зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.10
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Ойд цэвэрлэгээ хийгээгүйгээс 5.8 их наяд төгрөгийг алддаг

2013-12-22
0
ЖИРГЭХ

    IMG_3065-300x173БОНХЯ-наас 2014 онд ойн цэвэрлэгээний ажлыг орон даяар эхлүүлэхээр төлөвлөсөн.  Манай орны ойн сангийн нөөцийн 76.3 хувийг болц гүйцсэн, хөгширсөн ой эзэлдгээс түймэр, хортон шавжид өртөмтгий, салхи, шуурганд өөрөө ихээр унах болсон нь ойн төлөв байдалд муугаар нөлөөлж байна. Тухайлбал, цэвэрлээгүй ойн унанги, хатсан мод, мөчир гишүү, мод бэлтгэлийн үлдэгдэл нь үндэс, гол иш, модлогоор хооллогч 160 орчим зүйлийн хөнөөлт шавжийн тоо толгой хэт олшрох таатай нөхцлийг бүрдүүлж ойн экосистемийг эмзэг болгож байна. Ойн цэвэрлэгээнээс гарах бүтээгдэхүүнээр мод, модон материалын зах зээлийн эрэлт, нийлүүлэлтийн тодорхой хэсгийг зохицуулах замаар хууль бус мод бэлтгэлийг бууруулах боломжтой юм.

Ой цэвэрлэгээ хийснээр байгалийн аясаараа нөхөн сэргэх нөхцөл бүрдэж, ойн төлөв байдал сайжирна. Мөн шатах материалын нөөц жилд 2,4 сая м3-ээр багасаж , түймрийн эрсдлийг бууруулах, цэвэрлэгээнээс гарах модлогоор модны хэрэгцээг тодорхой хэмжээнд хангаж, хууль бус мод бэлтгэл буурах юм. Үүнээс гадна ойн нөхөрлөл, ойн мэргэжлийн аж ахуйн нэгж, ажилгүй иргэд байнгын ногоон ажлын байраар хангагдаж, орон нутагт орох төсвийн орлогын хэмжээ нэмэгдэж, иргэдийн амьжиргаанд бодит дэмжлэг болох юм. Хэлэлцүүлгээр зарим хүмүүс ойн цэвэрлэгээ хийхийн эсрэг саналтай байсан тул энэ талаар ШУА-ийн доктор З.Цогтоос ойн цэвэрлэгээ хэрэгтэй эсэх талаар тодрууллаа. Тэрээр “Аливаа зүйл шинжлэх ухаанд тулгуурлан хөгжих учиртай. Ой бол нөхөн сэргээгддэг баялаг. Ойг цэвэрлэснээр устаж үгүй болно, муудна, алга болно гэж үгүй. Харин ч залуу мод нь ургаж бие гүйцэн сайхан болно. Гэхдээ цэвэрлэгээг эдийн засаг талаас авч үзэхээс илүү мэргэжлийн хүмүүсээр хийлгэх хэрэгтэй”-г чухалчиллаа. Мөн төлөөлөгчид ойгоо хэрхэн цэвэрлэж, сайхан болгох талаар гарц хайх хэрэгтэйг хүн бүхэн хэлж байсан. Үйлдвэр хөдөө аж ахуйн яам ойн цэвэрлэгээнээс гарах модыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулахад анхаарч ажиллах аж. Энэ талаар тус яамны газрын дарга Г.Баярсайхан хийсэн судалгаагаа танилцууллаа. Манай орны ойн санг экологи эдийн засгийн үнэлгээгээр үнэлэхэд  62.2 сая шоо метр буюу  5.8 их наяд төгрөгийн түүхий эд байгальд үрэгдэж үгүй болж байна. Тиймээс нийт ойн нөөцийн 70 хувь ойн гүнд байдаг учир хамгийн түрүүнд ойн зам гаргаснаар ажлаа эхлэх боломжтой. Энэ жил төсөл боловсруулж 4 аймгийн 12 сумын 370 км ойн замын ерөнхий сүлжээний зураглал гаргажээ. Мөн 30 км ойн төв зам байгуулах зураг төсөл гаргасан байна.

Манай улс 10 сая ам.долларын шахмал хавтан, 20 гаруй сая төгрөгийн шахмал хавтангаар хийсэн мебель модон тавилгыг импортоор оруулж ирдэг. Модон тавилганы түүхий эд нь ойн цэвэрлэгээгээр гарсан мод, цавуу хоёр учраас дотооддоо үйлдвэрлэх боломжтой гэж үзжээ. Одоогоор улсын хэмжээнд 20 гаруй шахмал түлшний үйлдвэр үйл ажиллагаа явуулж байна. Хамгийн том нь Хялганатад бий. Олон жил хуримтлагдсан үртэс ашигладаг тус үйлдвэр түүхий эдийн нөөцгүй болж байгаа аж. Тиймээс ойн цэвэрлэгээнээс түүхий эд авч ашиглах боломжтой юм.

Элэгдэлд орсон хөрсийг сайжруулахын тулд ойн хаягдлаар био нүүрс гарган ашиглах туршлага дэлхийн орнуудад дэлгэрчээ. Мөн бага өртгөөр ойн хаягдлыг ашиглан дизель түлш үйлдвэрлэх боломж бий гэв. Энэ оноос ойн хаягдлыг ашигласан аж ахуйн нэгжүүдэд зээлийн хүүгийн хөнгөлөлт үзүүлэх юм байна.

Дархан-Уул аймгийн нөхөрлөлүүдийн ажлын үр дүн нь сүүлийн гурван жил түймэр гараагүй гэдгээр үнэлэгдэж байна. Тус аймагт одоогоор 60 гаруй нөхөрлөлтэй болж нэмэгдсэн байна. Тэд ойн цэвэрлэгээг хийхдээ доод тал нь 25 нөхөрлөлийг хамруулдаг аж. Цэвэрлэсний дараа ой мод тэлж ургаж байгааг судалгаагаар тогтоожээ. Гарсан хөгшин мод, унангиар түлш бэлтгэхийн зэрэгцээ, хавтангийн үйлдвэрт нийлүүлж, тэр ч бүү хэл дизель түлш үйлдвэрлэх түүхий эд болдог байна.  Чуулганаар хэлэлцсэн дараагийн нэг асуудал бол ойн тооллого. Монгол Улсын нийт газар нутгийн найм гаруйхан хувь нь ойгоор бүрхэгдсэн талбай байдаг. Өнгөрсөн хугацаанд ойгоо тоолж байгаагүй бөгөөд ирэх жил тоолохоор төлөвлөөд байна. Мөн хэлэлцүүлгээр хэрхэн тоолох, үр дүн нь ямар байх талаар хэлэлцлээ.  Ойгоо олон улсын стандартын дагуу тоолж, ойн нүүрстөрөгчийн шингээх чадавхийг гаргаж, уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах чиглэлээр олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллах боломжтой болох юм байна. Өмнө нь манайх ойгоо тоолоогүй болохоор төсөл хөтөлбөрүүдэд хамрагдаж чаддаггүй байсан гэнэ. Үүнээс гадна таримал ойг улс нөхөн худалдаж авах боломжийг ч судалж эхэлжээ. Одоогоор худалдаж авах тариф нь өндөр биш ч бага багаар нэмэгдүүлэхээр төлөвлөжээ.

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Автомашингүй өдрөөр хязгаарлалтын бүсэд цахилгаан скүтер, мопед, цахилгаан мотоцикл нэвтрүүлэхгүй
“Өгөөмөр” техникийн захын ойролцоо газар чөлөөлж, авто болон явган замыг шинээр барина
Дуу чимээний стандарт децибель 74 байх ёстой ч мото, суррон, бүдүүн яндантай авто машиных 110 давж байна
“Улаанбадрах 300 МВт цахилгаан станц” төслийн ТЭЗҮ-ийг “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн мэргэжлийн зөвлөлөөр хэлэлцэнэ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (2)

  • Зочин (103.26.194.137)
    modnii uildveruudiig haah heregtei, ed nar odoo tseverleh nereer oigui bolgoh nee
    2013 оны 12 сарын 22 | Хариулах
  • amjilt (85.1.156.68)
    Ter heden tsaatanguud nvvj suudallahdaaa shurgaag heech zaluu moddoor oromjoo barij 14 honog tutamd nvvdelledeg . Edgeer hvmvvs vnendee mongoliin hoimoriig ezegnen duusgah ni eeee . Hurdan arga hemjeee avch huuli gargahgvi bol arai l bisheee . Tedniii omnoh buudallasan buurin deereee hezeech dahin buudalladaggvi geed sar jileer ni tootsoh yum bol asar ih too garna . Yg oiruuu orohod heden bvdvvn hogshin mododoos oor yu ch baidaggvi mash siireg baahan hojuul uud l bh bolson bn .
    2013 оны 12 сарын 22 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Ө.Шижир: МАН-ынхан зарлаж байгаад хулгай хийдэг болох нь ээ, монголчууд та бүхэнд хариуг чинь барина аа
    7 мин
  • Автомашингүй өдрөөр хязгаарлалтын бүсэд цахилгаан скүтер, мопед, цахилгаан мотоцикл нэвтрүүлэхгүй
    32 мин
  • “Өгөөмөр” техникийн захын ойролцоо газар чөлөөлж, авто болон явган замыг шинээр барина
    42 мин
  • Н.Жанцан: Улсын Бага Хурал Монгол Улсад олон намын тогтолцоотой хууль тогтоох байгууллага үйл ажиллагаа явуулж болно гэдгийг үлгэрлэж чадсан гавьяатай
    55 мин
  • У.Бямбасүрэн: “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоох шалтгаан болсон нөхцөл байдал арилж байна
    1 цаг 48 мин
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаар гаргасан шийдвэрүүд
    2 цаг 32 мин
  • Дуу чимээний стандарт децибель 74 байх ёстой ч мото, суррон, бүдүүн яндантай авто машиных 110 давж байна
    2 цаг 46 мин
  • Иргэдийн санал, санаачилгыг Засгийн газрын шийдвэрт тусгах D-GOV.mn цахим систем нэвтрүүллээ
    3 цаг 1 мин
  • Б.Чойжилсүрэн: Нар болон салхиар цэнэглэдэг станцад хөрөнгө оруулагч олдохгүй байна
    3 цаг 11 мин
  • “Улаанбадрах 300 МВт цахилгаан станц” төслийн ТЭЗҮ-ийг “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн мэргэжлийн зөвлөлөөр хэлэлцэнэ
    3 цаг 32 мин
  • М.Энхцэцэг: Бид дулаанаа хэмжиж чадахгүй бол хянаж, хэмнэж чадахгүй
    3 цаг 34 мин
  • Т.Ням-Очир: Сурах бичгийг сурагчдад олгохдоо сугалаа сугалуулж яасан ч болохгүй
    4 цаг 31 мин
  • УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Улс төрийн хэлмэгдэгсдийн дурсгалын өдрийг тохиолдуулан хүндэтгэл илэрхийллээ
    5 цаг 14 мин
  • "Халзан бүрэгтэйн" орд газрын асуудлаарх Ерөнхий хяналтын сонсголд Ховд аймгийн Мянгад сумаас 50 иргэн оролцуулах хүсэлт гаргав
    5 цаг 27 мин
  • ФОТО: Хар дарсан жилүүдийг бүү мартагтун!
    6 цаг 3 мин
  • ТӨСӨВ 2026: Монголд болох СОР-17 бага хуралд зориулж 217.1 тэрбумыг зарцуулна
    6 цаг 45 мин
  • "Digitalization & AI in Mining Geology 2025" олон улсын хурал болж байна
    7 цаг 20 мин
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
    8 цаг 11 мин
  • Засгийн газрын хуралдаанаар дараах асуудлыг хэлэлцэж байна
    8 цаг 32 мин
  • Чингэлтэй дүүргийн 5 дугаар хороонд байрлах хуучнаар “Нарны титэм” барилгын “Ж” блокийн барилгыг хувьчлах нээлттэй дуудлага худалдаанд урьж байна
    8 цаг 56 мин
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • Хамтдаа дуулсан дуунууд- С.Жавхлан, Т.Баясгалан
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Монгол Улсын Засгийн газар болон "Газпром" НХН хоорондын хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • “Автомашингүй өдөр”-өөр дараах гудамж, замуудыг хаана
  • “Rhyme” УСК-ны орон нутаг дахь нээлт Хөвсгөл, Дархан, Эрдэнэтэд энэ сарын 6,7-ны өдрүүдэд болно
  • Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн "Мөнгөний бодлого" сэдвээр МУИС-ийн оюутнуудад лекц уншлаа
  • Голомт банк AI Academy Asia нар хамтран "AI for Women 100x100" хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ
  • Хубилай хааны мэндэлсний 810 жилийн ойд зориулсан бөхийн барилдаан хойшилжээ
  • Б.Батбаатар сайд төрийн яамыг төрлийнхөө хүмүүсээр дүүргэх нь ээ... 
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Газпром” НХН-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга А.Б.Миллерийг хүлээн авч уулзлаа
  • Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2026 онд баримтлах үндсэн чиглэлийн төслийг олон нийтэд нээлттэй хэлэлцүүллээ
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
  • “Автомашингүй өдөр”-өөр дараах гудамж, замуудыг хаана
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • Монгол Улсын Засгийн газар болон "Газпром" НХН хоорондын хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Газпром” НХН-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга А.Б.Миллерийг хүлээн авч уулзлаа
  • Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2026 онд баримтлах үндсэн чиглэлийн төслийг олон нийтэд нээлттэй хэлэлцүүллээ
  • “Rhyme” УСК-ны орон нутаг дахь нээлт Хөвсгөл, Дархан, Эрдэнэтэд энэ сарын 6,7-ны өдрүүдэд болно
  • Өнгөрсөн наймдугаар сар 1940 оноос хойш тохиолдож байгаа бага тунадастай 38 дахь сар боллоо
  • Ус цаг уур, орчны шинжилгээний салбарт шинэ үеийн супер компьютерын технологи нэвтэрлээ
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх БНСУ-ын Ерөнхийлөгч И Жэ Мёнтой утсаар ярилаа
  • Э.Бат-Амгалан: Барилгын салбарын 100 жилийн ойг салбарын хөгжил, шинэчлэлийн стратегийн эргэлтийн цэг болгоно
  • С.Амарсайхан: Франц улстай Онцгой байдлын салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ
  • Байгалийн дурсгалт газруудын хилийн заагийг тогтоосноор хамгааллын менежментийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ
  • Хубилай хааны мэндэлсний 810 жилийн ойд зориулсан бөхийн барилдаан хойшилжээ
24 баримт
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
  • Зэсийн шинэ орд болох ОЮУТ ордын талаарх онцлох баримтууд
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК