
Нийслэлийн 375 жилийн ойн хүрээнд “Гэгээн Муза” академи нь энэхүү наадмыг НЗДТГ, УДЭТ-тай хамтран зохион байгуулж байгаа юм. Наадмын хоёрдугаар шатны үзлэг ирэх сарын 12-ны өдөр эхэлж, 19-нд шагнал гардуулах ёслол болно. Ёслолын үеэр Чингисийн талбайд улаан хивсний баяр зохион байгуулахаар болжээ.
Хурлын үеэр "Гэгээн муза" наадмыг санаачлагч Ардын жүжигчин С.Сарантуяагаас зарим зүйлийг тодруулав.
-Олон улсын театрын өдрөөр зохион байгуулдаг “Гэгээн муза” наадмыг энэ жилээс тавдугаар сард хийхээр болжээ. Наадмыг ийн зохион байгуулах шийдвэр хэдийд гарсан бэ?
-Өнгөрсөн жил "Гэгээн муза" наадмын 10
жилийн ойн үеэр наадамд оролцогч хот хөдөөгийн продакшн, төлөөлөгч нийт
300 гаруй хүний дунд "Гэгээн муза" наадмыг хэзээ, жилд хэдэн удаа зохион
байгуулах вэ" гэсэн санал асуулга явуулсан юм. Санал хураалтад оролцсон
хүмүүсийн дийлэнх нь тавдугаар сард тохиромжтой гэсэн байсан. Хүмүүсийн
саналыг харгалзаад энэ оноос эхлэн наадмаа тавдугаар сард хийхээр
болсон. Ер нь хүмүүсийн дэвшүүлсэн саналыг олон талаас нь хүндэтгэн
үзсэн. Жишээлэхэд, орон нутгийн театрынхан ирэхэд гуравдугаар сард их
хүндрэлтэйгээс гадна тоглолтын оргил үе байдаг. Мөн цаг агаарын хувьд
хот руу ирэхэд төдийлөн тохиромжтой бус байдгийг харгалзан үзэж энэхүү
шийдвэрийг гаргасан.
-Нэг хүний жүжгийн төрөлд манай уран бүтээлчдээс гадна гадаадын олон уран бүтээлч өрсөлдөхөөр болжээ?
-Анхны мэдүүлгээр энэ төрөлд 13 бүтээл
ирсэн. Дөнгөж эхэлж байгаа төрөл учраас цөөн бүтээл ирэх байх гэж
бодсон. Гэхдээ өнгөрсөн жил тодорхой хэмжээний уран бүтээлчдийн дунд
сургалт зохион байгуулсан. Би Польшид ганц хүний тоглолт үзүүлж тодорхой
хэмжээний үнэлгээ авч байсан. Тэр тоглолтоо тухайн үед хүмүүст
сонирхуулж байсан юм. Түүнийхээ дүнд өнгөрсөн жил нэлээд хэдэн жүжиг орж
ирсэн гэж бодож байна. Энэ жил Серби, Тувагаас уран бүтээлчид
оролцохоор мэдүүлгээ өгсөн.
-Наадамд оролцож байгаа орон нутгийн театрын бүтээлүүдийг шүүгчид биечлэн очиж үзсэн гэсэн. Энэ талаар сонирхуулаач?
-Ер нь манай дүрэмд энэ талаар заасан
байдаг. Бид холын аймгуудын бүтээлийг хүндэтгэн үздэг. Учир нь холоос
хүрч ирээд тоглоход их бэрхшээлтэй байдаг. Тиймээс аль болох очиж
үзэхийг чухалчилдаг. Зарим тохиолдолд холын аймгуудын уран бүтээлчид
уран бүтээлийн бичлэгээ явуулдаг. Гэтэл тэр явуулсан бичлэг нь шаардлага
хангахгүй, сонирхогчийн камераар авсан учраас уран бүтээлийн нарийн
зүйлийг харах боломжгүй байдаг юм. Энэ олон шалтгаанаас болоод очиж
үзэхийг чухалчилдаг болсон.
-Наадмын шагналын санд өөрчлөлт орсон уу?
-Анхны наадамд бид шалгарсан уран бүтээлчдэд мөнгөн шагнал өгдөг байсан. Ер нь урлагийн бурхнаар өөрийгөө тодорхойлуулахаас илүү сайхан зүйл хаана байх вэ. Харин уламжлалаар Гранпри авсан бүтээлийг таван сая төгрөг дагалдана.
-Наадмын шүүгчдийн бүрэлдэхүүнийг танилцуулаач?
-Ганц хүний жүжгийн төрөлд АНУ-ын Нью-Йоркоос шүүгч ирж шүүнэ. Элизабет Хеллс гээд өөрөө моно драмаар дагнаж ажилладаг, найруулагч, зохиолч, жүжигчин хүн бий. Тэрбээр олон улсын наадмуудаас шагнал хүртэж байв. Мөн драмын жүжгийн төрөлд Тувагаас Сюзен Оржек шүүгчээр ирж ажиллана. Энэ хүн ОХУ-ын шилдэг 10 залуу найруулагчийн нэгээр шалгарсан авьяаслаг, туршлагатай. Мөн энэ удаагийн наадмаас эхлэн шүүгчдийн бүрэлдэхүүнд экспертийн баг ажиллана. Энэ багт ССАЖЯ, дэмжигч байгууллага болон орон нутгийн театрын төлөөлөл багтсан.
Хэвлэлийн хурлын үеэр наадамд нэр дэвшсэн уран бүтээлчдэд "Нэр дэвшигчийн гэрчилгээг"-г гардуулсан юм.
Драмын жүжгийн төрлийн шилдэг эрэгтэй гол дүрд “Х-ТҮЦ” продакшны жүжигчин Т.Бархүү “Сэрүүн хасын нууц” жүжгийн Жиганы дүрээр нэр дэвшив. Тэрбээр, “Анх 2008 онд эрэгтэй туслах дүрийн жүжигчинд нэр дэвшиж байсан. Энэ удаагийн наадамд МУГЖ С.Жаргалсайхан болон залуу жүжигчидтэй нэр дэвшиж өрсөлдөх болсондоо баяртай байна гэж байв. Тэрбээр "Бидний хүч хөдөлмөр шингэсэн энэхүү жүжгээ 30 гаруй удаа тоглож 20 мянган үзэгчдэд толилууллаа. Жүжигчний ур чадвараа ахиулах хэмжээний жүжгийн зохиолд бүх нөөц бололцоогоо дайчилж ажиллалаа” гэв.
Энэ жилийн "Гэгээн Муза-11” наадамд “Драмын жүжгийн төрөл”, “Дуулалт жүжгийн төрөл” “Хүүхдийн жүжгийн төрөл”, “Нэг хүний жүжгийн төрөл нийт 21 жүжгийн 80 гаруй уран бүтээлч өрсөлдөнө.
Драмын жүжгийн төрөлд:
УДЭТ-ын бүтээл “Кихот ноён”
“Х-ТҮЦ” продакшны бүтээл “Сэрүүн хасын нууц”
Вlаск Вох театрын бүтээл “Сандлууд” жүжиг, Египетийн “Давалгаа” театрын бүтээл “Хоёр хүний дэмийрэл”
Дуулалт жүжгийн төрөлд:
Сэлэнгэ аймгийн “Сэлэнгийн долгио” чуулгын бүтээл “Гоолингоо”
Дорнод аймгийн ХДТ-ын бүтээл “Ван хүний үр”
Увс аймгийн ХДТ-ын бүтээл “Ээрэн хүрээ”
“Классик мюзикп” продакшны бүтээл “Ромео Жульетта”
ӨМӨЗО-ны Ордос Үндэсний дуу, бүжиг, жүжгийн хүрээлэнгийн бүтээл “Монгол шатрын домог”
Хүүхдийн жүжгийн төрөлд
УДЭТ-ын бүтээл “Норовын намтар" ҮДБЭЧ-ын бүтээл “Эрх цагаан унага”
Сүхбаатар аймгийн ”Жаахан шарга" театрын бүтээл “Муурын байшин”
“Гацуурхан” театрын бүтээл “Чоно ба долоон ишиг”
Нэг хүний жүжгийн төрөлд
“Тэнгэрийн аялгуу” /Монгол/
Наташагийн мөрөөдөл” /Монгол/
“Солиорол” /Монгол/
“Бичлэг” /Монгол/
“Шүтээн гэмээр диван” /Монгол/
“Хүний дуу хоолой” /Тува/
“Хүлээлт” /Серби/ жүжгүүд тус тус өрсөлдөж байна.
Ж.Болор
Сэтгэгдэл (2)