Энэ оноос "зам ашигласны төлбөр" гээчийг жолооч нараас авах болсон талаар яригдаж байгаа. Тэгвэл энэ тухай иргэд төдийлөн ойлголтгүй яваа юм. Тиймээс бид зам ашиглалтын төлбөрийн талаарх мэдээллийн дагуу дараах сурвалжлагыг бэлтгэлээ.

Ер нь зам ашигласны төлбөр авч эхлэхээр болсон талаар сонсож, мэдсэн иргэд ховор байсан юм. Мөн энэ талаар сонссон иргэдээс дургүйцэх хүн ч цөөнгүй байсныг хэлэх нь зүйтэй болов уу. Юутай ч эхний ээлжинд Нийслэлийн авто замын газрын шалган бүртгэх товчооны нэгжийн дарга Т.Сугираас зарим зүйлийг тодрууллаа.

-Зам ашигласны төлбөр авах болсон талаар яригдаж байгаа. Энэ талаар иргэд төдийлөн ойлголтгүй байх шиг байна?

-НИТХ-ын энэ оны арваннэгдүгээр сарын 28-нд хуралдсан хурлаар шинэ журам баталсан байгаа. Тодруулбал, Нийслэлийн авто замаас авах хураамжийн асуудал буюу авто зам ашигласны төлбөрийг хэлэлцэж, баталсан. Мөн энэ дагуу энэ сарын 1-нээс орон нутгийн тээврийн хэрэгслийг Тээврийн товчоогоор орж ирэхэд нь моторны багтаамж, ачааны даацаас нь хамааруулж өөр, өөр татвар авахаар болсон.

-Тэгэхээр орон нутгийн тээврийн хэрэгслээс өмнө нь 500 төгрөгний татвар авдаг байсныг нэмсэн гэсэн үг үү?

-1000-5000 төгрөгний татвар авч байгаа. Тухайлбал, 3.5 тонн хүртэлх жинтэй машинаас 1000 төгрөг, "Зил 130" зэргээс  2000 төгрөг авна. Харин Улаанбаатар, Багануур, Налайх, Багахангайн машинуудаас товчоогоор орж, гарахад нь татвар авахгүй.

-Тэгвэл авто зам ашигласны татварыг хэрхэн авч эхлэх вэ. Татварын төлбөрийн хэмжээг хэрхэн зохицуулсан бэ?

-Моторны багтаамжаас нь хамаарч 20-70 мянган төгрөгний татвар авна гэж заасан. Тухайлбал, моторны багтаамж 2000-3000 хооронд байвал 30000, тэрнээс дээш бол 40000-70000 болж байгаа. Тэгэхээр том оврийн, дөрвөн голтой ачааны машинаас хамгийн өндөр  татварыг авна гэсэн үг.

-Яг хэзээнээс энэ татварыг авч эхлэх вэ?

-Улсын авто машины үзлэг эхлэхтэй зэрэгцэж авна. Жилд нэг л удаа татвар авч байх юм. Одоо бол зөвхөн орон нутгийн машинаас л товчоон дээр татвар хурааж байгаа.

-Тэгэхээр төлөвлөгөөний дагуу яг хэдэн сар хүртэл татвараа авч дуусгахаар тогтсон бэ?

-Наймдугаар сард хүртэл татвараа авч дуусгана гэж тооцоолсон.

-Ер нь манай улсын хэмжээнд хэчнээн авто машин байдаг вэ. Тэдгээрээс нийт хэчнээн төгрөг санд бүрдүүлэхээр төлөвлөв?

-Улаанбаатар хотын хэмжээнд 400000 орчим машин байдаг гэх тоо баримт бий. Үүнээс яг замын хөдөлгөөнд оролцож байгаа нь 300 орчим мянга байх. Энэ жил нийт 9.2 тэрбум төгрөгийн татвар авна гэж тооцоолсон.

-Энэ мөнгө улсын төсөвт орох уу?

-Зам байнга элэгдэлд орж, засвар үйлчилгээг шаардаж байдаг. Тиймээс Нийслэлийн авто замын санд тогтмол мөнгө байх ёстой. Энэ үүднээс авто зам ашигласны мөнгө Нийслэлийн авто замын санд орохоор төлөвлөгдсөн.

-Жолооч нар энэ асуудалд хэр хандаж байгаа юм бол. Иргэдээс янз бүрийн судалгаа, санал авч үзсэн үү?

-Ойлгох хэрэгтэй шүү дээ. Энэ бол хууль. Нийслэлийн замын цагдаагийн газар, Нийслэлийн татварын газартай хамтарч ажиллах учир хүндрэл бэрхшээл гарахгүй байх гэж бодож байна.

-Ер нь бусад орны хувьд авто замын татварыг авдаг болов уу. Үүнийг хэрхэн зохицуулдаг вэ?

-Монголд хамгийн бага авдаг. Бусад оронд хамаагүй өндөр татвар авна. Жишээлбэл, Францад 1000 км явах болгонд л 7.6 евро авч байх жишээтэй. Зах зээл хөгжсөн оронд зам ашигласны татвар авах нь нийтлэг үзэгдэл. Монголд одоо л анх  хэрэгжих гэж байна.

Харин энэ талаар жолооч нар ямар бодолтой байгааг сурвалжлахад "энэ талаар огт сонсоогүй. Ер нь иргэдийн халааснаас мөнгө салгах гэсэн л  нэг арга байна" гэх мэтээр дургүйцэн ярьж байв.

Ингээд жолооч Д.Наранцацралтай авто зам ашигласны төлбөрийн талаар ярилцлахад "Ер нь жолооч нар авто оношлогоонд орохдоо хэд хэдэн татвар төлдөг. Тухайлбал, агаарын бохирдол зэргийг төлдөг. Тэгж байхад дахин зам ашигласны төлбөр өгнө гэдэг хэцүү. Адаглаад оношлогоонд орох гэж ямар их чирэгдэл, дараалал үүсдэг билээ дээ. Ер бол иргэдийн дургүйцэлтэй тулгарах л байх. Замаа ч олигтой янзалж чадахгүй байж мөнгө авахаа л бодох юм" гэв.