Г.Занданшатар МШХ-ны ерөнхийлөгч. Гэвч нэрнээс цаашгүй эрхэм бололтой. Үг хэлэхдээ шатрын дэлхийн тэргүүний тухай товч танилцуулав. К.Илюмжинов 1962 онд төрсөн. 1905-2013 онд ФИДЕ-гийн ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байгаа хэмээн хэнэг ч үгүй худлаа ярив.

    FIDE буюу Олон улсын шатрын холбооны Ерөнхийлөгч Кирсан Николаевич Илюмжинов Монголд айлчлан ирсэн билээ. Тэрбээр өчигдөр Монголын шатрын холбооны ерөнхийлөгч Г.Занданшатартай уулзсан юм. Энэхүү уулзалтаар ирэх жил манай улсад дунд зохион байгуулагдах дэлхийн өндөр рейтингтэй 12 эмэгтэй шатарчны  “Их Дуулга” тэмцээний хамтын ажиллагааны санамж бичигт гарын үсэг зурлаа. Уг хамтын ажиллагааны хүрээнд 2018 он хүртэл Монголд зохион явуулагдах тэмцээнүүдийн талаар ч хэлэлцжээ.

    ДШХ, К.Илюмжиновын ивээл

    К.Илюмжинов "Нутаг нэгтэн, цус нэгтэн гэдгээрээ надад ямагт найдаж, итгэж болно" хэмээн уулзалтын төгсгөлд хэлсэн юм.

    Түүний хэлсэнчлэн ДШХ манай улсад ихээхэн ивээлтэй ажиллаж байна. “Их Дуулга” тэмцээнийг зохион байгуулахад зарцуулах хагас сая ам.долларыг ДШХ-той олон жил хамтран ажиллаж ирсэн ОХУ-ын “Хрономит” компани ивээн тэтгэхээр болсон. Үүнээс гадна Улаанбаатарыг дэлхийн шатрын нийслэл болгох зорилт тавьж шатрын ордон байгуулж өгнө хэмээн 2009 онд ноён К.Илюмжинов амласан. Хэрвээ шатрын ордныг баривал 2015, 2016, 2017 онуудад олон улсын томоохон тэмцээнүүдийг манай улсад зохион явуулахыг зорьж байна. 2018 онд ч Дэлхийн шатрын олимпиадыг зохиох эрхийг манай улсад ямар нэгэн шалгуургүйгээр шууд олгожээ.

    МШХ, Г.Занданшатарын бантан

    Дээрх уулзалт бидний "Шангрилла" хэмээн нэрлэдэг “Central tower”-ын долоон давхарт нэгэн тансаг ресторанд болсон. Харамсалтай нь энэхүү уулзалтыг зохион байгуулж буй байдлаас л МШХ хэрхэн ажиллаж буйг харж болмоор байлаа. Шатрын холбооны ерөнхийлөгч Г.Занданшатар түүхэн уулзалтыг хэрхэн бантагнуулсны зах зухаас товчлон хүргэе.

1.Тэрбээр уулзалтад ямар ч бэлтгэлгүй иржээ. Нээлтээс хэдхэн хоромын өмнө танхимд орж ирсэн Г.Занданшатар Монголын шатрын холбооны менежер, бусад монгол төлөөлөгчтэй чимээгүйхэн ярилцлаа. Уг яриагаар албаны хүмүүс үгээ нийлүүлж байгаа гэх хар, сэтгэгдэл өөрийн эрхгүй төрсөн билээ. Тэр нь ч удалгүй батлагдав.

2. Г.Занданшатар МШХ-ны ерөнхийлөгч. Гэвч нэрнээс цаашгүй эрхэм бололтой. Үг хэлэхдээ шатрын дэлхийн тэргүүний тухай товч танилцуулав. К.Илюмжинов 1962 онд төрсөн. 1905-2013 онд ФИДЕ-гийн ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байгаа хэмээн хэнэг ч үгүй худлаа ярив.

3. Үүгээр зогсоогүй ташаа мэдээлэл өгсөөр байсан нь Шатар нэртэй энэ эрхэм шатрынхаа ажилд хэр сэтгэлтэй ханддагийг бараг тодорхойлно. Тухайлбал, ойрын таван жилд манай оронд удаа дараалан зохион байгуулагдах дэлхийн хэмжээний олон тэмцээн зохиогдохоор болжээ. Гэтэл мань эр урд, хойно нь оруулаад 2018 онд болох тэмцээнийг 2015 онд зохиогдоно гэх мэтээр хооронд нь зөрүүлж зарлалаа.

4.  Ирэх жил дэлхийн өндөр рэйтингтэй эмэгтэй шатарчдын Гран-При буюу “Их дуулга” тэмцээн манай улсад болно гэж Г.Занданшатар хэлсэн ч К.Илюмжиновын үгнээс үнэнийг олж мэдэв. Зургаан үе шаттай уг тэмцээн гурван сарын дараа Швейцарьт эхлэх бөгөөд хамгийн сүүлийн шат нь л Эрдэнэт хотод өрнөх гэнэ. Бүтэн тэмцээн, төгсгөлийн шат хоёрын хооронд алд дэлмээс ч их зай бий гэдгийг Г.Занданшатар анзаараагүй бололтой. Үнэндээ тэрээр уг үйл ажиллагааны өмнөх багахан хугацаанд авсан мэдээллээ сэтгүүлчдэд тайлагнахдаа шалгалт өгч байгаа оюутнаас ялгарахааргүй байснаа анзаарсангүй.

5. Энэ шалгалтын турш нэгэн хөгтэй зүйл үргэлжилсээр байв. Уулзалт тансаг рестораны бяцхан буланд зохион байгуулагдсан. Хэдий танхим жижиг боловч олон хүн цугласан тэр газарт ноён К.Илюмжиновт нэг ч микрофон бариулсангүй, Г.Занданшатар өөрөө ч “улаан” хоолойгоороо ярьж зогсоход сэтгүүлчид түүний амнаас үг авчих санаатай аль болох ойртохыг хичээн, дуу хураагуураа сарвайцгаана. Энэ инээдтэй дүр зургийг МоШХ-ныхон урьдчилж хараагүй бололтой. Хаа очиж К.Илюмжинов Г.Занданшатараас чанга дуутай тулдаа үйл ажиллагааг гацаачихалгүй үргэлжлүүлсээр байв.

6. Үүнээс гадна бас нэгэн хачирхалтай зүйл уулзалтын турш өрнөлөө. Энэ уулзалт бүхэлдээ орос хэл дээр болсон боловч монгол хэл рүү орчуулаад өгөх үүрэгтэй нэг ч хүн тэнд байсангүй. МоШХ-ныхон олон сэтгүүлчээ орос хэлтэй мундаг гэж найдав уу? Эсвэл залуу үеийн сэтгүүлчдээ дүүрсэн танхимд оросоор “ус цас” сэтгүүлч байх магадлал 00,0% гэдгийг мэдсээр байж албаар зохион байгуулав уу гэж гайхмаар. Үнэндээ л “Чаддаг юм бол мэдээлэл аваарай” гэж сэтгүүлчдэд хандаж байх шиг санагдлаа.

7.  Гэвч тэнд цугласан сэтгүүлчдээс хамгийн ахмад нь болов уу гэж харахаар нэгэн эрхэм К.Илюмжиновт хандаж, шуудхан оросоор асуугаад орхилоо. Залуучууд бараг л “Хөөх” гэж уулга алдахын даваан дээр амаа гараараа дарсан болов уу. Асуулт ч оросоор, хариулт ч оросоор өрнөж залуу үеийн сэтгүүлчдийн ихэнх нь юу ч ойлгохгүй гөлөрч, хөдөлгөөнгүй зогслоо. Харин дэргэд нь хоёр талын албаны хүмүүс харьцангуй баярласан, талархсан шинжтэй өгүүлбэр болгоны араас толгой дохин, маш сайн орос хэлтэй гэдгээ гайхуулах мэт зогсоцгооно. Энэ яриа ч мөн орчуулгагүй хэдий ч тэдний дунд ямар асуудал сөхөгдсөнийг одоо сийрүүлье.

8. Ноён К.Илюмжинов өөрийн эх орон Халимагийн нийслэл Элстэй хотноо шатрын ордон байгуулсан. Үүний үр дүнд архидалт, гэмт хэргийн тоо эрс буурсан гэж Ё.Отгонбаяр тайлбарласан юм. Тэгвэл тэр 2009 онд манай улсын нийслэлд дээрх шатрын ордноо байгуулж өгөхөө илэрхийлсэн. Гэвч өдий хүртэл нэг ч шатрын ордон бий болоогүй нь Монголын талаас ажлаа хийж чадахгүй байгаатай холбоотой аж. Гэхдээ К.Илюмжинов арай ч ингэж хариулаагүй. “Ленин” клубын ард шав тавих ёслол хийж, тус клубыг буулгаад газар дээр нь ордон барих бол ФИДЕ хөрөнгийг нь бүрэн хариуцна гэж хэлсэн. ОХУ, Монголын төрийн өндөрлөгүүдтэй уулзаж хэлсэн, удахгүй шийдэгдэнэ байх гэж тэрээр тайлбарлалаа. К.Илюмжинов ордон барьж өгнө гэж амласан, түүнийгээ биелүүлэхэд хэзээд бэлхэн. Харин манай улс газрын асуудлаа шийдээгүй өдий хүрсэн нь Г.Занданшатар тэргүүтэй холбооныхонтой хамааралтай асуудал болж хувирав. Гэвч тэдний дунд ОРДОН гэдэг үгнээс зайлсхийж, бөөрөнхийлж, булзааруулсан нэгэн хэвийн үг гарч байсан нь ГАЗАР хэмээх ганцхан үг. Газар байхгүй учраас бид ордноо байгуулаагүй, одоогийн хотын удирдлага, Засгийн газраас та нар шаардаад өгөөч гэх утгатай гуйлтыг сэтгүүлчдэд тавьж байв.

9. Засгийн газар газрын асуудал шийддэг болчихжээ гэж үзэхэд К.Илюмжинов ордны тухай ам алдаж байх тэр үед ноён Г.Занданшатар өөрөө Гадаад харилцааны сайд байсан билээ. Үнэхээр нэрэнд нь хүртэл Шатар багтсан шиг сэтгэлдээ шатраа хадгалж байсан бол тэр Засгийн газрын хурлаар хэлэлцээд шийдэх боломж байсан гэж харагдах юм. Та өөрөө сайд байхдаа яагаад хийгээгүй юм бэ гэж ам асуухын завдалгүй сэтгүүлчдээс холдчихоод байлаа.

10. Ордон байгуулъя гэж үнэхээр бодож, хүсч байгаа бол ядаж хэдэн хүний суудалтай, ширээтэй, хэчнээн давхар барилга, ямар загвар шийдэлтэй байх вэ гэдгийг бэлдэж амжих хугацаа өнгөрсөн. Гэтэл ажлынхаа анхны гарааг ч хийгээгүйгээ Газар байхгүй гэх ганцхан өгүүлбэрээр халхлаад, Засгийн газрыг харж байна гэж улс төржүүлж байгаа нь МоШХ-ны удирдлага ажилдаа хойрго хандаж буйг илтгэх аж.

МоШХ-ны удирдлагууд ийм байдлаар ажиллаж байхад ирэх жилүүдэд болох дэлхийн хэмжээний олон тэмцээн хэр сайн болох нь эргэлзээтэй. Шатрын дэлхийн тэргүүнээ ганц удаа ирж байхад нь микрофон зоогоод өгчихөж чадаагүй МоШХ ордон бариулж авч дөнгөх нь мөн л эргэлзээ төрүүлнэ.

Дашрамд дуулгахад "Шангрилла"-гийн 17 давхарт хамгийн тансаг ресторан байдаг бөгөөд монголын "толгой" баячууд байнга үйлчлүүлдэг гэнэ. Гэтэл тэр рестораны танхимыг бүтэн цагийн турш ажлыг нь хааж, К.Илюмжиновтой гэрээ байгуулна гэдэг багагүй мөнгө зарцуулж байгааг илтгэнэ гэж учир мэдэх хүн хэлж байна. Тус рестораныг нэг цагийн турш түрээслэхэд дор хаяж 50 сая төгрөг байдаг гэж эх сурвалж мэдээлсэн юм.