Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Сонгуулийн тухай хуулийн зарим заалт Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх маргааныг Үндсэн хуулийн Цэц дунд суудлын хуралдаанаараа дөрөвдүгээр сарын 16-ны өдөр буюу маргааш хэлэлцэх тов гарсан. Бага суудлын хуралдаан болсон, болоогүй,  гарын үсэг зурсан, зураагүй, зарим нэг гишүүн татгалзсан гэх бишгүй мэдээлэл тархсан. Үндсэндээ, Үндсэн хуулийн Цэц бага, дунд, их суудлын хуралдаан товлон зарладаг. Бага суудлын хуралдаан гурав, дунд суудлынх тав, их суудлын хуралдааныг 5-9 гишүүний бүрэлдэхүүнтэйгээр хуралдан маргааныг шийдвэрлэдэг. Харин энэ удаагийн дунд суудлын хуралдаан таван гишүүнтэй хуралдана. ҮХЦ-ийн есөн гишүүний хэн нь энэ  тавд багтах вэ. Энэ сонголт өдгөө хамгийн чухал болоод байна.  Учир нь, өдгөөгийн Ерөнхийлөгчийн санал болгосон гишүүд түүний төлөө ажиллана гэсэн хардлага бий учраас тэр юм.

Үндсэн хуулийн Цэцийн гишүүнийг зургаан жилээр томилдог. Энэ дагуу эргэн сануулахад, Үндсэн хуулийн Цэцийн гишүүн Н.Чинбатыг 2017 онд, Д.Солонго, Ш.Цогтоо  нарыг 2013 онд УДШ-ийн саналаар,  Д.Одбаярыг 2016 онд, Ш.Солонгыг 2018 онд, Г.Баясгаланг   2019 онд УИХ-ын саналаар, Н.Нанзаддорж, Г.Туулхүү, Б.Буяндэлгэр нарыг  Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын саналаар 2018 онд тус тус томилж байв.

Улсын Дээд шүүхээс санал болгосон Д.Солонго, Ш.Цогтоо нарын бүрэн эрх дуусгавар болсон тул орных нь гишүүнийг томилох үүргийг УИХ хүлээж, энэ нь ихээхэн маргаан, шүүмжлэл дагуулсан билээ. Харин Үндсэн хуулийн Цэцийг бүрэн бүтэн болгож байж, маргаантай олон асуудлыг шийдвэрлэхийг цаг үе шаардсан. Энэ дагуу УДШ санал болгож, ҮХЦ-ийн гишүүнээр Ж.Эрдэнэбулганыг санал болгон УИХ-аар хэлэлцэн дэмжиж, томилсон билээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Сонгуулийн тухай хуулийн зарим заалт Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх, өдгөөгийн Ерөнхийлөгч дахин нэр дэвших эрхтэй эсэх маргааныг  хэн нэгний зааваргүйгээр, улс төрийн ялангуяа өөрийг нь санал болгосон эрхмийн дохиургүйгээр шийдэх таван гишүүн хэн бэ. Тэд улстөржихгүйгээр Үндсэн хуулиа баримтлан маргааныг хууль журмын дагуу шударгаар шийдвэрлэж чадах уу. Үүнийг бид удахгүй харах болно.

У.Тэргэл