“Bloomberg” Оюутолгойн төслийг замхарч магадгүй талаар бичжээ. Монголын Засгийн газар энэхүү төсөл дээр олон асуудал гаргаж, шахалт үзүүлж байгаа нь  Рио Тинтогийн 20 жилийн өмнө хөрөнгө оруулалт хийсэн ч амжилттай хэрэгжээгүй зэсийн уурхайн “Пангуна” төсөлтэй харьцуулахад хүргэж байна хэмээн сайт бичжээ. Нийтлэлийг тоймлон хүргэе.

   

    “Bloomberg” Оюутолгойн төслийг замхарч магадгүй талаар бичжээ. Монголын Засгийн газар энэхүү төсөл дээр олон асуудал гаргаж, шахалт үзүүлж байгаа нь  Рио Тинтогийн 20 жилийн өмнө хөрөнгө оруулалт хийсэн ч амжилттай хэрэгжээгүй зэсийн уурхайн “Пангуна” төсөлтэй харьцуулахад хүргэж байна хэмээн сайт бичжээ. Нийтлэлийг тоймлон хүргэе.

    Рио Тинтогийн хариуцаж буй Монголын алт, зэсийн төсөл дэлхийн хамгийн том зах зээлийн нэг Хятадын хажууд байрладаг нь ихээхэн давуу тал мэт ажиглагддаг. Гэсэн хэдий ч Монгол улс энэхүү төсөлд Рио Тинтод илүү хувь санал болгосон нь асуудал болоод байна. 

    Далайд гарцгүй орнуудаас хамгийн том хөрөнгө оруулалт авсан хэдий ч Монголын Засгийн газар Рио Тинтогийн 6.6 тэрбум долларын өртөгтэй төслийг менежментийн хувьд ихээхэн шүүмжилж байна. Хууль санаачлагчид энэхүү төсөлд илүү хувь эзэмшихийг хүсч байгаа бол Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж менежментийг нь илүү хянахыг хүсч байна. Тэрбээр эдийн засаг нь өсөлттэй байгаа улсынхаа Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ирэх зургадугаар сард хүч үзнэ. 

Монголын Засгийн газрын Оюутолгойн гэрээг дахин шинэчлэх хүсэлтэд Рио Тинто татгалзсан. Эдгээр шахалтууд нь Рио Тинтогийн Оюутолгойн төслийг 20 жилийн өмнө хөрөнгө оруулалт хийсэн ч амжилт олоогүй зэсийн уурхайн “Пангуна” төсөлтэй харьцуулахад хүргэж байна.

“Пангунагийн төсөл” гэж юу вэ?

Шинэ Гвиней улсын Буганвиль арал дээр хэрэгжүүлж эхэлсэн “Пангуна” төслийг орон нутгийн оршин суугчид эсэргүүцсэн учраас 1989 онд төслийг хаасан бөгөөд энэ хэрэг нь одоо хүртэл АНУ-ын шүүхэд шийдэгдээгүй хэвээр байгаа аж.

Буганвиль арлын оршин суугчид “Пангуна” уурхайн ашгийн хуваарилалт, уурхайгаас үүссэн байгаль орчны доройтлын улмаас эсэргүүцэл үзүүлж эхэлсэн байна. Уурхайн ажилтан Франшис Онагаар удирдуулсан олон тооны хүний эсэргүүцэл сүүлдээ улсаасаа салан тусгаарлах хөдөлгөөн болж хувирчээ. Шинэ Гвинейн Засгийн газар онц байдал зарлаж, үймээн болж буй уурхай руу цэрэг явуулсан нь жагсагчидтай мөргөлдөж олон мянган хүн амиа алдсан эмгэнэлт түүхтэй.

“Эдийн засаг нь хөгжиж байгаа орнуудын Засгийн газар баялагаа хуваарилахдаа, ашиг олохдоо итгэлтэй байж, хатуу байр суурьтай баримтлах хэрэгтэй” хэмээн Сиднейн Их сургуулийн эрдэмтэн Жеффри Нилсон ярьсан байна. 

Үндсэрхэг үзэл үү? Сонгуулийн шоу юу?

Улаанбаатарт байрлах "Monet Capital" хөрөнгө оруулалтын банкны аналист Видур Жайн “Би гадны сайтууд монголд уул уурхайн үндсэрхэг үзэл дэлгэрч байна хэмээн бичихийг олонтаа уншсаан. Гэвч энд амьдарч байгаа хүний хувьд тийм зүйл хараахандаа болоогүйг анзаарч байна. Зөвхөн Засгийн газар л энэхүү төсөлд хараа салгахгүй байгаа нь удахгүй болох сонгуультай холбоотой. Гадаадын хөрөнгө оруулагчид тэдэнд санал өгөхгүй учраас сонгуулийн сурталчилгааны нэг хэсэг болж байна” хэмээн ярьжээ. Энд мөн Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдоржийн байр суурь ч хамаарч байгаа юм.

Монголын Оюутолгойн төсөл долдугаар сард нийлүүлэлт хийж эхлэх бөгөөд 50 жилийн нөөцтэй хэмээгддэг. Энэ нь 1972-1989 оны хооронд гурван сая тонн зэс үйлдвэрлэсэн Пангунагийн уурхайн нөөцөөс гурав дахин илүү үзүүлэлт юм. Оюутолгойн төсөл Пангунагийн хар түүхийг давтахгүй хэмээн найдаж байна.