АНУ-ын Флорида мужийн иргэн, чулуужсан ясны наймаачин Эрик Прокопи Хятад, Монголоос хууль бусаар динозаврын ясыг хууль бусаар оруулж ирсэн хэрэгт бариавчлагдсан талаар "Guardian" мэдээллээ.

    АНУ-ын Флорида мужийн иргэн, чулуужсан ясны наймаачин Эрик Прокопи Хятад, Монголоос хууль бусаар динозаврын ясыг хууль бусаар оруулж ирсэн хэрэгт бариавчлагдсан талаар "Guardian" мэдээллээ.

    38 настай Эрик Прокопийг хуулийн шийдвэрээр өчигдөр үдээр гэрээс нь баривчилжээ. Манхеттанд баривчилгааны талаар мэдээлэл хийсэн өмгөөлөгч Прит Бхарара “Дурсгалт олдворуудыг тухайн улсынх мөн эсэхийг баталгаажуулж, хүлээсэн үүргийн дагуу эх оронд нь буцаана. Эрик Пропикигийн хууль бус хэрэг ингэж хаагдаж байна” хэмээн хэлжээ.

    Эрик Прокопиг хууль бус бараа бүтээгдэхүүн, хулгайлагдсан эд зүйлсийг хууль бусаар хил давуулан оруулж ирсэн мөн худал мэдээлэл өгсөн гэх үндэслэлүүдээр баривчилсан байна.

“Түүний 2010-2012 оны хооронд хууль бусаар АНУ-д оруулж ирсэн ихэнх чулуужсан яс нь Монгол Улсын уугуул өмч бөгөөд зөвхөн энэ улсад л байдаг нь тогтоогдсон” хэмээн шүүгчид мэдэгдсэн байна.

    Тэрээр Монголоос зөвхөн Тиранозавр батаарын ясыг хулгайлаагүй аж. Манай улсаас Сауролофусын чулуужсан ясыг Калифорнийн галерейд худалдсан, Галлимимус, Овирапторын ясыг мөн хууль бусаар авчирч худалдаалсан бөгөөд  жижиг биетэй нисдэг динозавр Мокрорапторын үлдэгдэл ясыг Хятадаас хууль бусаар оруулж ирж ашиг олсон нь мөрдөлтийн явцад тогтоогджээ.

Прокуроруудын мэдэгдсэнээр Эрик Прокопи “Өв” дуудлага худалдааны газарлуу мэйл бичсэн нь түүнийг буруутгах бас нэгэн үндэслэл болсон байна. Тэрээр мэйлдээ “Хэрвээ Монголын ерөнхийлөгч араг ясыг буцаан авч, хар зах зээлд төгсгөл тавихыг хүсч байгаа бол тэмцэлдэх болно. Тэр тэмцэл хар захынхныг газрын гүнлүү улам аваачих болно” хэмээн бичсэн байжээ.

    Эрик Прокопи АНУ-ын “Өв” дуудлага худалдааны газар Тиранозавр батаар үлэг гүрвэлийн ясыг тавдугаар сарын 20-нд дуудлага худалдаанд оруулж, 1.05 сая ам доллараар зарсан юм. Харин дуудлага худалдааг хууль бус хэмээн хойшлуулсан билээ. Учир нь МУ-ын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж хэргийг хууль бус хэмээн үзэж, гүрвэлийн ясыг монголд буцаан өгөх хүсэлт тавьснаар шүүх хурал эхэлсэн юм.

    Монгол улсын тал “Монголын нутгаас олдсон үлэг гүрвэлийн ясыг үндэсний өмч хэмээн үзэж, гадаадад экспортлохыг 1924 оноос хойш хуулиар хатуу хориглосон” хэмээн мэдүүлж эхний шүүх хуралд ялалт байгуулсан. Палентлогичид ч мөн монголын талын мэдүүлгийг дэмжиж байсан юм.

   Харин чулуужсан ясны худалдаачин Эрик Прокопи манай улсаас хууль бусаар авсан Тиранозавр батаарыг өөрийн болгох нэгэн нотолгоо олсон хэмээн мэдэгдэж байсан юм.

    Эрик Прокопигийн өмгөөлөгч Петер Томпа, Майкл МакКуллоу нар Монголд зарж буй гүрвэлийн ясны зургийг үзүүлж: “Энэ бол Монголд, Байгалийн түүхийн музейд зарагдаж буй Тиранозавр Батаарын шүд. Хэрвээ Монголд гүрвэлийн яс зарах нь хууль бус үйл ажиллагаа юм бол яагаад музейд шүдийг нь зарж байгаа юм бэ?” хэмээн мэдэгдэж, “Бид энэ зургийг нотолгоондоо танилцуулна. Монголын хууль газар нутаг дээрх бүх гүрвэлийн ясыг улсын өмч хэмээн үздэггүйг батална” хэмээн улайрч байсан юм.

Шүүх хурлыг 12 дугаар сар хүртэл хойшлогдсон хэмээн мэдэгдэж байсан ч гэмт этгээдийн буруу илэрснээр баривчлагдаж хэрэг хаагдлаа. Харин түүнд хэдэн жилийн ял оноож, хэрхэн шийтгэх, Монголын үнэт олдворуудыг хэзээ буцаан олгох зэрэг нь тодорхой бус байна.