Тулгар төрийн 2229, Их Монгол Улсын 814, Ардын хувьсгалын 99 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын хүчит бөхийн барилдаанд шөвгөрсөн бөхчүүдээс допингийн шинжилгээ авахад гурван бөхийн хариу эерэг гарсан гэж мэдээлж байна. Тэр бүү хэл нэр, цолыг нь хүртэл бичсэн байгаа юм. Гэвч энэ мэдээлэл баттай гэхэд тун хэцүү.
Энэ жилийн наадмаас хойш өдийг хүртэл допингийн шинжилгээний хариутай холбоотойгоор албаны ганц хүн ган хийгээгүй. Допингийн шинжилгээ өгсөн зарим бөх одоо ч хариугаа сонсоогүй гэж байна. Тэгвэл шинжилгээний хариуг бөхчүүдээс түрүүлж мэдэх эрхийг хэн гэгч албан тушаалтан сэтгүүлчдэд хэлэв гэдэг нь сонин байна. Олон улсын жишгээр бол допингийн шинжилгээ өгсөн тамирчинд эерэг болон сөрөг хариуг үл харгалзан хамгийн түрүүнд хэлж, давтан шинжилгээ өгөх эсэхийг лавладаг.
Улмаар давтан шинжилгээний хариу (Б сорьц) эцэслэсний дараа хариуцсан албаны хүн нийтэд нэгэн зэрэг мэдээллэх учиртай.
Гэтэл өчигдөр улсын аварга П.Бүрэнтөгс допингийн шинжилгээнийхээ хариуг аваагүй гэсэн нь эргэлзээ төрүүлж байгаа юм. Хэрэв шинжилгээний хариу ирсэн бол шөвгөрсөн бөхчүүд бүгд танилцаж, ирээгүй бол бүгд отгон аварга шиг мэдэхгүй байх зохицуулалттай. Допинг хэрэглэсэн гэх гурван бөхийн тухай мэдээлэл худал бол хүний нэр төртэй холбоотой ноцтой асуудал үүснэ. Хэрэв тэрхүү мэдээлэл үнэн бол хэн, хэнд яаран хэлэв гэдгийг шалгаж болох. Хоёр жилийн өмнө манай нэгэн цуут тамирчин олон улсын тэмцээнд түрүүлсэнийхээ дараа допингтой нэр холбогдоход олон улсын холбоо нь хэрхэн зарласаныг бид мэднэ. Тэгээд шийтгэлийг ч чангахан амсуулсан.
Улсын баяр наадамд шөвгөрсөн бөхчүүдээс допингийн шинжилгээ авдаг болоод 21 жил өнгөрч байна.
Энэ хугацаанд спортын “хар тахал”-д нэр холбогдсон эрхмүүдийг өнөөдрийг хүртэл ном журмынх нь дагуу зарлаж байв. Улсын баяр наадамд шөвгөрсөн бөхчүүдээс допингийн шинжилгээг 1999 онд авсан бөгөөд 2002 онд аварга А.Сүхбатаас допинг илэрсэн нь анхны тохиолдол.
Үүнээс хойш 2003 онд начин Д.Батбаяр,
2004 онд заан Ц.Мягмарсүрэн, Г.Ганхуяг, 2006 онд гарьд Д.Рагчаа, аварга Г.Эрхэмбаяр,
2009 онд начин Ц.Сумъяабэйс, заан Б.Соронзонболд,
2011 онд харцага Г.Алтангэрэл, начин Ч.Цогбаяр,
2012 онд Б.Сугаржаргал, арслан Х.Мөнхбаатар,
2014 онд аймгийн арслан Б.Суманчулуун, Н.Адьяабат,
2016 онд начин Б.Баатарцол, цэргийн арслан Б.Ганзориг,
2018 онд гарьд Н.Ганбаатар, харцага А.Цацабшир,
2019 онд аварга Э.Оюунболд, начин Д.Цэрэнтогтох нараас илэрсэн.
Тэгвэл МҮБХ-ноос “Допинггүй Монгол бөх” хөтөлбөрийн хүрээнд танхимын барилдааны үеэр гэнэтийн шалгалт явуулахад улсын гарьд Ө.Бат-Орших, заан Б.Пүрэвсайхан, начин Э.Даш, аймгийн хурц арслан Б.Номиндалай, сумын заан С.Майнбаяр нараас эерэг хариу гарч барилдах эрхийг нь хоёр жилээр хасч байлаа. Тэгвэл Улсын баяр наадмаар допинг хэрэглэсэн бөхчүүдэд хэрхэн шийтгэл оногдуулсаныг эргэн сануулая.
2002 онд дархан аварга А.Сүхбатаас допинг илэрсэн ч шүүх буруугүй гэж үзсэн удаатай. Тэгвэл Б.Суманчулуун, Н.Адьяабат, Б.Ганзориг нарын цолыг хурааж, Б.Сугаржаргалын барилдах эрхийг зургаан сараар хасч, арслан Х.Мөнхбаатарын чимгийг хурааж, начин Б.Баатарцолын барилдах эрхийг нэг жилээр хасч, харцага Г.Алтангэрэл, начин Ч.Цогбаяр, гарьд Н.Ганбаатар, харцага А.Цацабшир, аварга Э.Оюунболдын цолыг хурааж, барилдах эрхийг нэг жилээр хассан удаатай.
Б.Жаргал