
Интернэт, цахим хуудас хөгжихийн хэрээр цаг хугацаа, орон зайг алгасан дэлхийн хаанаас ч уулзах, мэдээлэл солилцох гээд бүхий л харилцаа бий болсон нь хүмүүсийн амьдралд сайнаар нөлөөлж буйд маргахгүй. Цахим ардчилал, цахим засаг, цахим бизнес, цахим банк, цахим боловсрол, тоон эдийн засаг гээд хүний хэрэгцээ бүхэн интернэт орчинд багтчихлаа. Гэвч цахим хэрэглээ өндөр хөгжихийн хэрээр сөрөг тал ч ихээхэн ажиглагдах болсоныг бид бэлхэнээ харах болжээ. Тухайлбал, олон нийтийн мэдээллийн сүлжээ ашиглан бусдын нэр хүндэд халдах, зураг, мэдээллийг нь ил болгох, хөрөнгө мөнгө залиллах гээд олон төрлийн гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэлүүд цахим орчинд гарсаар байна.
"Сүүлийн 20 шахам жилд компьютер, мэдээлэл, мэдээлэл холбооны технологийн салбарт олсон их амжилт нь эргээд цөмийн зэвсгээс ч илүү аюултай шинэ зэвсгийг бий болгосон" гэж энэ салбарын мэргэжилтнүүд тодорхойлж байгаа юм. Кибер довтолгоонтой тэмцэх төвийн тэргүүн, доктор Т.Халтар "Орчин үед мэдээллийн технологи асар хурдтай хөгжиж, мэдээлэл түгээх, авах суваг нь олон болохын зэрэгцээ сөрөг талаас нь зэвсэг болгон ашиглах нь ихсэж байна. Тиймээс дэлхий даяар мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах тал дээр онцгой анхаарах болсон. Харин манай улсад энэ чиглэлийн ойлголт дөнгөж л бий болох гэж байна" гэжээ.
Сүүлийн үед "Twitter", "Facebook" зэрэг олон нийтийн сүлжээ ашиглан нэр хүндэд халдах, гүтгэх, доромжлох, бусдын өмнөөс хаяг нээн жиргэх үзэгдэл дэлгэрээд буй юм. Тэр тусмаа олны танил хэн нэгний өмнөөс жиргэх, тэдний нэр хүндэд халдах нь хэвийн үзэгдэл болжээ. Тухайлбал сүүлийн хэдэн жишээ дурьдахад, Нийслэлийн Засаг дарга Э.Бат-Үүл, УИХ-ын гишүүн, Байгаль орчин, Хүнс, Хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны дарга Г.Баярсайхан нарын өмнөөс "twitter" хаяг нээж, жиргэх болсон нь тэднийг багагүй бухимдуулаад авсан. Мөн “Монгол алт” компанийн ерөнхийлөгч Б.Нямтайширын өмнөөс хэн нэгэн "twitter" хаяг нээж, олон нийтэд санаа бодлоо илэрхийлж эхэлсэн нь Б.Нямтайшир эрхэмийг санаагаа чилээхэд хүргэсэн юм. “Монгол алт” компани энэхүү зөвшөөрөлгүй хаяг нээсэн явдалд эгдүүцэж, мэдэгдэл хүртэл гаргасан. Улсын хэмжээнд танигдсан улс төрч, бизнесийн салбарын "фигур"-уудын өмнөөс сахилгагүй жаалууд жиргэхэд хэн дуртай байх уу. Мэдээж дургүйцэх шалтгаан бий. Хаана юу хэлж, ямар мэдээлэл олон нийттэй хуваалцах нь тэдний хувьд чухал байх ёстой. Зөвшөөрөлгүй бусдын өмнөөс хаяг нээж, олон нийтийн сүлжээнд оролцогч этгээд нь эгэл жирийн нэгнийг бус, олны танил онцгой нэгнийг сонгож авч байгаа нь аюултай юм. Төрийн өндөр албан тушаалтаны хэлэх үг олон нийтийн сүлжээгээр ч үнэ цэнэтэй байх ёстой. Тиймээс төрийн өндөр албан тушаалтан, улсын нууц, чухал мэдээллийг агуулж буй албан тушаалтны хувийн цахим хаяг, мэдээллийг онцгойлон хамгаалах цаг болсоныг дээрх жишээнүүд харуулж байна.
Түүнчлэн энэ мэтчилэн "урилгагүй нөхөд" "Twitter", "Facebook" хуудаснаа зоилох болсон нь ганц тэдний санаа зовох асуудал биш болов уу. Дургүй нэгнийгээ гүтгэх, доромжлох, бүр хэлмэгдүүлэх, гэмт хэргийн хохирогч болох хүртэл ноцтой асуудалд хүргэх хэмжээнд очжээ. Энэ бол эгэл жирийн нэгэнд ч хамаатай болчихлоо. Мэдээлэл технологийн хөгжил манайд дээд цэгтэй хүртэл хөгжсөн ч энэ төрлийн гэмт хэргийг таслан зогсоох хэмжээнд ажиллаж чадахгүй байгаа гэнэ. Цахим ертөнцийг хууль бус үйл ажиллагааг зогсоохын тулд байгууллага бүр мэдээллийн аюулгүй байдалдаа аудит, эрсдэлийн үнэлгээ хийлгэдэг байх, үйл ажиллагааны дэгүүдийг тогтоох, программ техникийн арга хэмжээгээ сайжруулах, Олон улсын хамтын ажиллагааг сайжруулах нь маш чухал гэдгийг мэдээлэл технологийн салбарынхан хэлж байна. Цахим ертөнцөд хууль зөрчигчдийг түргэн шуурхай илрүүлдэг цагдаа, мэдээлэл технологийн мэргэшсэн баг хамт олныг зохион байгуулалтад оруулах шаардлага тулгарч байна.
Сэтгэгдэл (23)