24tsag.mn сайт энэ удаад чимээгүй хэрнээ нийгэмд тархасаар байгаа гэмт үйлдлийг ил гаргах гэж байна. Бидний амьдралд ч  энэ зүйл тохиолдсоор байгааг үгүйсгэж болохгүй юм.

 Тодруулбал, цахилгааны мөнгө авч байгаа нэрийдлээр хүссэнээрээ мөнгө нэмж, луйвар хийдэг монтер, бичигч нарын хэргийг ил гаргах цаг хэдийнэ болжээ.  Цахилгааны мөнгөн дээр хэл ам хийгээд, ам хамраа билүүдээд яваад байдаг иргэд ховор. Харин хэдэн төгрөг гарсаныг нь чимээгүйхэн өгчихдөг хүмүүс олонтаа. Тэгвэл иргэдийн гэмгүй сэтгэлийг ашиг олох хэрэгслээ болгосон хүмүүс цөөнгүй байгааг дуулгах нь зүйтэй биз ээ.

Иргэн Д.Дашдаваа нь СХД-ийн 27-р хорооны нутаг дэвсгэрт байршилтай өөрийн өмчилж авсан газарт үндэсний “Хас” ресторан болон авто гаражийн үйлчилгээ явуулдаг байжээ. Улмаар эхний хэдэн саруудад цахилгааны мөнгө нь 500-800 мянга гарч байсан ч гэв гэнэт л 3.6-4 сая болж нэмэгдсэн аж. Тиймээс ямар учиртай болохыг нь холбогдох албаныхнаас тодруулж, өргөдөл, гомдол өгч гүйсээр байгаа боловч их мөнгө бичиж өөрсдийг нь залилсан ажилтанг халчихсан гэдэг шалтгаанаар хохирлыг нь барагдуулж өгөхгүй байгаа юм. Үүгээр зогсохгүй өндөр гарсан цахилгааны төлбөрөө өгөөгүй хэмээн тогийг нь тасалж, тухайн газрыг ч хаалгаа барихад хүргэжээ.

    Юутай ч хэрэг явдлын талаар иргэн Д.Дашдаваагийн эхнэр Б.Анударьтай уулзаж ярилцсан юм.

-Манай гэр бүл СХД-т “Хас” рестораныг банкнаас их хэмжээний зээл аваад ажлуулж эхэлсэн.  Улмаар “Утаагүй Улаанбаатар” төрийн бодлогоо дэмжин, иргэн хүний үүргээ ухамсарлан, байгууллагынхаа халаалтаа цахилгаан тогоогоор халааж эхэлсэн. Мэдээж тэр цахилгаан тогоог тог бага зарцуулдаг, чанарын шаардлага хангасан болохоор нь ч сонгосон.  Гэтэл цахилгааны төлбөр  эхний саруудад хэвийн бөгөөд сард 500-800 мянган төгрөг гардаг байсан ч өнгөрөгч оны 10 сард 4 сая төгрөг, удаах 11 сард 3.650.000 төгрөг гарч эхэлсэн. Ингээд 2013 оны 12 сарын 30-ын өдөр төлбөр төлөөгүй гэсэн шалтгаанаар тог тасалсан.

-Тэгэхээр одоо болтол танайх тогоо таслуулсан байдалтай байгаа юм уу?
-Уг нь энэ оны нэгдүгээр сарын 7-ний өдөр цахилгаан эргүүлэн залгасан. Бид хөлдсөн барьсан зүйлээ янзалж цэгцлээд  тухайн сарынхаа 15-нд ресторанаа дахин ажлуулсан. Гэвч  үйл ажиллагаагаа явуулаагүй байхад дахин 1.640.000 мянган төгрөгийн төлбөрийг гаргасан байсан.  Улмаар хөдлсөн зүйлүүдээс болоод мөн цахилгааны төлбөр өгөөгүйгээс дахиад л тоггүй байхад хүрсэн. Бид аргаа барсандаа яагаад гэнэт цахилгааны төлбөр нэмэгдэх болсон шалгаанаа олохыг хичээн СХД-ийн хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвд ажилладаг Ц гэгчид мөнгө өгч байж энэ хэргийг илрүүлсэн.

-Мөнгө өгч цахилгааны төлбөрөө яагаад нэмэгдсэнийг мэдсэн гэлээ. Тэр Ц гэгч нь хэрхэн мэдсэн юм бол?
-Ц нь манай байгууллагыг он гарсанаас хойш шинээр хүлээн авч байгаа ажилтан гэж өөрийгөө танилцуулсан.

Анх түүнтэй ярихад “Танай нэг сарын цахилгааны төлбөр 5.800.000 гарсан байна. Би үүнийг 1.000.000 болгон бичилтэд оруулж өгч чадна. Харин та надад 500.000 мянган төгрөг өгчих, цагаан сар болох гээд мөнгө хэрэгтэй байна” гэсэн. Тохирсон ёсоор мөнгөө шилжүүлсэний дараа “Энэ сард нэг сая төгрөг болгон бичиж чадсангүй. Дараа сард нь яг нөхөөд оруулаад өгье” гэсэн. Ингээд манай цахилгааны төлбөрийг 1.640.000 болгон билл гаргасан байсан. Тэгэхээр ингэж дур мэдэн нөхөж оруулна гэдэг чин яг юу гэсэн үг вэ.  Ард иргэд энэ хүмүүст мэхлэгдэж байна шүү дээ. Өөрөөр хэлбэл, авлигын ажилтан, бичигч нар хамтран амаараа тохиролцон, иргэдийг ноцтой хохироож байгаа хууль бус, бусармаг үйл ажиллагаа явуулдаг болохыг бид ингэж баталсан. 

-Энэ бүхэн яг баримттай юу. Холбогдох газруудад хандсан уу?
-Бүх зүйл нь баримттай. Ярьсан яриа сэлтийг нь ч буулгаж авсан.  Бид бас энэ хэрэгт  манай цахилгаан төлбөрийг 2013 онд бичдэг байсан бичигч Э, авлигын ажилтан Г нарыг буруутай гэж үзэж байгаа. Эхний ээлжинд  СХД-ийн Хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвд хандсан. Гэвч тэд УБЦТС компанид ханд гэсэн. Улмаар Улаанбаатар цахилгаан түгээх газарт хандсан  боловч тэд тухайн цахилгааны мөнгийг бичсэн ажилтанг халчихсан учир өөрсдөө учраа ол гэсэн зүйл ярьсан. Өөрсдийнх нь ажилчид ийм хариуцлагагүй үйлдэл гарсан байхад шууд л танайх тогны мөнгөө өг хэмээн шаардсаар байгаа.  Бид мөн ШӨХТГ-т хандсан. ШӨХТГ-аас харьяалалын дагуу УБЦТС компани руу энэ асуудлыг шийдэж өгнө үү гэсэн албан бичиг явуулсан.

-Одоо танай байгууллага яг хэчнээн төгрөгний хохирол амсаад байгаа вэ?
-Манай цахилгааны тасалсан хугацаанд хөлдөлтөөс үүссэн хохирлын хэмжээ 23.696.100 төгрөг хүрээд байгаа. Мөн өнөөдрийг болтол үйл ажиллагаагаа явуулж чадахгүйд хүрээд байна. Тэгэхээр бидний хохирол өдөр өнгөрөх тусам нэмэгдсээр байгаа гэсэн үг.  Өөрөөр хэлбэл, манай сантехник , цэвэр бохир усны хоолой, дотоод шугам тас хөлдсөн учир шинээр холболт хийхээс өөр аргагүй болсон. Ажилчид цалингүй байгаа гэх мэтээр маш их хэмжээний хохиролд ороод байна. Одоогоор нийт 41.813.675 төгрөгний өрөнд оруулаад байна.

-Тоолуур харахгүйгээр амаараа бараг үгсэн хуйвалддаг байсан гэж байна шүү дээ. Энэ хэргийг бараг шүүхээр шийдүүлсэн нь дээр биш үү?
- Бид хохирлоо УБЦТС компани буюу Төрийн өмчит компаниас нэхэмжилж байна. Учир нь УБЦТС компани болоод СХД-ийн Хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвийн ажилчид үгсэн хуйвалдаж иргэд, ААН-ийг ноцтой хохироож байгаа явдал зүй ёсны монополь эрхээ хууль бусаар ашиглаж байгаа гэсэн үг. Амжиргаагаа дээшлүүлэх гэж шударгаар хөдөлмөрлөж буй манай байгууллага болоод иргэн надад удаа дараа 4 дахин их төлбөр гарган бичсэн нь эдийн засгийн хэлмэгдүүлэлд оруулж байгаа гэж үзэж байна. Ард түмэн, Монгол Улс тэр чигтээ энэ шударга бус үйл ажиллагааны золиос болж байна. Тиймээс бидэнтэй адил хохирсон, санал нэгдсэн хүмүүс бидэнтэй нэгдэхийг уриалж байгаа юм. Энэ хууль бус байдлыг таслан зогсоох цаг болсон.

Уншигч та бүхэн бидний ярилцлагаас нэгийг бодох нь зүйтэй биз ээ. Цахилгааны төлбөрийг хэрхэн бодохыг мэддэгүй, тоолуурны заалтаа ч ойлгодоггүй иргэд хэдэн төгрөгөөр ч луйвардуулдагийг таашгүй. Юутай ч Улаанбаатар цахилгаан түгээх газрынхан энэ асуудлыг ажилчинаа халсанаар “дараад” өнгөрч болохгүй байх. Иргэд ч цахилгааны мөнгөн дээрээ овоо хэдэн төгрөгөөр “ажлуулчихдаг” биш байгаа гэж бодох нь зүйтэй биз ээ.