2013 онд шинжлэх ухааны салбарт урьд өмнө хэзээ ч гарч байгаагүй байгалийн сонин үзэгдэл болж, уламжлалт технологийг халах хэд хэдэн нээлтүүд хийгджээ. Ингээд шинжлэх ухааны салбарын онцлог содон үйл явдлыг нэрлэж байна.
Солирын бороо
Солирын бороо
Хоёрдугаар сарын 15-нд хамгийн том тэнгэрийн эрхэс дэлхийд буусныг ажиглагчид дүгнэсэн юм. ОХУ-ын Челябинскт 10 мянган тонн жинтэй солир буусны улмаас 1000 гаруй хүн бэртэж гэмтсэн билээ. Энэхүү ховор үзэгдэл нь эрдэмтдэд бага гаригуудын мөргөлдөөнийг судлахад таамаглаж байгаагүй боломж олгосон юм.
Нарнаас халуун цэгт хүрэв
Өнгөрсөн гуравдугаар сард Насагийн “Voyager-1” хөлөг нарнаас халуун газар хүрч чадлаа. Тэд халуун хийгээс бүрдсэн нарны аймгийн бүсэд үлдсэн гэж мэдэгдсэн юм. Есдүгээр сард уг туршилт амжилттай хэрэгжиж, оддын хоорондох бүсэд амжилтай нэвтэрсэн байна. “Voyager-1” хөлгийг сансрын уудам дахь гаригуудыг судлах зорилгоор 1975 онд зохион бүтээсэн ажээ.
3D аргаар гар буу хэвлэв
“BBC” агентлаг 3D технологиор бүтээсэн анхны бууг бүтээсэн талаар мэдээлсэн юм. Дизайнер Коди Вилсоны бүтээл нь хүссэн бүхнээ хэвлэж, ашиглах боломжтой гэдгийг танилцуулсан билээ. Яг л жинхэнэ буу шиг буудах боломжтой уг гар бууг хэвлэн гаргахад мэргэжилтнүүд металлын нунтгийг лазер технологиор хайлуулах арга хэрэглэсэн гэнэ. Чухамдаа металлаа хайлуулах нь л асуудал болохоос, яг хэвлэн гаргах ажиллагаа нь хуванцраар аливааг хэвлэн гаргахтай зарчмын хувьд адил ажээ.
Тэнгэр, эрхсийг толидох боломж
Мөн өнгөрсөн тавдугаар сард “Ice Cube” туршилтыг хийснээр одон орон судлалын салбар бас нэгэн шатаар ахисан байна. Энэ нь өмнөд туйлын мөсийг шатааж, нарны аймгийн гаднах өндөр энергитэй нейтрон хэсгүүдийг ууршуулах юм. Гэрлийн долгионы янз бүрийн хугарлыг ашиглан од эрхсийн нарийн ширхгүүдийг зургийг буулгах боломжтой. “Planck” телескопоор гэрлийн тусламжтайгаар мэдээлэл цуглуулах юм.
Хамгийн халуун жил боллоо
Өнгөрсөн есдүгээр сард НҮБ-ын шинжээчид уур амьсгалын өөрчлөлт бодитой оршиж эхэлсэнийг баталсан юм. Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх Засгийн газар хоорондын мэргэжилтнүүдийн хэсэгт ажиллаж байгаа эрдэмтэд дэлхийн дулаарлын 95 хувь нь хүнээс хамааралтай бий болсон гэж дүгнэжээ. Эрдэмтэд 2013 оныг түүхэнд байгаагүй хамгийн дулаан жил боллоо гэж зарласан юм. Дулаарал цаашид ч энэ хэвээр үргэлжлэх магадлалтай гэж таамаглаж байна.
Нано төхөөрөмж боловсронгуй болжээ
Стэнфордын их сургуулийн судалгааны багийнхан анх удаа компьютер технологийн аргаар нано гуурс гаргаж авсан юм. "Cedric" гэж нэрлэдэг энэ төхөөрөмж нь одоо бидний хэрэглэж байгаа электрон төхөөрөмжүүдээс хамгийн жижиг бас хамгийн хурдан нь юм.
Түүхийн зангилааг тайлжээ
2013 онд 4000 жилийн настай эртний хүний үлдэгдлийг Ирландаас олжээ. Намгийн дундаас олдсон эрэгтэй хүний ДНК нь неандерстали хүний үед хамаарах юм. Энэ олдвор нь эртний хүмүүсийн хооронд цус ойртолт болон эрлийзжүүлэлт байсныг гэрчилжээ. Мөн эртний хүмүүсийн нүүдлийн талаарх таамаглалыг шийдвэрлэсэн.
Шинэ шатахуун
2013 онд АНУ-д анх удаа занарын хийг экспортод гаргаж эхэлжээ. Хоёр тэрбум долларын өртөгтэй хэрэгжсэн энэхүү төслийн хүрээнд шинэ түлш нь уламжлалт байгалийн хийг орлох юм.
Тархины бүтцийг судлав
Сансарын аялал бодит зүйл боллоо
Сансараас дэлхий рүү илгээсэн бичлэг
Одон орон судлаач Крис Хадфелд сансарт хэрхэн амьдардаг талаар сонирхолтой видео бичлэг хийж, эх дэлхий рүү илгээсэн юм. Таталцах хүч байхгүй жингүйдлийн орчинд хэрхэн унтаж амарч, хооллож байгаа сонирхолтой түүхийг түүний аяллаас үзэх боломжтой.
Сэтгэгдэл (3)