Эрүүл мэндийн сайдын 2013 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн 453 тоот тушаалаар Олон улсын хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрхийг хамгаалах өдрийг тохиолдуулан жил бүрийн 12 дугаар сарыг “Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрүүл мэндийн дэмжих сар” болгон зарлаж, аяныг эхлүүллээ. Энэ талаар өнөөдөр ЭМЯ-ны Сургалт мэдээллийн төвд хэвлэлийн бага хурлыг зохион байгуулсан. Уг хуралд ЭМЯ, НЭМГ, Сэргээн засах үндэсний төв, Дауны холбоо, АИФО төрийн бус байгууллагын төлөөлөл оролцож, сарын аяны хүрээнд болон цаашид хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрүүл мэндийг хамгаалахад ямар үйл ажиллагаа явуулах талаараа сэтгүүлчдэд мэдээлэл өгсөн юм.
Дэлхийн нийт хүн амын 15 орчим хувь нь ямар нэгэн байдлаар хөгжлийн бэрхшээлтэй гэсэн судалгаа байдаг бөгөөд Монгол Улсын хэмжээнд 117 мянга гаруй хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн байдгаас 28 орчим мянга нь хүүхдүүд байдаг аж.
Энэ сарын хугацаанд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрүүл мэндийг дэмжих сарын турш эдгээр иргэдэд үзүүлэх, тусламж, үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээ авахтай холбоотой учирч байгаа саад бэрхшээлийг багасгах, санхүүгийн эрсдэлийг бууруулах, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрүүл мэндээ хамгаалах зөв хандлагыг дэмжих, тэдэнд ээлтэй орчинг бий болгоход чиглэсэн арга хэмжээг авч ажиллахыг Эрүүл мэндийн сайд бүх шатны эрүүл мэндийн байгууллагын удирдага, захирал, дарга, эрхлэгч эмч нарт үүрэг болгожээ.
Монгол Улсын Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр, “Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн эрхийн тухай” НҮБ-ын конвенцийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө, “Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөгжил, хамгааллын бодлого-шинэчлэл” үндэсний чуулганаас гаргасан зөвлөмжийн биелэлтийг хангах зорилгоор эрүүл мэндийн байгууллагууд үйл ажиллагааны онцлог болон хамрагдах хүн амын хүрээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрүүл мэндийн үйлчилгээг эрчимжүүлэх ажлыг эхлүүлж байгааг ЭМЯ-ны БХЗГ-ын Эмнэлгийн тусламжийн хэлтсийн дарга Я.Амаржаргал онцлов.
“Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрүүл мэндийн дэмжих сар”-ын аяны хүрээнд багагүй ажлыг хийхээр төлөвлөсөн байна. Тухайлбал,
- Анхан шатны өрхийн эмнэлэгүүд харьяалалын хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн үзлэг, хяналтыг сайжруулах, сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгөх, хөгжлийн бэрхшээлийг эрт илрүүлэх “Эх хүүхдийн эрүүл мэндийн дэвтэр”-ийн тэмдэглэлт, хөтлөлтийн талаар 0-3 настай хүүхдийн эцэг, эх, асран хамгаалагч нарт зөвлөгөө өгөх өдөрлөгийг зохион байгуулах,
- Төрөлхийн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн тоог бууруулах зорилгоор ургийн хөгжлийн гажиг, удамшлын эмгэгийг эрт оношлох, анагаах ухааны удамзүй, пренатологийн оношилгооны лабораторийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, хамрагдах хүрээг нэмэгдүүлэхэд чиглэгдсэн ажлуудыг зохион байгуулах,
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд үзүүлэх эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулж, ээлтэй үйлчилгээ, орчинг бүрдүүлэх зорилгоор Эрүүл мэндийн яам, Италийн “АИФО” Төрийн бус байгууллага, “Тулга 5” студи, “Оюуны Дархлаа” ТББ-ын сэтгүүлчдийн клуб хамтран “Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд ээлтэй эмнэлэг” шалгаруулах аяныг зохион байгуулж 2014 оны 5 дугаар сарын 13-нд дүгнэх,
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хараат бус байдал, эрүүл мэнд, нийгмийн харилцаанд тэгш оролцох боломжийг нь хангах зорилгоор эрүүл мэндийн байгууллагын угтах үйлчилгээний ажилчдад хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд шаардлагатай өвөрмөц үйлчилгээ болон дохионы хэлний сургалтыг зохион байгуулах,
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдийн тусгай сургуулиудын ахлах ангийн хүүхдүүдэд нөхөн үржхүйн эрүүл мэндийн талаар мэдээлэл зөвлөгөө өгөх,
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийг нийгэм хамт олонд тулгуурлан сэргээн засах хандлагыг олон нийтэд түгээх үүднээс сэтгүүлч, уран бүтээлчдийн дунд шилдэг бүтээлийн болзолт уралдааныг 2013 оны 12 дугаар сарын 03-наас 2014 оны 1 дүгээр сарын 15-ны хооронд зарлах,
- “Тэгш дүүрэн” хөтөлбөрийн хороодын зохицуулагч нарын оролцоотойгоор дүүргүүдийн эрүүл мэндийн нэгдэлүүдэд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн амны хөндийн эрүүл мэндийн үзлэг, оношилгоо, эмчилгээг хийх зэрэг олон ажлыг урт болон богино хугацаанд хийхээр төлөвлөжээ.
- Анхан шатны өрхийн эмнэлэгүүд харьяалалын хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн үзлэг, хяналтыг сайжруулах, сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгөх, хөгжлийн бэрхшээлийг эрт илрүүлэх “Эх хүүхдийн эрүүл мэндийн дэвтэр”-ийн тэмдэглэлт, хөтлөлтийн талаар 0-3 настай хүүхдийн эцэг, эх, асран хамгаалагч нарт зөвлөгөө өгөх өдөрлөгийг зохион байгуулах,
- Төрөлхийн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн тоог бууруулах зорилгоор ургийн хөгжлийн гажиг, удамшлын эмгэгийг эрт оношлох, анагаах ухааны удамзүй, пренатологийн оношилгооны лабораторийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, хамрагдах хүрээг нэмэгдүүлэхэд чиглэгдсэн ажлуудыг зохион байгуулах,
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд үзүүлэх эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулж, ээлтэй үйлчилгээ, орчинг бүрдүүлэх зорилгоор Эрүүл мэндийн яам, Италийн “АИФО” Төрийн бус байгууллага, “Тулга 5” студи, “Оюуны Дархлаа” ТББ-ын сэтгүүлчдийн клуб хамтран “Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд ээлтэй эмнэлэг” шалгаруулах аяныг зохион байгуулж 2014 оны 5 дугаар сарын 13-нд дүгнэх,
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хараат бус байдал, эрүүл мэнд, нийгмийн харилцаанд тэгш оролцох боломжийг нь хангах зорилгоор эрүүл мэндийн байгууллагын угтах үйлчилгээний ажилчдад хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд шаардлагатай өвөрмөц үйлчилгээ болон дохионы хэлний сургалтыг зохион байгуулах,
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдийн тусгай сургуулиудын ахлах ангийн хүүхдүүдэд нөхөн үржхүйн эрүүл мэндийн талаар мэдээлэл зөвлөгөө өгөх,
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийг нийгэм хамт олонд тулгуурлан сэргээн засах хандлагыг олон нийтэд түгээх үүднээс сэтгүүлч, уран бүтээлчдийн дунд шилдэг бүтээлийн болзолт уралдааныг 2013 оны 12 дугаар сарын 03-наас 2014 оны 1 дүгээр сарын 15-ны хооронд зарлах,
- “Тэгш дүүрэн” хөтөлбөрийн хороодын зохицуулагч нарын оролцоотойгоор дүүргүүдийн эрүүл мэндийн нэгдэлүүдэд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн амны хөндийн эрүүл мэндийн үзлэг, оношилгоо, эмчилгээг хийх зэрэг олон ажлыг урт болон богино хугацаанд хийхээр төлөвлөжээ.
