

Хорь шахам жилийн өмнө буюу 1993 онд Монгол улсын Баян- Өлгий аймагтай хил залгаа ОХУ-ын Алтай улсаас эрдэмтэд нэгэн ховор олдвор олжээ. Энэ бол Монголын хилээс хэдхэн километр зайд орших Укок хэмээх уулнаас олдсон, 2500 жилийн өмнө амьдарч байсан хатан хүний шарил байлаа. “Алтайн гүнж” хэмээн нэрлэсэн энэ эмэгтэйн шарил мөнх цэвдэгт 2000 гаруй жил нойрссон ч маш сайн хадгалагджээ.
Удалгүй энэхэүү мумийг Оросын эрдэмтэд нарийвчлан судлахаар Новосибирск рүү авч одсон юм.
Алтайнхан нутгийнх нь хөрснөөс олдсон онгон шарилыг эргүүлэн авчрахыг эрх баригчдаас удаа дараа хүсч байсан ч хадгалах орчин байхгүй гэсэн шалтгаар хойшлуулсаар байсан билээ. Шинэ зууны эхээр болсон газар хөдлөлт зэрэг байгаль дэлхийн гамшигт үзэгдлүүдийг гүнж эзгүй байгаатай холбон бөө нар тайлбарладаг байв. Нэгэн цагт Богд хаант Монгол улсын харъяат явсан тэлэнгүүд зэрэг нутгийн уугуул хүн амын дунд буруу гараар булшнаас нь хөндсөн шарил буюу Алтайн эзэн хилэгнэж бйана гэж үзэгсэд цөөнгүй. Сонгуульд ялбал “Алтайн гүнж”-ийг эргүүлж авчрах амлалттай нам хүртэл энэ хооронд гарч байв.
750 сая доллараар Уулын Алтай хотын төв музейг тоноглосны эцэст өнгөрсөн долоо хоногт ховор олдвор нисдэг тэргээр эх орондоо эргэн иржээ. Онгоцны буудалд “эрхэм зочныг” Алтай улсын засгийн газрын тэргүүн Ю.Антарадонов угтан авчээ. Шивээс нь хүртэл тод хадгалагдаж үлдсэн шарилыг онгоцны буудлаас эмнэлгийн машинаар шууд музейд аваачин Германаас авчирсан тусгай бүхээгт байршуулсан байна. Энэ бүхээг нь агаарын чийгшил, дулааныг зохих түвшинд байрьж байх үүрэгтэй ажээ. Мөн бөө нар Алтайн эзнийг тайтгаруулан аргадаж бөөлсөн байна.
24tsag.mn-ий тодруулга: Алтай улс нь ОХУ-ын бүрэлдхүүнд багтдаг Бүгд найрамдах улс. Монгол, Хятад, Казахстан улсууд болон Оросын Кемерово муж, Тува, Хакас улсуудтай хиллэдэг. Хүн ам 206 мянга. Нийслэл Горно-Алтайск.







Сэтгэгдэл (6)