Кыргиз улс БНХАУ-ын Шинжаан Уйгарын өөртөө засах орны коксжих нүүрсний
гол нийлүүлэгч болох гэж буй мэдээлэл БНХАУ-ын “South China Morning
Post” сонинд гарсан байна.
Киргиз улс, БНХАУ-ын Шинжаан Уйгарын өөртөө засах орны коксжих нүүрсний гол нийлүүлэгч болох гэж буй мэдээлэл БНХАУ-ын “South China Morning Post” сонинд гарсан байна. Уг нь Хятадууд манай Тавантолгойн нүүрсийг авна гэж байсан ч үнэтэй байна хэмээн голсон. Харин манайхан өмнөх гэрээнд тусгагдсан нүүрсний үнийг хямд байна хэмээн шинэчлэхийг хүсч байгаа. Одоогийн байдлаар Тавантолгой дээр ухаад гаргасан сая гаруй тонн буюу 30 гаруй сая ам.долларын нүүрс хураалттай байгаа аж. Хятад Монголоос татгалзаж Киргизийг сонгосон нь ердөө л "Чалько"-той учраа олж чадахгүй байгаатай холбоотой гэж шинжээчид үзэж байгаа юм. Өмнө нь байгуулсан гэрээнд тусгагдсан үнээрээ нүүрсээ заръя гэхээр нэг кг нүүрснээс зургаан ам.долларын алдагдал хүлээх учраас ийнхүү зогсолтын байдалтай байгаа юм. Гэтэл энэ хооронд Хятадууд Киргизтэй хамтарч ажилахаар болжээ.
Коксжих нүүрсний хэрэглээ өндөртэй Хятадад нь тус улсаас нүүрсээ төмөр авахаар төлөвлөж байгаа гэнэ. БНХАУ-ын төрийн өмчит “China Road and Bridge” корпораци Шинжааны Кашгар дахь төмөр замын өртөөгөө Кыргыз-Узбекийн хил дэх Карасу хоттой холбох шинэ төмөр замын ТЭЗҮ-ийг гүйцэтгэж эхэлжээ. Энэ шинэ төмөр замаар жилд 15 сая тонн ачаа тээвэрлэх бөгөөд ачаа эргэлтийн дийлэнх нь Киргизэд коксжих нүүрсний үйл ажиллагаа явуулдаг, Австралийн хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй “Celsius Coal” компанийнх байх гэнэ. Тус компани 2015 он гэхэд уурхайн үйл ажиллагаагаа эхлүүлж, эхний жилд хоёр сая тонн нүүрс олборлон, Шинжаан руу тээвэрлэхээр төлөвлөжээ.
2017 он гэхэд жилийн олборлолтын хэмжээгээ 5-8 сая тоннд хүргэх юм байна. Энэ талаар Киргизийн Эдийн засгийн сайд Сариев хэлэхдээ “Энэ оны эцэс гэхэд бүх асуудал шийдэгдэж, ирэх жилээс төсөл хэрэгжиж эхэлнэ. Төмөр зам барих ажилд 3-4 жил шаардлагатай. 2017 онд ашиглалтад оруулна” гэжээ.
Т.Хулан
Сэтгэгдэл (36)