
Нэг: УИХ-ын сонгуульд суудал авч чадаагүй бүх жижиг намуудыг татан буулгана
Монгол Улсын Үндсэн хуулиар иргэд өөрсдийн үзэл бодлынхоо төлөө эвлэлдэн нэгдэх эрхтэй л дээ. Тэгвэл АН-ынхан өөрсдийн эрхийн төлөө эвлэлдэн нэгдсэн улс төрийн жижиг гэх намуудыг татан буулгахаа зарлав. Өөрөөр хэлбэл 2016 оноос эхлэн парламентад суудал авч чадаагүй улс төрийн намуудыг татан буулгая гэдэг дээр санал нэгдсэн байна. Энэ бодлогоо Улс төрийн намуудын тухай хуулиар зохицуулах гэнэ. АН-ын бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбатын тайлбараар бол улс төрийн намыг 800 хүн гарын үсгээ цуглуулаад байгуулдаг үйл явц нь хэтэрхий хялбар байгаа аж. АН-ынхны үзэж байгаагаар бол парламентад суудалгүй жижиг гэх намууд сонгууль дөхөхөөр улс төрийн шантааж хийхээс өөр бусад хэлбэрээр үйл ажиллагаа явуулдаггүй гэнэ. Зарим нэг нам даргаасаа өөр гишүүнчлэлгүйг ч онцолжээ. Өөрөөр хэлбэл АН-ынхан бусад жижиг намуудыг шантааж хийдэг гэж үзжээ.
Эрх баригчид энэ бодлогоо хэрэгжүүлнэ гэвэл Б.Жаргалсайхны, С.Оюуны, М.Энхсайхны намууд бүгд алга болно. Тэднийг ирэх сонгуульд суудал авна гэж итгэхэд хэцүү. Өөрөөр хэлбэл АН-ынхан улс төрийн гурав дахь хүчнийг улс төрөөс шахан зайлуулах бодлогоо ийнхүү ил тод зарлав. Б.Жаргалсайхан сүүлийн үед эрх баригчдыг ихээхэн магтах болсон. Тэр магтаалаар булдаг хүмүүсийнхээ бодлогоор улс төрөөс бүр мөсөн холдож ч мэдэхээр байна.
АН-ын энэ асуудал нийгэмд ихээхэн дуулиан шуугиан дэгдээх нь гарцаагүй. Учир нь эрх баригчдын энэ шийдэл ардчилалаас, Үндсэн хуулийн зарчимаас ухарсан хэрэг юм.
ХОЁР: Орон нутгийн Засаг даргын тамгын газар төрийн институци мөн эсэхийг шийдвэрлэнэ
АН-ын дараагийн гаргасан этгээд шийдвэр бол нутгийн өөрөө удирдах ёсны байгууллага нь төрийн институт мөн эсэхийг үзэх шаардлагатай гэж Ардчилсан намын бүлгийн гишүүд санал нэгджээ. Өөрөөр хэлбэл аймаг, сумын захиргааг төрийн институци гэж үзэх үү гэдэг асуудлыг гаргаж ирж. Энэ бас л их дуулиан дэгдээнэ. Үндсэн хуулиараа төрийн бүтэц гэж үзэж ирсэн. Нөгөө талаараа аймаг, сумын захиргааг төрийн бүтэц биш гэж үзвэл төрийн тухай ойлголт ихээхэн бүрхэг болж ирнэ.
Мөн АН-ынхан аймаг, сум, дүүргийн ИТХ-ын төлөөлөгчийг сонгоход улс төрийн намууд оролцдоггүй болох заалтыг Улстөрийн намуудын тухай хуульд суулгаж өгөхөө зарлав. Ингэснээр аймаг, дүүрэг, сумын иргэд өөрөө өөрсдийгөө дэвшүүлээд өрсөлдөх замбараагүй байдлыг бий болгох асуудлыг хөндөж байна.
ГУРАВ: 2016 оны сонгуулийг 38:38 гэсэн хувилбараар явуулна
АН-ынхан ард түмнээс шууд сонгогддог зарчимаас ухарч байна. Өөрөөр хэлбэл тэд 2016 онд сонгогдох 76 гишүүний 38-ийг листээр, 38-ийг нь ард түмнээс сонгогдохоор хуульчлахаа тунхаглав. Одоо бол гишүүдийн 48 нь тойргоос, 28 нь намын нэрээр сонгогдсон байгаа.
Ингэснээр ард түмний шууд сонголт хэмээх ойлголт устаж байна. Үр дүнд нь намын листээр УИХ-ын гишүүн болох хүмүүсийн тоог нэмж байна гэсэн үг юм. АН-ынхан өөрсдийн намын рейтингээ бусад бүхий л улс төрийн хүчнээс илүү гэдэгт итгэж байгаа учраас ийм шийдлийг гаргаж ирэв. Мэдээж тэд олонхиороо хүч түрэн энэ хуулиан батлуулах нь гарцаагүй юм.
Сэтгэгдэл (30)