоо
  • Маргаашаас худалдаалах ХАГАС КОКСОН түлшний тухай 10 баримт
  • Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болж байгаа Санае Такайчи гэж хэн бэ?
  • УИХ ирэх долоо хоногт хэлэлцэх асуудлууд
  • “Шилмэл мал-2025” үзэсгэлэн, дуудлага худалдаа боллоо
24 баримт
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болж байгаа Санае Такайчи гэж хэн бэ?
  • Маргаашаас худалдаалах ХАГАС КОКСОН түлшний тухай 10 баримт
  • Манай Улсад айлчилж буй Туркийн батлан хамгаалахын сайд Яшар Гүлэр гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото COP17 Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК