Тавхан настай хүүхэд төрсөн эцгийнхээ гарт хэрцгийгээр тамлуулсан хэрэг гарч олон нийтийг цочроогоод байгаа. Урьд нь ч гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртсөн хүүхдүүдийн хэрэг илчлэгдсээр ирсэн. Харин тухайн үед хүн бүрийн ярианы сэдэв болж сенсаацлагдаад л өнгөрөхөөс хэтэрдэггүй. Тэгвэл энэ удаад Монголын залуус дэвчих ээ байж, хүүхдийн хүчирхийллийн эсрэг босохоор шийджээ. Өчигдөр шөнө “Лантуун дохио” бүлгэмийн залуус, фэйсбүүкч залуусын төлөөлөлтэй хамтарч хүүхдийн хүчирхийлэлтэй холбоотой, мөн энэхүү таван настай хүүгийн асуудлаар санал бодлоо солилцсон юм. Тэд хүүхдээ зоддог аавын шүүх хурлыг нээлттэй болгож ямар ял шийтгэл авч байгааг бусад аавуудад  жишээ болгон харуулья. Тэгснээр хүүхдээ хүчирхийлдэг бусад аавуудад томоохон сургамж болно гэх мэт өргөн хүрээтэй асуудлуудыг ярилцлаа. “Лантуун дохио” бүлгэмийн тэргүүн Ч.Ганжавхлантай уулзаж ярилцсан юм.

-Таван настай хүүхэд хүчирхийрлэлд өртсөн талаар залуус өөр өөрийн өнцгөөс дуу хоолойгоо хүргэсээр байна. Тэгэхээр маргааш “Лантуун дохио” бүлгэм мөн залуусын төлөөлөл Баянзүрх дүүргийн засаг даргад шаардлага хүргүүлж, хүүхдийн хэвтэж буй эмнэлэг дээр очно гэлээ. Энэхүү ажлынхаа талаар дэлгэрэнгүй тайлбарыг өгөхгүй юу?

- “Лантуун дохио” бүлгэмээс санаачилсан эл уулзалтанд эдийн засагч, хуульч, гэр бүлийн сэтгэлзүйч гээд л янз бүрийн ажил алба, мэргэжил, мэдлэгтэй залуус мөн оюутан, арван жилийн  хүүхэд гээд л хүүхдийн хүчирхийллийн эсрэг зогсож байгаа олон арван залуусын төлөөлөл оролцлоо.  Бид цуглаж таван настай хүүхдийн хүчирхийлэлд өртсөн талаар авч хэлэлцлээ. Өмнө нь маш олон хүүхдийн хүчирхийлэлтэй холбоотой хэргийг бид сенсаацлаад өнгөрөөсөн. Тэгвэл энэ удаад асуудлыг сенсаацлаад өнгөрөөчих биш бодитоор юу хийж чадах талаар нэлээн нухацтай авч хэлэлцлээ. Яг одоо гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртсөн нэг хүүхэд л олон нийтэд ил гарсан байгаагаас цаана нь өчнөөн ийм байдалтай амьдарч байгаа хүүхдүүд байгаа. Тэгэхээр цаадшаа бид хохироод, заазуурдуулаад, хүүхдүүдээ доромжлол, яргалал дотор амьдруулаад байх юм уу?.  Энэ байдлыг зогсоохын тулд залуучууд бид  юу хийж чадах вэ?.  Зүгээр л фэйсбүүк, твиттерээр лайк, шэйр хийгээд явах ёстой юм уу?. Ямартаа ч өчигдрийн уулзалтаар бодитой саналуудад хүрч чадлаа. Өнөөдрөөс эхлээд бид Баянзүрх дүүргийн засаг дарга, Нийлслэлийн хүүхдийн төлөөх байгууллагууд гэх мэт төрийн зүгээс анхаарал тавих ёстой байгууллагууд руу албан бичиг явуулж, залуус бөөнөөрөө очиж шаардлагыг хүргүүлэх гэж байна. Тэд залуучуудын үзэл бодол, шаардлагыг хэрхэн хүлээж авахыг харцгаая. Үүнийг олон нийтээрээ, хэвлэл мэдээллийн хяналт дор цааш нь явуулах болно. Хүчирхийлэл хаа сайгүй үйлдэгдэж байна. Маш олон хүмүүс үүнийг сенсаацийн хэмжээнд хүлээж аваад өнгөрөөж байна. Тиймээс энэ хүүхдийн хэрэг ирээдүйд болох олон арван аюулыг зайлуулах ёстой гэж бид үзэж байгаа.  Шударга бус аймшигтай байдлыг залуучууд тэвчихгүй болсон учир ийн дуу хоолойгоо нэгтгэж байна. Монгол хүн эрүүл аюулгүй нийгэмд амьдрах эрхтэй. Энэ эрхээ эдэлж, хангуулж чадахгүй бол үүнийхээ төлөө үгээ хэлэх ёстой.  Тиймээс бид эцсийг нь хүртэл явж,  Монголын залуучууд хүчирхийллийн эсрэг тэмцэх болно. 

-Хүүхдийн биеийн байдлын талаар холбогдох хүмүүсээс нь асууж тодруулсан уу?

-Эмчилгээ хариуцаж байгаа эмчээс нь асуухад хүүхдийн биеийн байдал дээрдэж байгаа. Эмчилгээ сайн хийгдэж байна гэсэн. Одоогоор Цэргийн Госпитальд хэвтэж байгаа.

-Өмнө нь хүүхдийн эрхэнд халдсан олон хэрэг гарч байсан. Гэтэл тухайн үед сенсаац болоод л өнгөрч байсан. Харин энэ хэрэг залуучуудыг бүр босоход хүргэж байгаа гэж ойлгож болох уу?

-14 настай охиныг нэг шөнийн дотор гурван удаа хүчирхийлсэн хэрэг гарсан. Мөн 15 настай охиныг хүчиндэж хүүхэдтэй болгосон хэрэг ч байна. Өдгөө долоон сартай жирэмсэн болсон байгаа. Өмнө нь долоон настай хүүхдийг зодсон гэх мэт арав орчим хэргийг бид сенсаацлаад л өнгөрч байсан. Өдгөө эл хэргийг үйлдсэн этгээд өнөөдөр хэдэн жилийн ял авсан, иймэрхүү хэрэг үйлдсэн тохиолдолд яах ёстой юм. Хүүхдийн эрхийн төлөө, хүчирхийллийн эсрэг хийж байгаа үйл ажиллагаа юу байна гэх зэрэг асуулт үргэлж хаалттай байдаг. Гэтэл гэр бүлийн хүчирхийлэл Монголд аймшигтай хэмжээнд хүрчихээд байна. Гэртээ эхнэрээ, эсвэл хүүхдээ зодоход цагдаа нар энэ бол ахуйн хэрэг гээд буцаачихдаг. Гэтэл гудамжинд хүнийг зодвол тэр нь эрүү үүсгэгдээд явдаг. Угтаа яг л ижилхэн бусдын бие махбодийг санаатай хохироож байгаа хэргүүд шүү дээ.

-Шүүх хурлыг нээлттэй болгохыг хүсч байна гэсэн. Ер нь зүйл ангийг нь судалж үзэхэд шүүх хурлыг нээлттэй болгох боломж байгаа юу?

-Энэ хүүхдийн эцэгт ямар хариуцлага хүлээлгэх бол гэсэн хүлээлт нийгэмд үүсчихлээ. Өнөөдөр бусдын биед санаатайгаар халдвал 5-8 жилийн ял онооно гэсэн зүйл заалт байдаг. Найман жил ял эдлээд гараад ирлээ гэж бодоход энэ хүүхэд 13 настай байх нь. Ингээд эцгийнхээ гарт дахин үрэгдэх магадлал байгаа. Тиймээс цаашдаа энэ асуудлуудыг ил тод явуулж, нээлттэй байлгахыг хүсч байна.  Олон нийтийн хүлээлтийг авчихсан аймшигтай хэргүүдийн талаар шүүх цагдаа болон төрийн байгууллагуудаас албан ёсны мэдээлэл хийх ёстой.

-Хуулиндаа Гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн хүмүүст зориулсан зүйл, заалт байдаг уу?

-Гэр бүлийн хүчирхийлэл эрүүгийн зүйл ангид орохгүй байгаа юм. Тэгэхээр энэ нь их буруу, учир дутагдалтай хуулийн тогтолцоо гэж бодож байна. Бусдын биед санаатайгаар гэмтэл учруулсан гэсэн зүйл ангиар ял шийтгэл хүлээх байх. Гэхдээ байнга дарамталж, яргалсан учир зүйл анги нь нэмэгдэж магадгүй. Хүүхдээ зодсон эцэгт ял шийтгэлийг нь хатуу оноогоосой. Цаашдаа энэ хэргээс сургамж авч, ирээдүйд ийм хэрэг гарахаас сэргийлэх үйл ажиллагааг маш сайн явуулах ёстой. Маш олон харгис эцгүүд, архи уудаг хүмүүс энэ зүйлээс сургамж авах нь зүйтэй. Хүүхдээ зодсоноор би шоронд суух ял үйлдэж байгаа юм гэдгийг ойлгуулах хэмжээгээр нийгэмд гаргаж ирэх нь чухал.

-Д.Дорлигжав прокурорт шаардлага хүргүүлнэ гэж байсан. Яг ямар шаардлага хүргүүлэх вэ?

-Гэр бүлийн хүчирхийлэл, хүүхдийн хүчирхийлэлийн тухай хууль зэрэгт залуус бид саналаа өгмөөр байна. Өнөөдөр иргэн хүнийхээ хувьд нийгэм дээр болж буй бодит байдалд үндэслээд бид өөрсдийнхөө санал бодлыг тусгах эрхтэй. Мөн шүүх хурлыг нээлттэй болгож болдоггүй юм уу. Хүн болгон энэ хэргийг яаж шийдэгдэхийг хүлээж байгаа. Гэтэл маш олон хэрэг “цагдан хорилоо, ял авчээ” гээд л зогсдог.  Ийм хэрэг үйлдсэн эцэг нь ер нь яаж шүүгддэг юм. Хэдэн жилийн ял оноодог юм. Үүнийг Монголчууд бид хармаар байна. Тиймээс шүүх хурлыг нь олон нийтэд нээлттэй явуулаач ээ гэсэн шаардлагыг ч бас тавих гэж байна. Одоогийн үйлчилж байгаа хүүхэд хамгааллын хуулинд 25/1, 25/3 гэсэн зүйл анги байдаг.  Энэ зүйл ангиудыг шударгаар хэрэгжүүлээч ээ гэсэн шаардлагуудыг ч тавина.

-Энэ төрлийн гэмт хэрэг гарахад яг юу нөлөөлж байна гэж бодож байна?

-Нийгмийн сэтгэлгээ нөлөөлдөг. Ядуурал байгаа ч үүнийгээ дагаад хүмүүс ухамсаргүй болсон байна. Тэр хүмүүс архиар амьдралаа торгоож байгаа. Гэтэл тухайн хүмүүс өөрийнхөө хэмжээнд сэтгэж байгаагаараа эл хэргийг үйлддэг.  Хоёрдугаарт  хууль эрх зүйн орчин муу байна. Өнөөдөр уулын орой дээр байгаа айлд хүчирхийлэл үйлдэгдэхэд хэдэн минутын дараа тэнд цагдаа, онцгой, 103 очих бол гэдэг надад маш сэжигтэй санагддаг. Энэ нь гэр бүлийн хүчирхийллийн таван тохиолдлоос нэг нь цагдаа дээр бүртгэгддэг гэсэн албан бус судалгааны илрэл юм.  Мөн нэгэн жишээ дурдахад, 14 настай охин хүчиндүүлчихээд цагдаагийн газарт очиход байцаагч нь 40 настай, булай биетэй, эрэгтэй цагдаа байдаг. Тэгэхээр 14 настай охин хүчиндүүлчихээд ямар сэтгэлзүйтэй очих нь ойлгомжтой. Тиймээс тэнд яагаад эмэгтэй цагдаа очиж болдоггүй юм. Мөн тусгай сэтгэлзүйч ажиллаж болохгүй гэж үү. 40 настай, том биетэй, төрийн хувцастай цагдаагаас сүрдээд тэр охин болсон явдлыг ярих уу?. Түүнчлэн, хөтөлж байцаах гэдэг зүйлийг ч зогсоох ёстой. Өнөөдөр улс төржсөн эсвэл ямар нэг намын залуучуудын нэгдэл тэмцэл явуулаагүй. Сайн дураараа дуу хоолойгоо нэгтэж буй залуус цуглаж зөвшилцөж байгаа нь маш зөв зүйл юм.