МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр болон түүний өмгөөлөгч С.Нарангэрэл, Б.Оюунбилэг, О.Сайнгэрэл нар Улсын дээд шүүхийн Ц.Зоригд хандаж гомдол гаргасан. Уг гомдолд Ерөнхий шүүгчийн ажлын албаны дарга М.Дамирансүрэн албан бичгээр хариу өгчээ. Дээрхи гомдлыг ямар үндэслэлээр нийт шүүгчдийн хуралдаанаар хэлэлцүүлэх боломжгүй үндэслэлээ хариуд тодорхой дурьдаагүйгээс гадна Дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч Ц.Зориг өөрөө хариу өгөөгүй нь хууль зөрчиж байна. Тиймээс МАХН-ынхан Ерөнхий шүүгч Ц.Зоригд мэдэгдэл гаргажээ. Уг мэдэгдлийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.
"Шүүх нь шударга ёсыг нийгэмд тогтоох байтал улстөрчдийн гар хөл болж, Үндсэн хуульд заасан хараат бус байдлаа алдаж, хуулийг хэрэгжүүлэх бус, хуулийг зөрчин, гажуудуулж нийгэмд шударга бус байдлыг хөхүүлэн дэмжиж буй гэж үзэж, энэхүү бусармаг үйл ажиллагаагаа нэн даруй таслан зогсоохыг шаардаж байна.
Улстөрийн зорилгоор, улстөрийн өрсөлдөгчөө хэлмэгдүүлэн зайлуулах замаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж нь өөрийн зарлигаар томилогддог шүүгчдийг гар хөлөө болгон МАХН-ын дарга Н.Энхбаярыг хилс хэрэгт ял шийтгэх байдлаар эрх, эрх чөлөөг нь үндэслэлгүйгээр хязгаарлаж буй нь монгол оронд шүүх засаглал дампуурсны хамгийн тод илрэл гэж үзэж байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж нь 2011 оны сүүлчээр Нийслэлийн ИТХ-ын төлөөлөгчидтэй уулзсан уулзалт, 2012 оны шүүх шинэтгэлийн асуудлаар зохион байгуулсан уулзалт, хэлэлцүүлэг, удаа дараа хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдэд өгсөн ярилцлага, үүний дотор сэтгүүлч Б.Ганчимэгт өгсөн ярилцлага зэрэгтээ МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр нарт холбогдох хилс хэрэгт ямар нэг санаачлага бүхий улстөрийн нөлөөтэй гэдгээ нотолсоор ирлээ.
Авилгатай тэмцэх нэрийдлийн дор хүний эрх, эрх чөлөө тэр тусмаа олон ургалч үзэл, намын харъяалал үзэл бодлоор ялгаварлан гадуурхдаг, улстөрчдийн хууль бус шахалт, нөлөөллөөс Монгол Улсын шүүхийг ангижруулж, хараат бус байх бодлогыг барьж ажиллахыг УДШ-ийн Ерөнхий шүүгч, шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга Ц.Зоригоос МАХН шаардаж байна.
Нийгэмд шударга ёсыг тогтоох, олон ургалч үзлээс үүдэлтэй төрийн алба хааж буй иргэд, төрийн алба хашиж байсан иргэдийг тухайн цаг мөчид төрийн эрх барьж буй улстөрчдийн шахалт дор хэлмэгдүүлж, хилсээр шийтгэж буй үйлдэл бүхэнтэй манай нам цаашид тэмцэж байх болно.
Бүх шатны шүүхийн шүүгч, ерөнхий шүүгч, УДШ-ийн ерөнхий шүүгчийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч томилдог ч Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс шүүх нь хараат бус байх байтал хараат байдлаар ажиллаж, улстөрийн захиалга бүхий зохиомол хэргээр бусдын эрх, эрх чөлөөг хязгаарлаж буй одоогийн практик, хэлмэгдүүлэлтийг үл зогсоосон тохиолдолд МАХН-аас суудал бүхий УИХ-ын гишүүдийн санаачлагаар бүх шатны шүүхийн шүүгч, ерөнхий шүүгчийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс томилогддог эрх зүйн орчинг өөрчлөх, шүүх засаглал нь улс төрөөс бүрэн хараат бусаар ажиллах боломжийг бүрдүүлсэн хуулийн төслийг өргөн барих болно.
Одоогийн үйлчилж буй хуулийн хүрээнд шүүх засаглал хараат бусаар ажиллах эрх зүйн орчин байгаа боловч түүнийг хэрэгжүүлэх хүсэл зориг шүүхийн болон шүүх засаглалын байгууллагын удирдлагуудад байхгүй байгааг монгол түмэн харж байна.
Монгол Улсын олон зуун иргэд тэр тусмаа манай залуу үеийнхэн шударга бус нийгмийн золиос болж, торны цаана өдөр хоногийг өнгөрүүлэх ёсгүй билээ.
Эрүү, иргэн, захиргааны хэргийн оролцогчид, цагдан хоригдож буй болон ял шийтгэгдсэн ялтан олон иргэдээс шүүх засаглал хэрхэн шударга, хараат бус ажилладаг талаар МАХН ойрын хугацаанд санал асуулга явуулах, судалгаа хийх аяныг эхлүүлэх болно. Энэхүү аяны үр дүнд шүүх засаглал хэрхэн шударга, хараат бусаар ажилладаг нотолгоо баримтыг бий болгох боломж бүрдэх бөгөөд тэрхүү үр дүнгээр шүүх засаглалын удирдлагад хариуцлага тооцох асуудлыг МАХН нь төр засаг олон нийтийн анхаарлын төвд тавих болно.
Шударга ёс ялах болтугай. Шударга ёсыг эрхэмлэгч улстөрийн намууд, ТББ, Иргэний хөдөлгөөн, иргэд энэхүү мэдэгдэлд үндэслэн бидэнтэй нэгдэхийг уриалж байна" гэжээ.
Б.Золбоо
Сэтгэгдэл (3)