Хятадын “Сяньхуа” агентлаг хэдхэн өдрийн өмнө БНХАУ том, дунд зэргийн 2900 болон бүх жижиг уурхайгаа долоон жилийн хугацаагаар хаахаар болсон талаар мэдээлсэн. Эдгээр 2900 уурхайны 900 нь ӨМӨЗО-ны нутагт байрладаг буюу нөөцийн хэмжээ их, улсдаа томд тооцогддог уурхайнууд байна.

Хятадын “Сяньхуа” агентлаг хэдхэн өдрийн өмнө БНХАУ том, дунд зэргийн 2900 болон бүх жижиг уурхайгаа долоон жилийн хугацаагаар хаахаар болсон талаар мэдээлсэн. Эдгээр 2900 уурхайны 900 нь ӨМӨЗО-ны нутагт байрладаг буюу нөөцийн хэмжээ их, улсдаа томд тооцогддог уурхайнууд байна.

БНХАУ-ын засгийн газар ийм шийдвэр гаргах болсон шалтгаанаа байгаль орчны доройтлыг сэргээх, нүүрсний нөөцөө гамнах, байгалийн баялагийг хууль бусаар шавхагдах явдлаас хамгаалах зорилготой хэмээн тайлбарлаж байна. Харин үндэсний “Чайна Дэйли” сонин “Сүүлийн үед манай улсад уурхайн осол ихээр гарч олон зуун хүн амиа алдаж байна. Үүний дунд нүүрсний уурхайн аюулгүй байдал хангалттай биш байгаа нь ослын ихэнх хувийг эзэлж байна. Тиймээс засгийн газар нүүрсний уухайнуудыг хаахаар шийдсэн” хэмээн бичжээ.

Хятад улс том жижиг нийлсэн нийт 28000 нүүрсний уурхайтай аж. Эдгээрийн 2000-ыг нь улс өмчилдөг байна. Дээрх шийдвэрийн дагуу үйл ажиллагааг нь зогсоож буй 2900 нүүрсний томоохон уурхайд улс өмчилдөг 2000-ын ихэнх нь багтаж байна.

Манай улсын нийт экспортын 32 хувийг  нүүрс эзэлж зуун хувь урд хөршид нийлүүлэх болсон юм. Монгол Улс өнгөрсөн жил 25 сая тонн нүүрс экспортолсон бол 2015 он гэхэд жилд 40-50 сая тонн, 2025 онд 90 сая тонн хүрнэ гэсэн судалгаа бий.

Гэтэл өнгөрсөн жил гурван тэрбум тонн нүүрс хэрэглэсэн Хятад нүүрсний хэрэглээгээ 2020 онд 4.5 тэрбум тонн болох тооцоо гарсан. Энэ үед тус улс жилд 800 сая тонн нүүрс импортлох шаардлагатай гэсэн үг. Гэхдээ энэ тоо улам ихсэхээр болов. Учир нь Хятад ихэнх уурхайгаа хаачихлаа.

Хятадын нүүрсний эрэлт ихэсч, манай улсын нүүрсний олборлолт, экспорт нэмэгдэж байгаа ч үнэ ханш нь дэлхийн зах зээлийн үнээс хямд 2-3 дахин хямд хэвээр байна. БНХАУ Австралийн нэг тонн нүүрсийг Монголынхоос 2-3 дахин илүү үнээр худалдан авдаг аж. Жишээлбэл Хятад манай нэг тонн коксжих нүүрсийг чанараас нь шалтгаалж 590-790 юаниар худалдан авсан судалгаа бий. Харин Австралийн нүүрсийг Тяньжин боомтоор 1350-1730 юаниар худалдан авсан байна.
Манай улс өнгөрсөн 2010 онд Хятадад 17 сая тонн нүүрсийг 867.1 сая ам.доллараар экспортолсон. Тэгэхээр урд хөрш манай нэг тонн нүүрсийг ердөө 53 доллараар авсан хэрэг.

2009 оны статистикаар Хятад улс 114500 сая тонн нүүрсний нөөцтэй бөгөөд энэ нь дэлхийн нүүрсний нөөцийн 14 хувийг эзэлж байсан байна. Одоо харин бүх жижиг болон 2900 том уурхайгаа хаасан Хятад долоон жил нүүрсээ нөөцлөөд Монголын хямд нүүрсийг шавхах болох нь ээ. Манай нүүрс дууссан цагт урд хөрш маань нөөцөлсөн нүүрсээ ихээр үнэлэх болов уу.